ÇELTİK NEREDE YETİŞTİRİLİR?
Çeltik yetiştiriciliği alanında dünyanın önde gelen ülkeleri arasında Çin, Hindistan, Endonezya, Bangladeş ve Vietnam sayılıyor. Türkiye ise dünyada çeltik yetiştiren ilk 50 ülke içinde kendine yer buluyor. Üretim alanı açısından 50. sıradaki Türkiye, tarımsal üretim bakımından ise 35. sırada bulunuyor. Ayrıca Türkiye, dünyada en yüksek çeltik verimi alan 6. ülke olması ile çiftçilerimizin yüzünü güldürüyor. Çeltik yetiştiriciliği ülkemizde en çok Samsun, Tokat, Çorum, Amasya, Çorum, Çankırı, Sinop ve Kastamonu'da yapılıyor. Hemen hemen tüm coğrafi bölgelerde çeltik yetiştiriciliği yapılsa da, alan bakımından öncülüğü Marmara Bölgesi (Trakya) ve Karadeniz Bölgesi elinde tutuyor.
Tarım ve Orman Bakanlığı'nın çeltik tarımı yayınına göre, ekinin gelişme sezonu 6 aydan daha uzun sürüyor. Çeltik yetiştiriciliği boyunca sıcaklık 25 derece ve altında olduğunda ekin daha iyi gelişiyor. Taze su ile sulama, hafif asitli toprak, alanı çeltik için çok daha elverişli hale getiriyor. Çeltik, geçirimsiz alt tabakaya sahip ağır topraklarda daha iyi yetişiyor. Çeltik yetiştiriciliği için toprak pH'ının 5.5 ile .7.5 arasında olması gerekiyor ancak çeltik pH'ı 3 ile 8 arasındaki topraklara da uyum gösterebiliyor. Tuzlu toprak ıslahı için özellikle tercih edilen ekin için, topraktaki eriyebilir tuz yoğunluğunun 600 ppm'in altında olması gerekiyor.
ÇELTİK NASIL EKİLİR?
Çeltik ekiminin art arda uzun yıllar yapılması verimi düşürülüyor. Uzmanlar 2-3 yıl çeltik yetiştiriciliğinin ardından tarlaya yem bitkileri ve baklagiller ekilmesini öneriyor. Arazi tesviyesi tesviye bıçağı, greyder veya lazerli tesviye aleti ile yapıldıktan sonra sonbaharda derin sürüm gerçekleştiriliyor. İlkbaharda tavaların yapılmasının ardından diskaro veya kazayağı vasıtasıyla arazi işleniyor.
Dekara ortalama 15 kilogram küçük daneli, 17-18 kg orta daneli, 20 kg iri daneli tohum veriliyor. Metrekareye yaklaşık 500-600 adet tohum atılması öneriliyor. Tohumlama öncesinde, tohumlar 2 gün kadar su içinde çimlendiriliyor. Bu sırada fungusitlerle ilaçlama da yapılıyor.
Ekim zamanı, ürünün çeşidine, hava ve sulama suyu sıcaklığına göre belirleniyor. Çeltik ekininin çimlenme ve fide döneminde 18-35 derece sıcaklık aralığında yetiştirilmesi gerekiyor. Ekimin yapılabilmesi için su sıcaklığının 12 derede olması ideal görülüyor.
Çeltik ekimi için serpme, mibzerle ekme, fideleme yöntemleri tercih edilebiliyor. Ekim öncesinde tavaların bulandırılması ve tohum üstünde ince mil oluşması sağlanıyor. Tohumlar toprağa tutunduktan ortalama 3-4 gün sona tavadaki su boşaltılıyor, 5-6 gün sonra az miktarda su veriliyor.
