Göztepe'nin sıradan takım hüviyetini değiştiren isim Adnan Süvrai oldu... Hem mühendis, tek taktik dehasıydı. Yani bir teknik adamdan fazlasıydı.
Soruluyor, o zaman Göztepe tarihine minik katkılarla başlayalım. Göztepe'nin yanındaki gazinoda kurulduğu Reşadiye (Güzelyalı) Vapur İskelesi bugün çay bahçelerinin ortasında yer alan pasajın yerine denk geliyordu. İlk başkan Fehmi Simsaroğlu'nun köşkü, günümüzdeki Göztepe Kız Meslek Lisesi'nin karşısındaydı.
Devam edelim...
Yıl 1959... Bugün Süper Lig olan organizasyon "Milli Lig" adıyla Şubat ayında başlayacaktı. İstanbul'dan sekiz, Ankara ve İzmir Profesyonel Ligi'nden de dört takımın katılmasına karar verilmişti. Sorun şu ki o tarihte İzmir'de beş büyük takım vardı: Göztepe, Altay, İzmirspor, Altınordu ve Karşıyaka.
1958-1959 sezonunda ilk dörde giren takımı almaktan başka çare yoktu...
İZMİR'DEN 4. TAKIM
Karşıyaka, Altay ve İzmirspor ilk üç sırayı paylaşarak Milli Lig'e katılmaya hak kazanmış, ama dördüncü takım kim olacaktı?
Göztepe 25 Ocak 1959'da Alsancak Stadyumu'nda Altınordu ile yaptığı maçı Yılmaz'ın attığı golle kazanarak Milli Lig'de oynamaya hak kazanan 4. İzmir takımı oldu.
Kırmızı ve Beyaz olarak iki ayrı grupta oynanan Milli Lig'in ilk sezonunda Göztepe, Galatasaray'ın lider olarak bitirdiği Kırmızı Grup'ta oynadı ve 8 takım arasında 4. oldu.
Göztepe'nin ilk sezondaki ideal kadrosu Kaleci: Erdoğan; Defans: Yılmaz, Bahri, Mustafa Orta Saha: Gürsel, Sedat, Önder; Forvet: Rahmi Tuncer, Hakkı ve Güler'di. (Bu takımda sonradan efsane kaptan olan Gürsel ve Gürel Aksel kardeşti. 1955'te Manisa'dan Göztepe'ye geldiklerinde Gürel 20, Gürsel 18 yaşındaydı. Gürel Aksel, 1000 lira karşılığı sözleşme imzalayarak Göztepe'nin ilk profesyonel futbolcusu olmuştur. Yakın yıllara kadar Güzelyalı'da bulunan Aksel Tekel Bayi'sini işletti. İki kardeş de İzmir Yüksek Ticaret Mektebi'ni mezunu olup, o dönemde çok az rastlanan tahsilli futbolculardandı. Göztepe Stadyumu'nun ismi Gürsel Aksel'in elim bir kaza sonucu ölümünden sonra Gürsel Aksel Stadyumu oldu) O sezon Şubat'ta başlayıp Haziran'da bitmişti.
Yeni sezon iki ay sonra Ağustos 1959'da başladı. Bu kez lig tek grup ve 20 takımla oynandı. Göztepe kadrosunu aynen korumuş, bir-iki takviye yapmıştı. Beşiktaş'ın fırtına gibi estiği yıldı, Göztepe ligi 14. sırada tamamlayarak vasat bir sezon geçirdi.
Göztepe'nin sıradan bir takım hüviyetini değiştiren isim Adnan Süvari'dir. 1959'dan itibaren özellikle Ege'deki yetenekli futbolcular izlenmeye başlanmıştı.
Göztepe'nin eski futbolcusu Adnan Süvari, 1961'de Karşıyaka'dan ayrılıp takımın hocası olunca bu gençleri oynatmaya başladı. Eleştirilerden yılmayarak bu çocuklara ısrarla şans veriyordu.
Bombacı Halil'i, Nihat'ı (Beşiktaş'ta da oynayan Kel Nihat) ve Ali'yi takıma monte etti.
Adnan Süvari, Göztepe tarihine geçmiş bir teknik adam.
FUTBOLUN İLMİNİ BİLİRDİ
Çocukluğumda ve gençliğimde rahmetli Adnan Süvari'yi 35 AS ile başlayan yani ad ve soyadının baş harflerinin olduğu açık mavi renkli eski Amerikan arabasıyla görürdüm.
