■ 3.5 yıldır bir firmada çalışıyorum. 24 saat çalışıp 24 saat izin yapıyorum. Bunun haricinde hiçbir iznimiz yok. Senelik izin kullanmadan kullanmış gibi işveren imza attırıyor, kendi isteğimle işten ayrılsam haklarımı nasıl arayabilirim?
İşten kendi isteğiniz ile ayrılmanız halinde tazminat alamazsınız.
Ancak haklarınızı alabilmek için için iş mahkemesine dava açmanız veya Çalışma Bakanlığı'na şikayette bulunmanız gerekmektedir.
Çalışırken yani işten çıkmadan şikayet etmek istiyorsanız şikayet dilekçenizde isminizin gizli tutulmasını talep edebilir veya somut deliller ortaya koyarak isimsiz şikayette de bulunabilirsiniz.
İşveren senelik izinleri kullandırmak zorundadır. Kullanmadığınız ya da almadığınız haklar için imza atmamalısınız. Korkup imza atarsanız kabullenmiş sayılır, haklarınızı alamamış olursunuz.
■ Mobbing yapılması kıdem tazminatına hak kazandırır mı?
İşyerinde psikolojik taciz (mobbing); çalışanlara, diğer çalışanlar veya işverenler tarafından sistematik biçimde uygulanan, tekrarlanan her türlü kötü muamele, tehdit, şiddet, aşağılama gibi davranışlar olarak ifade edilmiştir.
Psikolojik tacizin en bariz örnekleri, kendini göstermeyi engellemek, sözünü kesmek, yüksek sesle azarlamak, sürekli eleştiri, çalışan iş ortamında yokmuş gibi davranmak, iletişimin kesilmesi, fikirlerine itibar edilmemesi, asılsız söylenti, hoş olmayan imalar, nitelikli iş verilmemesi, anlamsız işler verilip sürekli yer değiştirilmesi, ağır işler verilmesi ve fiziksel şiddet tehdidi sayılabilir. Önceleri özel bir düzenleme olmamasına rağmen, çalışanların maruz kaldıkları psikolojik taciz, hizmet sözleşmesinin taraflara yükledikleri borçlar ve ödevler kapsamında değerlendirilmiştir. Buna göre, psikolojik taciz eylemi, işverenin işçiyi koruma ve eşit davranma borçlarına aykırılık oluşturmaktadır.
İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göstermek ve işyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamakla, özellikle işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere uğramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. İşverenin yukarıdaki hükümler dâhil, kanuna ve sözleşmeye aykırı davranışı nedeniyle işçinin ölümü, vücut bütünlüğünün zedelenmesi veya kişilik haklarının ihlaline bağlı zararların tazmini, sözleşmeye aykırılıktan doğan sorumluluk hükümlerine tabidir.
İşyerinde psikolojik tacize uğradığını iddia eden işçinin İş Kanunu hükümleri uyarınca derhal fesih hakkı bulunmakla birlikte işçi ayrıca işvereni aleyhine e tazminat talebinde de bulunabilir.
