Yetersiz ağız bakımı, yetersiz diş fırçalama ve diş ipi kullanmama nedeniyle diş yüzeyinde biriken ve mikrop barındıran plak tabakası sonucu diş çürüğü gelişir. Diş yüzeyinde beyaz leke yani mineral kaybı oluşarak, diş çürüğünü başlatır. Mineral kaybı devam ederse dişin yumuşak iç kısımları da etkilenir ve diş çürüğü oluşur. Ağrı geçicidir. Bu dönemde dişteki çürük doku uzaklaştırılarak dolgu yapılır. Şeker hastalığında ağız içinde mikropların bulunup çoğalması artabilir. Bağışıklık sisteminin de etkilenmesi sonrası normal kişilere göre şeker hastaları diş çürümelerine daha yatkın hale gelirler. Mutlaka düzenli ve sık diş fırçala. Ağız bakımı kötü olan hastalarda bütün beden etkilenir.
* 45 yaşındayım. Adetlerim devam ediyor. Annem de kemik erimesi var. Bende de olur mu?
Neden olmasın? Osteoporoz, kemiklerin gücünün azaldığı ve kolaylıkla kırıldığı bir hastalıktır. Kırılmalar en çok omurga, kalça ve el bileğinde ortaya çıkar. Menopoz sonrası (% 30) kadınlarda ve yaşlılarda sıklıkla görülür. Uzun süren hareketsizlik, zayıf ve ince yapılı olmak, düşük kemik kütlesi, ailede osteoporoz ve kırık öyküsü, yaşam boyunca düşük kalsiyum alımı, kortizon ve sara ilaçları, sigara, alkol, metabolik hastalık durumlarında yaşlılık ve menopoz olmadan da kemik erimesi görülebilir.
* Hocam, 48 yaşındayım. 'Romatoid artrit' tanısı koydular. Doktor ne zaman kontrole gelmem gerektiğini söylemedi. Ne sıklıkta doktor kontrolüne gitmeliyim?
Normal şartlarda söylemiş olabilir. Çünkü bu hastalık tüm romatizmal hastalıklar gibi takip hastalığıdır. Tedavi kararlarının tüm aşamalarında hekim ve hasta arasında sıkı haberleşme gerekir. Kontrol süresi her hastaya göre değişir. Kullanılan ilaçların tümünün, belli aralıklarla izlenmesi gereken, kan hücrelerinde düşüklük, böbrek ve karaciğer değişiklikleri gibi yan etkileri mevcuttur. Bu etkilerin çoğu ilaç cinsini ve dozlarını ayarlayarak kontrol edilir. Bence tekrar doktorunla temas kur. Yoksa ezbere bir tarif işini görmez.
* Nafiz hocam, hipertansiyon ilacı kullanıyorum. Yine de tuzsuz yemek mi yemeliyim?
Evet. Günlük tuz tüketimi 4-6 gr yani yaklaşık 2 çay kaşığı kadar olmalıdır. Yemeklerimizi tuzsuz, ekmeğimizi de az tuzlu ve kepekli olarak tüketmemiz yeterlidir. Yemeklerde potasyumdan zengin maydanoz, kekik, nane, dereotu, limon suyu, soğan gibi tat vericilerin kullanımı hem yemekte tuzun eksikliğini bir ölçüde giderir, hem de tansiyonu ayarlar. Ayrıca diyette doymuş yağ asitlerini çok içeren tereyağı, sadeyağı, iç yağı ve katı margarin kullanmayın. Daha çok zeytinyağı, ayçiçeği yağı, fındık yağı ve mısırözü yağı kullanın. Salam, sucuk, pastırma gibi şarküteri ürünleri, hazır gıdalar (hazır çorbalar, soslar, ketçap, mayonez), zeytin (diyet veya normal) , salamura yiyecekler, turşular yerseniz hipertansiyondan şikâyet etmeyin. 'Felçten, böbrek yetmezliğinden, kalp krizinden korkuyorum' demeyin.