Evlerimiz çok yakındı; çok erken yaşta futboldan emekli olmuştu, ama yaşayan bir efsaneydi.
Adnan Süvari sadece sezgileri kuvvetli olan bir hoca değildi, aynı zamanda futbolun ilmini de bilen bir teknik direktördü.
Adnan Süvari (1926-1970) futbol sonrası Yün Mensucat'ta hem çalışıyor hem de futbol takımını çalıştırıyordu.
İlkokulu İtalyan Mektebi'nde, ortaokulu Saint Joseph'te, liseyi Avusturya Lisesi'nde, üniversiteyi de İzmir Yüksek Ticaret'te okumuştu. İtalyanca, Fransızca ve Almanca biliyordu. Yün Mensucat futbol takımını 1955'te İzmir Şampiyon yapınca şirket tarafından Tesktil Mühendisliği okuması için İngiltere'ye gönderildi. Burada kaldığı dört yıl içinde hem mühendislik okudu hem de antrenörlük kurslarını bitirdi. Burada bir parantez açmadan olmaz. Futbol oyun kuralları adlı incecik kitapçığı okumamakla övünen, 'ben hakem miyim kuralları bilip ne yapacağım' diyen eski futbolcu hoca ve/veya yorumcuların eğitim durumlarını ve daha da önemlisi okumaya, bilgiye olan yaklaşımlarını düşünün. Sonra bir de Adnan Hoca'nın 60 yıl önceki tahsil durumunu ve öğrenmeye olan düşkünlüğüne bakın. Üzüldüyseniz devam edebiliriz... Adnan Süvari yurda döndükten sonra Karşıyaka'nın bugün de en büyük finansörü olan Selçuk Yaşar tarafında Karşıyaka'nın hocası yapıldı.
BAŞARININ SIRRI NEYDİ?
Ne var ki o Göztepeliydi, kendisi gibi Göztepe'nin eski futbolcusu olan ağabeyi Sabahattin Süvari Göztepe Başkanı olmuştu ve o da Göztepe'nin başına geçti. Adnan Süvari'nin futbol anlayışı ve başarısının sırrı neydi? Bugün 4-3-3, 3-5-2 vb. rakamlarla ifade edilen sistemlerinin anası kabul edilen WM yani 3-4-3'ün 1950'lerin ortasına kadar çok başarılı olmuştu.
WM denmesinin nedeni futbolcuların sahada aldıkları pozisyonların kuş bakışı olarak WM harflerini andırmasındandır. WM'nin başarılı olmasının nedeni savunma olmadan maç kazanmanın çok zor olduğunu göstermesi ve ilk defa savunmaya önem vermesindedir. Futbolun evrimine baktığımızda ilk başta sadece hücum olduğunu görürüz. Nitekim hayatında futbol görmemiş ve oynamamış insanları sahaya çıkartırsanız 11 kişinin birden hücum yaptığını görürsünüz. Sistem denen şey savunma kurgusuyla ortaya çıkmıştır.
WM, savunmanın dört kişi oynatılmasıyla demode oldu. Brezilya 4-2-4'le 1958 ve 1962'de Dünya Kupası'nı aldı. Bu sistemin dezavantajı da orta sahanın iki kişiden oluşmasıydı, bu oyuncular çok güçlü ve nefesli olmadığı zaman sistem çöküyordu. Buna alternatif olarak 4-3-3 çıktı. Orta sahayı daha kalabalık tutmak, defanstan dört kişiyi ayırmamakla futbol bu kez çok savunmacı oldu ve tadı kaçmaya başladı.
Peki ama bir futbolcu neden sadece savunma veya hücum yapsın, hem savunma hem de hücum yapsa ne olurdu? Böyle bir şey o yıllarda çok çılgınca, saçma bir şeydi. Genel anlayışa göre her futbolcunun bir işi olabilirdi. Adnan Süvari işte bu anlayışı getirdi yani yıllar sonra "total futbol" denen kavramla Göztepe'yi oynatmaya başladı. Bunun için de çok daha fazla çalışma, alışılmış idman sistemi dışına çıkmak gerekiyordu. Bugün bile yabancı futbolcuların 'taktik çalışması yapmıyoruz' diye şikayetlerini okuyoruz. Adnan Süvari Türk futbolunda ilk devrimi yapan kişidir.
Göztepe, Süvari'nin gelişiyle sıradan takım kimliğinden kurtuldu.
Yarın: Başarılar geliyor...
