Maymun çiçeği virüsü alarmı! Dünya Sağlık Örgütü 50'den fazla ülkede 'acil durum' ilan etti

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) maymun çiçeği salgınını küresel acil durum ilan etti. Öte yandan geçtiğimiz günlerde de Türkiye'de ilk vaka tespit edilmişti. Peki, maymun çiçeği nasıl yayılıyor? Hastalığın belirtileri neler? İşte merak edilen tüm detaylar...

Giriş Tarihi 23 Temmuz 2022, 17:23 Güncelleme 23 Temmuz 2022, 18:29
Maymun çiçeği virüsü alarmı! Dünya Sağlık Örgütü 50’den fazla ülkede ’acil durum’ ilan etti

İÇİNDEKİLER

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), başta Avrupa olmak üzere dünyada yayılmayı sürdüren maymun çiçeği salgınını Uluslararası Halk Sağlığı Acil Durumu (PHEIC) ilan etti.

DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Cenevre'deki genel merkezde 21 Temmuz'da düzenlenen Acil Durum Komitesi toplantısına ilişkin bilgileri basın mensuplarına açıkladı.

Ghebreyesus, DSÖ'nün şimdiye kadar 75 ülkeden 16 binin üzerinde maymun çiçeği vakasını doğruladığını belirterek, virüs nedeniyle 5 kişinin yaşamını yitirdiğini aktardı.



Acil Durum Komitesi toplantısında virüsün risk durumuna ilişkin bütün görüşleri dinlediğini kaydeden Ghebreyesus, "Komite, maymun çiçeği salgınının Uluslararası Halk Sağlığı Acil Durumu teşkil ettiğine dair fikir birliğine varamadı." ifadesini kullandı.

Ghebreyesus, Komite üyelerinden 6'sının maymun çiçeğinin PHEIC ilan edilmesi yönünde oy kullandığını, 9 üyenin ise olumsuz oy kullandığı bilgisini paylaştı.

VİRÜSE DAİR ÇOK BİLİNMEYEN VAR
Komitenin tavsiyelerine karşın virüsün dolaşımı ve risk boyutuna ilişkin durumun net olmadığına dikkati çeken Ghebreyesus, "Virüse dair bilimsel kriterler, deliller ve diğer türlü bilgiler yetersiz olup bizi birçok bilinmezin içinde bırakmıştır." değerlendirmesinde bulundu.

Virüsün birçok ülkede ilk defa görülmeye başladığını da hatırlatan Ghebreyesus, "Virüs, yeni bulaşma şekilleriyle dünyada hızla yayılıyor ve buna dair çok az şey biliyoruz." şeklinde konuştu.

Ghebreyesus ayrıca, virüsün dünyada makul seviyede yayılmasına rağmen Avrupa'da çok daha hızlı yayıldığını da vurgulayarak, "Bu sebeplerden ötürü maymun çiçeği virüsünün Uluslararası Halk Sağlığı Acil Durumu teşkil ettiği kararına vardım." dedi.

DSÖ, maymun çiçeği virüsünün PHEIC ilan edilmesini ele almak üzere ilk olarak 23 Haziran'da toplanmıştı.

HASTALIKLA İLGİLİ TÜM DETAYLAR
Maymun çiçeği virüsü yayılmaya devam ediyor. Geçtiğimiz günlerde de Türkiye'de ilk vaka tespit edildi.



Hastalıkla ilgili merak edilen tüm detayları sizler için derledik;

1. Maymun çiçeği nasıl ortaya çıktı?

Virüs ilk olarak 1958'de çiçek hastalığına benzer semptomlar gösteren bir maymun üzerinde yapılan araştırmayla ortaya çıktı. 1970'te, Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde ilk kez bir insanda görüldü. Ardından vaka sayıları az da olsa 11 Afrika ülkesine yayıldı.

Takvimler 2003'ü gösterdiğinde hastalık ilk kez Afrika kıtası dışına çıkarak Amerika Birleşik Devletleri'nde görüldü. Toplam 81 vaka rapor edilse de hiçbiri ölümle sonuçlanmadı. Virüs 2017'de ise bu kez Nijerya'da ortaya çıktı. Son maymun çiçeği vakalarının görülmesinden yaklaşık 40 yıl sonra, ülke en büyük vaka sayısını gördü.

2. Hastalık nasıl bulaşıyor?

İnsanlara çoğunlukla kemirgenler ve primatlar gibi vahşi hayvanlardan bulaşıyor. Ancak cilt lezyonları, vücut sıvıları, solunum damlacıkları yoluyla ve enfekte olan kişilerin havlu, nevresim ve giysileriyle insandan insana da bulaşabiliyor. Yetersiz pişmiş et ve enfekte hayvanların hayvansal ürünlerini yemek de yine hastalığın bulaşması için bir risk faktörü. Anneden fetüse plasenta yoluyla da bulaşabildiği ifade ediliyor.

3. Belirtileri neler?

Kuluçka süresi 5 ila 21 gün arasında değişebiliyor. Hastalığın başlangıç döneminde ateş, baş ağrısı, şişlik, sırt ağrısı, kas ağrıları ve genel halsizlik görülüyor. Bu dönem genellikle 5 güne kadar sürüyor. Ateşin ortaya çıkmasından sonraki 1 ila 3 gün içinde deri döküntüsü başlıyor. Yüz, el, kol, ayak ve bacaklarda daha fazla miktarda görülüyor. Özellikle yüzde başlayıp avuç içlerini ve ayak tabanlarını etkiliyor.



4. Nasıl seyrediyor?

Semptomlar 2-4 hafta sürüyor, sonra kendiliğinden azalıyor. Ancak bazı durumlarda hastalık daha ağır seyredebiliyor. On vakadan birinde ölümcül sonuçlara yol açabiliyor.

5. Tedavi edilebiliyor mu?

Hastalığın henüz bilinen herhangi bir tedavisi yok. Dünya Sağlık Örgütü, çiçek aşısının virüs üzerinde yüzde 85'e kadar etkili olduğunu açıkladı. Virüse karşı geliştirilen bazı antiviral ilaçların da tedavi için kullanılabileceği belirtiliyor.



6. Kimler risk altında?

Maymun çiçeği virüsü hastalığı hamileler, küçük çocuklar ve immün (bağışıklık) sistemi zayıf kişilerde ağır seyredebiliyor. Özellikle çocuklarda erişkinlere göre daha ağır geçirildiği ifade ediliyor.

7. Korunma yolları neler?

Hijyen kurallarına uymak pek çok hastalık gibi maymun çiçeği virüsü için de önemli tavsiye. Bunun için eller sabun ve suyla yıkanmalı. Enfekte olan kişilerle temastan kaçınılmalı. Hatta bu kişilerin havlu ve giysi gibi eşyasıyla temas edilmemeli. Hastalığın yayılmaması için bu kişiler izole edilmeli. Temas etmek zorunda kalanlar da koruyucu ekipman kullanılmalı.

TAKVİM UYGULAMASINI İNDİRMEK İÇİN TIKLAYIN