Yaz sıcağında buz gibi bir duş almak cazip gelebilir. Ancak bilimsel açıklamalara göre bu alışkanlık, vücudu geçici olarak rahatlatırken aslında ısıyı içeride tutuyor.
Fotoğraflar: Takvim Fotoğraf Arşivi
🧊 RAHATLAMAK İSTERKEN SAĞLIĞINIZI RİSKE ATMAYIN
Kavurucu sıcaklar tüm dünyayı etkisi altına alırken, serinlemenin yolları da yeniden gündemde. İlk akla gelen çözümlerden biri olan soğuk duş ise, sanıldığının aksine her zaman en doğru tercih olmayabilir. İngiltere'deki Lancaster Üniversitesi'nden anatomi profesörü Adam Taylor, sıcak havalarda soğuk duşun vücudu serinletmek yerine kandırabileceğini belirtiyor.
Taylor'ın The Conversation için yaptığı açıklamaya göre, sıcak havalarda vücudun doğal serinleme mekanizmaları devreye giriyor. Cilde yakın kan damarları genişleyerek kanı yüzeye taşır ve vücut ısısını düşürmeye çalışır. Ancak soğuk suyla temas edildiğinde bu damarlar daralıyor, kan akışı yüzeyden iç organlara yöneliyor. Bu da aslında ısıyı dışarı atmak yerine içeride tutmak anlamına geliyor.
"Vücudu soğutmaya çalışırken, ona aslında sıcak olmadığını ve ısıyı koruması gerektiğini söylüyorsunuz. Bu da serinleme sürecini sekteye uğratır" diyor Prof. Taylor.
Sadece serinlemeyi engellemekle kalmayan soğuk duşlar, ciddi sağlık sorunlarını da tetikleyebilir. Uzmanlara göre özellikle sıcak ortamdan aniden soğuk suya geçildiğinde "soğuk şoku" adı verilen bir durum meydana gelebilir. Bu tepki, şu belirtilerle ortaya çıkabilir:
Ani nefes darlığı
Hızlı kalp atışı
Baş dönmesi
Kan basıncında ani artış
UCLA Health ve Cleveland Clinic'e göre bu tür ani değişimler, özellikle kalp ve damar hastalığı olan kişilerde hayati risk taşıyor.
Dr. Christopher Babiuch uyarıyor:
"Eğer nefes almakta zorlanıyor, baş dönmesi yaşıyor ya da kalp atışlarınız hızlanıyorsa, hemen duşu sonlandırmalı ve vücudunuzu ısıtmalısınız."
Elbette var. Doğru şekilde ve kontrollü yapıldığında soğuk duşun bazı sağlık yararları da bulunuyor:
Metabolizmayı hızlandırabilir
Bağışıklık sistemini destekleyebilir
İltihaplanmayı azaltabilir
Dolaşımı artırabilir
Ancak uzmanlar, bu faydaların soğuk şok riskiyle dengelenmesi gerektiği konusunda hemfikir.
Aşırı sıcaklarda vücut ısınızı düşürmenin en güvenli yolları:
Ilık duş alın: Ne çok sıcak ne çok soğuk – ılık su vücudun ısı dengesiyle uyumludur.
Serin ama hava alan kıyafetler tercih edin.
Bol sıvı tüketin, özellikle su ve maden suyu.
Klima veya vantilatörle serin ama ani sıcaklık değişimlerinden kaçının.
Kalp hastalığı geçmişiniz varsa veya sıcak çarpması riski altındaysanız, soğuk duşlar yerine doktor onaylı alternatifleri tercih etmeniz hayati önem taşıyabilir.
Brigham and Women's Hospital Önleyici Kardiyoloji Direktörü Dr. Jorge Plutzky:
"Kalp hastalığı geçmişi olan kişilere soğuk suya aniden maruz kalmalarını kesinlikle önermiyorum. Bu, kontrolsüz reaksiyonlara yol açabilir."
