Borçlanma yaparak prim eksikleri için borçlanma yapabilecekler. Fakat bazı vatandaşlar tarafından yanlış anlaşılıyor olduğu için karlı çıkmayı planlarken zararlı çıkabilecekler. Prim borçlanması sayesinde 49 ya da 51 yaşında erkenden emekli olabilecekler. Peki, bunun için hangi şartlar aranıyor? Önceki yıllarda yıpranma hakkı ile erken emeklilik hakkı elde eden mesleklerin sayısı 18'di.
YIPRANMA HAKKI NEDİR?
"Fiili hizmet süresi zammı" ya da yıpranma hakkı uygulaması ağır işte çalışan işçi ve memurların daha erken yaşlarda emekli olmalarını sağlıyor. Önceki yıllarda yıpranma hakkı genellikle ağır sanayide çalışan işçilere tanınırdı. Ancak son yıllarda yapılan düzenlemeler sayesinde artık bu hak arsenik işçilerinden tutun da milletvekilleri ve basın mensuplarına kadar uzanan çeşitlilikteki iş kolları için geçerli hale geldi.
Özellikle 2018'de yapılan düzenlemeler sonucu bu hakkı uzun zamandır bekleyen sağlık çalışanları ve cezaevi görevlileri de yıpranma hakkı primleri almaya hak kazandı. Son düzenlemeler ile beraber toplamda 45 iş kolu yıpranma hakkı ile erken emeklilik fırsatına sahip oldu. Yıpranma hakkı kapsamındaki iş kollarında çalışanlar her çalışma yılında emekliliklerine genellikle 60 ya da 90 gün, bazı mesleklerde ise 180 gün fazla prim hakkı kazanıyor.
Başka bir deyişle, bir çalışanın normal çalışma süresi olan 360 günün üstüne yıpranma hakkı kapsamında tanınan artı süreye göre fazladan hizmet süresi ilave ediliyor. Örneğin, normal şartlarda yıllık 360 gün çalışması gereken bir ağır sanayi işçisi 450 gün çalışmış sayılıyor. Bu da mesleklere göre değişecek şekilde emeklilik süresini birkaç yıl öne çekiyor. Toplam yıpranma hakkı gün sayısı 3 yılı geçmeyecek şekilde işçi ve memurların emekli olması için gereken yaş haddinden düşüyor. Böylece prim sorunu olmayan çalışanlar 3 yıl erken emekli olabiliyor. Bu kapsamdaki memurlara ayrıca emeklilik ikramiyesi de ödeniyor.
Hangi meslekler erkenden emekli olabilecekler?·
Su altında çalışanlar,·
Emniyet ve MİT mensubu,
· itfaiyeci,
· gazeteci,
· madenci,
· demir-çelik işçileri
· TSK görevlileri kendilerine tanınan 60 ve 180 gün arasında yıpranma paylarından yararlanarak erkenden emekli olabilecekler.Prim borçlanması ile erkenden emekli olacak vatandaşların eğer prim borçları yoksa bu kapsamda yaş hadlerinden düşürülerek de üç yıla kadar daha erken emekli olabilecekler.
Doğum borçlanması nedir?
Doğum borçlanması, SGK kapsamında çalışan bir kadının doğum yapması sebebiyle işten uzak kalmasının bu sebepten dolayı da primlerinin yatmamasının önüne geçiyor. Doğum yaptıklarından dolayı primleri yatmayan kadınlar, doğum borçlanması haklarını kullanarak, yatmayan primlerini ödeyebiliyor. Bu da emekliliklerinin gecikmesini önlüyor. 4A, 4B ve 4C kapsamında sigortalı çalışan kişiler bu haktan yararlanıyor. En fazla 3 çocuk için doğum borçlanması yapılıyor.
