İlk akla gelen çözüm yasaklamak olsa da, uzmanlar bu yaklaşımın çoğunlukla geri teptiğini ve çocuğu ebeveynden uzaklaştırdığını vurguluyor.
Fotoğraflar: AA
Çocuğunuzun arkadaşından duyduğunuz rahatsızlık neye dayanıyor? Bu sorunun cevabı, nasıl hareket etmeniz gerektiğini belirleyen ilk ve en önemli adımdır.
Ebeveyn koçu Sue Atkins'e göre, ebeveynlerin öncelikle neye sinir olduklarını ve neyin gerçekten zarar verici olduğunu net bir şekilde ayırması gerekiyor. Arkadaşın kaba, bilmiş veya sadece sizin değerlerinize uymayan davranışları size rahatsızlık veriyor olabilir. Ancak bu, doğrudan tehlikeli bir durum olduğu anlamına gelmez.
⚠️ Gerçek Risk Durumları: Eğer rahatsızlığınızın temelinde zorbalık, tehlikeli davranışlar veya saygısızlık gibi çocuğunuzun güvenliğini veya psikolojik sağlığını riske atan durumlar varsa, daha kararlı ve katı bir şekilde devreye girmenin zamanı gelmiş demektir. Bu durumda, okulla veya diğer ebeveynlerle iletişim kurmak da gerekebilir.
🔄 Tarz ve Değer Farklılıkları: Çoğu zaman ise mesele, arkadaşın getirdiği abur cuburlar, farklı konuşma tarzı ya da sizin ailenizinkinden farklı olan yetiştirilme biçimidir. Dört çocuk annesi komedyen Ria Lina, bu durumun genellikle diğer ebeveynlerle yaşanan "değer çatışması" olduğunu belirtiyor. Kendi evinizde belirlediğiniz kurallara örnek teşkil etmeniz bu noktada büyük önem taşıyor. Eğer siz otobüste ayakları koltuğa uzatmamayı öğretiyorsanız, sorumluluğunuzdaki tüm çocuklara bu standardı uygulamanız, çocuğunuz için tutarlı bir örnek oluşturacaktır.
Lina'ya göre, böyle durumlarda diğer çocukların aileleriyle iletişim kurmak, ortak bir zemin bulmanıza ve gerilimi azaltmanıza yardımcı olabilir. Unutmayın, bu bir çocuk hatası değil, iki farklı ailenin değer yargılarının kesişim noktasıdır.
🗣️ Yasaklamak Geri Teper: Köprü Kurun, Duvar Örmeyin!
Sue Atkins, bir arkadaşlığı doğrudan yasaklamanın, bu durumda yapılabilecek en kötü şey olduğunun altını çiziyor.
Peki neden? Çünkü yasaklamak ne daha iyi arkadaşlıklar kurmasına yardımcı olur ne de bu durumu anlamasına olanak tanır. Aksine, ters tepme ihtimali çok yüksektir; çocuğunuz size inat olsun diye o arkadaşıyla görüşmeye devam edebilir ve aranızdaki güven köprüleri zedelenir.
Peki, doğru yaklaşım ne olmalı?
🔍 Merak Edin ve Dinleyin: Öncelikle çocuğunuza bu arkadaşında ne bulduğunu, onu neden sevdiğini ve beraber yapmaktan keyif aldıkları şeyleri sorun. Bu, arkadaşlığı onayladığınız anlamına gelmez; ancak bir güven ortamı yaratmanıza yardımcı olur.
😌 Doğru Anı ve Tonu Seçin: Atkins, konuşmanın zamanlamasına, ses tonunuza ve vücut dilinize dikkat etmeniz gerektiğini vurguluyor. Eğer yargılayıcı veya agresif olursanız, çocuğunuz anında kendini geri çeker. Unutulmaması gereken, amaç araya duvar örmek değil, karşılıklı anlayışla bir köprü kurmaktır.
🚫 Davranışı Hedefleyin, Arkadaşlığı Değil: Ria Lina, çocuğunuza "belirli bir davranışı onaylamadığınızı ve bunu kopyalamasını istemediğinizi" net bir dille ifade etmenizi öneriyor. Bu, arkadaşlığı yasaklamak yerine, neyin örnek alınmaması gerektiği konusunda net bir sınır çizmek demektir. Çocuğunuza, "Arkadaşınla görüşebilirsin, ama onun yaptığı kabalıkları bizim evimizde görmek istemiyorum," gibi yapıcı bir mesaj vermek en sağlıklı yoldur.
Eğer çocuğunuzun sosyal hayatı sadece hoşunuza gitmeyen bu arkadaşlıkla sınırlı kalmışsa, çözüm sosyal dünyasını çeşitlendirmekten geçebilir.
Atkins, çocuğunuzun yeni insanlarla tanışabileceği ortamları artırmayı öneriyor:
Kuzenlerini davet edin.
Spor kulüplerine katılmasını teşvik edin.
Okul sonrası faaliyetleri denemesini sağlayın.
Bu, çocuğunuzun doğal yollarla yeni arkadaşlıklar kurmasına ve mevcut arkadaşlık dinamiklerini yeniden değerlendirmesine olanak tanır. Çocuğunuz, farklı çevrelerdeki olumlu arkadaşlıkları deneyimledikçe, doğal olarak daha sağlıklı ilişkilere yönelecektir.
Unutulmaması Gereken Dönemsel Yaklaşım: Çoğu çocukluk arkadaşlığı ebedi değildir. Atkins'in de belirttiği gibi, bazen bu sadece bir yaz tatili arkadaşlığı olabilir veya ergenlik dönemindeki bir inatlaşma çabasıdır. Büyük bir müdahalede bulunmadan önce, bu arkadaşlığın kendiliğinden nasıl bir yöne evrildiğini gözlemlemek de iyi bir fikir olabilir.
En İyi Yol: Rol Model Olmak
Tüm bu önerilerin ötesinde, çocuğunuzun arkadaşlık seçimlerini etkilemenin en güçlü yolu, sizin kendi arkadaşlıklarınızda onlara rol model olmanızdır. Kendi arkadaşlarınızla olan saygılı, nazik ve sağlıklı sınırlarla çizilmiş ilişkiniz hakkında sohbet etmek, çocuğunuzun bilinçaltına sağlıklı arkadaşlık standartlarını yerleştirecektir. Çocuklar, genellikle ebeveynlerinin davranışlarını örnek almaya eğilimlidir.
