PROSTAT NEDİR?
Prostat bir hastalık değil, organdır ve erkekte görevi meninin sıvı kısmını oluşturmaktır. Prostat bezinin salgıladığı bu sıvı spermlerin canlı kalması ve dölleme yetenekleri açısından önemlidir. Tüm organlar gibi prostat bezinin de farklı hastalıkları olabilir. Prostat hastalıklar arasında genç erkeklerde prostat bezinin iltihapları daha sık görülürken 50'li yaşlardan itibaren prostat bezinin büyümesi ve kanserleri ön plana çıkabilir.
NE GİBİ ŞİKAYETLER YAPAR?
İdrar yaparken zorlanma, yanma, çatallı idrar yapma, idrar akım hızında azalma, sık idrara çıkma, idrarın tam boşalmama ve rahatlayamama hissi yaşanır. Bunların hiçbiri direkt prostat kaynaklı olmadığından nedeninin kanser mi, iltihap mı yoksa yaşa bağlı bir büyüme mi olduğu konusunda bize bilgi vermez. Ayrıca meninin kanlı olması, bacak arasında dolgunluk hissi ve ağrı gibi şikayetler de karşımıza çıkabilmektedir.
BULAŞICI BİR HASTALIK MI?
Bulaşıcı bir hastalık değildir. Ancak prostat bezinin iltihaplarına neden olan bazı mikroplar cinsel yolla bulaşıcıdır. Öncelikle idrar kanalında iltihap yaptıktan sonra meni kanalı yoluyla prostat bezine de geçebilir. Bu tip rahatsızlıklar daha çok genç yaşlarda ortaya çıkar. Prostata yerleşmiş mikropların tedavisi daha uzundur. Ailesinden prostat kanseri olanlar 40 yaşından itibaren kanser taraması yaptırmalıdır. Prostat kanseri erken evrede yakalandığında yüzde 100 tedavi edilir.
PROSTAT BÜYÜMESİ ENGELLENEBİLİR Mİ?
Sağlıklı bir prostat büyümesinde en önemli faktör beslenme rejimi, alınan bazı mineralvitaminler ve cinsel aktivitedir. Kolesterolden yüksek diyet prostat kanseri ve hastalıkları açısından önem taşımaktadır. Korunmasız ve çoklu partnerin olması enfeksiyon riskini artırır.
PROSTAT HASTALIĞI OLUP OLMADIĞI NASIL ANLAŞILIR?
Prostat hastalıklarının tümü benzer şikayetler gösterdiğinden muayene ve tahlil şarttır. Prostat kanseri erken yakalandığında tedavi şansı yüksektir. PSA adlı kan tahlili, idrar tahlili, idrar akım hızının ölçüldüğü üroflowmetri ve idrar torbasının ve böbreklerinde kontrol edildiği ultrasonografi muayeneye ek olarak yapılması gereken testlerdir.
İLAÇ TEDAVİSİ VAR MI?
Prostat büyümesi ilaçla tedavi ediliyor. İlaç tedavisi alan hastaların çoğunluğu ameliyat ihtiyacı olmadan ömürlerini devam ettirebilir. Ancak ilaçların sürekli kullanımı gerekir. Yani hastalık ortadan kalkmaz, şikayetler azalır.
İlaç tedavileri tek bir grup ilaçtan oluşmamaktadır. Bir hastanın şikayetine iyi gelen ilaç diğer hastaya iyi gelmeyebilir veya yan etkileri olabilir. Bu nedenle hastalar mutlaka doktor kontrolünde kendilerine uygun ilacı tercih etmelidir. Var olan tansiyon şikayetleri, kullandığınız diğer ilaçlar veya şikayetlerinizin tipi doktorunuzun size vereceği ilaç veya ilaçların seçimini etkiler. Prostat birçok yanlış bilgi ve inanışları içeren, kişilerin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir hastalık olmasına rağmen doğru teşhis ve tedavi ile hastalar yaşamlarını rahatça sürdürebilir.
AMELİYATI NE ZAMAN OLMALIYIM?
Hastanın şikayetleri, prostatın hayat kalitesini ne kadar etkilediği, ek başka hastalık olup olmadığı, prostat hastalığının tipi ve tıbbi veriler birlikte değerlendirilip, ona göre ameliyat kararı verilir. Prostatın yaptığı tıkanıklığa ilaç tedavisinin etki edip etmediği, prostatın büyüme şekli ile de ilişkili olabilir. Prostat bezinin orta lobu adı verilen kısmının mesaneye sanki bir kapak mekanizması gibi açılır kapanır bir tıkanıklık yaptığı durumlarda prostat büyük olmasa da ilaçlara yanıt verebilir. Tüm bunların yanı sıra sık tekrarlayan idrar yolları enfeksiyonları, mesanede taş oluşması, mesanenin tam boşalamamasına bağlı böbrek fonksiyonlarındaki azalma, hastaya sonda takılması gereksinimi, idrarda kanama olması prostat ameliyatının tıbbi gerekçeleri arasındadır.
BESLENMEYE DİKKAT!
Prostat ile beslenmenin doğrudan ilgisi olmasa da antioksidan zengini gıdalar korunmada önemli rol oynuyor. Portakal, çilek, kiraz, greyfurt, kavun, karpuz erik ve üzüm gibi meyveler ile kırmızı dolmalık biber, ıspanak, lahana ve havuç antioksidan etkisi ile tüketilmesi gerekiyor. Domateste bulunan 'likopen' prostat hastalıklarına karşı koruyor. Tam tahıl kepeği prostat tümörünün büyümesini engelliyor.
SELENYUM ÖNEMLİ
Yapılan bir araştırmada meyve, sebze, deniz ürünleri, yumurta, sarımsak gibi besinlerde bulunan selenyumun erkeklerde prostat kanseri riskini yüzde 50 oranında azalttığı ortaya çıkmıştır.
KORUYUCU ÇİNKO
Prostat kanserinden korunmak için çinko zengini kabuklu deniz hayvanları, süt, fındık ve baklagilleri tüketebilirsiniz. Doymuş yağların da prostat kanseri ile bağlantılı olduğu bilinmekle birlikte keten tohumu, ceviz ve kanola yağı gibi bitkisel yağlar prostatı koruyor, vitaminlerin işlenmesine yardımcı oluyor.
YARIN: KEMİK ERİMESİ KADER DEĞİL
HAZIRLAYAN: HÜLYA BALCI
