Mehmet Çetingüleç

MEHMET ÇETİNGÜLEÇ

Tarihi 18 Temmuz 2009

Sigara yasağı

Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi.
Dünyanın "kamu sağlığı"nı hedef alan ilk uluslar arası anlaşma metni.
Bu sözleşmeye imza atan ülke sayısı 165.
Yani dünya nüfusunun yüzde 80'den fazlasını barındıran ülkeler, "tütün ve tütün ürünlerinin zararları" ndan kendi halklarını korumayı taahhüt etmiş durumda.
Türkiye'de yarın "kapalı mekanlar" ı da kapsayacak şekilde genişletilecek olan sigara yasağı, işte bu anlaşmanın bir gereği olarak uygulanıyor.
Çünkü Türkiye 2004 yılında imzaladığı sözleşme ile, halkı "sigara"nın zararlarından koruma konusunda uluslar arası bir taahhüdün altına girmiş durumda.
***

Ancak, Türkiye'yi diğer ülkelerden farklı kılan, uygulamada gösterdiği hız ve kararlılık.
Bu yıl içinde Dünya Sağlık Örgütü ABD'de toplantı yaptı.
O toplantıda Türkiye "uygulama" bakımından "örnek ülke" olarak gösterildi.
Öyle ki, sözleşmeye taraf olmamızın üzerinden henüz 5 yıl geçmiş olmasına rağmen, tütün ürünleriyle mücadelede dünyada 6., Avrupa'da 3. sıraya yükselmiş durumdayız.
***

Türkiye'nin sigara yasağı dış dünyada dikkat ve biraz da şaşkınlıkla izleniyor.
Çünkü, tütüne bağımlılığı yüksek, her 3 kişiden 1'inin sigara içtiği bir ülkede, bu kadar keskin uygulamaların kısa sürede yürürlüğe konulması, Dünya Sağlık Örgütü'nün de takdirini toplamış durumda.
DSÖ'nün son toplantısında Türkiye övülürken, sözleşmeye taraf olan Arnavutluk, Makedonya, Kosova, Ermenistan gibi birçok ülkenin uygulama konusunda bilgi istediği bildiriliyor.
***

Sigara üreten lobilerin desteğiyle, "yasayı nasıl deleriz" çabaları elbette önümüzdeki günlerde yoğunlaşacaktır.
Ancak Sağlık Bakanlığı'nın tutumu, "esneme" bekleyenleri hayal kırıklığına uğratıyor.
Daha önce "cezası neyse öder içerim" ya da "cezasını öder içiririz" gibi düşünenler, bir süre yasayı delmişti.
Ancak şimdi uygulama tam anlamıyla ve "tavizsiz" yürütülecek.
O nedenle "yasağı delme"yi düşünenlerin, "sigarayı azaltma" ya da "bırakma" yönünde bir arayış içerisine girmeleri daha "faydalı" olacak gibi görünüyor...
Zaten bu uygulamanın temelinde de "vatandaşın sağlığı" esas alınıyor.
***

Hükümetin "sigara"dan vazgeçirme uygulaması tek başına "yasak"la sınırlı kalmayacak.
Son bir ayda 2 defa zam alan sigaraya önümüzdeki günlerde yeni zamların ekleneceği ve fiyatların Avrupa ile eşitleneceği söyleniyor.
Hatırlatmakta yarar var: Avrupa'da sigaranın paketi 5 Euro. Yani 10 liranın üzerinde.
Türkiye'de ise pahalı sigaralar bile 6 lirayı aşmıyor.
Yani zam aralığı oldukça yüksek.
Yasakların devreye girmesi ve zamlar belki "sigarayla vedalaşma" için bir fırsat olabilir.
Ne dersiniz?