Günün ortasında aniden bastıran yorgunluk hissi, birçok kişinin karşılaştığı yaygın bir durum. Saat 15:00 civarında odaklanmakta zorlanıyor, kendinizi kahve ya da tatlı bir atıştırmalık arayışında buluyorsanız yalnız değilsiniz. Uzmanlara göre bu durum yalnızca beslenme alışkanlıklarıyla ilgili değil, biyolojik saatimizin bir parçası olabilir.
Fotoğraflar: AA
ÖĞLEDEN SONRA DÜŞÜŞÜ NEDEN KAYNAKLANIYOR?
Bilim insanları, öğleden sonraki durgunluğun insan biyolojisine bağlı olduğunu düşünüyor. Vücudumuzun iç saati (sirkadiyen ritim), hem gece hem de öğleden sonra belirli saatlerde uyku hormonu salgılıyor. Özellikle öğle yemeğinden sonra bu hormonların etkisiyle enerji seviyemizde düşüş yaşanabiliyor. Bu durum, atalarımızın günün en sıcak saatlerinde uyumaya daha yatkın olmasından kaynaklanıyor olabilir.
Ancak bu doğal döngüyü tamamen değiştiremeyecek olsak da, bazı beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleriyle öğleden sonra daha enerjik hissetmek mümkün.
Günlük yorgunluğun önüne geçmenin en etkili yollarından biri kahvaltı yapmak. 2018 yılında Clinical Physiology and Functional Imaging dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, kahvaltıyı atlayan kişilerde öğle yemeğinden sonra beyne giden kan akışı önemli ölçüde azalıyor. Bu da odaklanma kaybına ve daha fazla yorgunluk hissine neden oluyor.
🔹 Öneri: Sabah vaktiniz olmasa bile bir muz ya da yulaf ezmesi gibi hafif bir şeyler tüketmek öğleden sonraki enerji seviyenizi artırabilir.
Ağır ve yağlı bir öğle yemeği yemek, sindirimin daha uzun sürmesine ve vücudun enerji harcamasının artmasına neden olabilir. Physiology and Behavior dergisinde 2012 yılında yayımlanan bir çalışmaya göre, daha büyük öğle yemekleri tüketenlerin daha uykulu olduğu ve odaklanma yeteneklerinin azaldığı görüldü.
🔹 Öneri: Öğle yemeğinde tam tahıllı ekmekle hazırlanmış hafif bir sandviç, yanında bir avuç kuruyemiş ve taze sebzeler tüketmek enerji seviyenizi dengede tutabilir.
Fotoğraflar: AA
Beynimizin yaklaşık %75'i sudan oluşur ve su seviyesindeki küçük bir düşüş bile yorgunluk ve konsantrasyon problemlerine neden olabilir. 2020 yılında International Journal of Environmental Research and Public Health dergisinde yayımlanan bir çalışmaya göre, sabah iki bardak su içen bireylerin gün boyu daha enerjik olduğu belirlendi.
🔹 Öneri: Gün içinde susamadan önce su içmeyi alışkanlık haline getirin. Özellikle öğle yemeği ile birlikte 500 ml su içmek, öğleden sonraki yorgunluk hissini azaltabilir.
Kafein, enerji verici etkisiyle bilinse de uzun vadede uykunuzun kalitesini bozarak ertesi gün daha yorgun hissetmenize neden olabilir. Dr. Emily Leeming, kafeinin vücutta 2 ila 12 saat boyunca kalabileceğini ve fark edilmeden uyku düzenini olumsuz etkileyebileceğini belirtiyor.
🔹 Öneri: Öğleden sonra kafein tüketimini sınırlandırarak bitki çayları veya limonlu su gibi hafif içecekleri tercih edebilirsiniz.
Günün büyük bir bölümünde hareketsiz kalmak, öğleden sonra beyne giden oksijen miktarını azaltarak daha fazla yorgun hissetmenize neden olabilir. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity dergisinde 2016 yılında yayımlanan bir çalışmada, düzenli kısa yürüyüşlerin ruh halini iyileştirdiği ve gün boyu daha enerjik hissettirdiği belirtilmiştir.
🔹 Öneri: Saat başı beş dakikalık bir yürüyüş yapmak veya kısa egzersiz molaları vermek odaklanmanızı artırabilir.
Fotoğraflar: AA
Meyveler, beyne geçebilen flavonoid bileşikleri içerir ve zihinsel fonksiyonları destekler. 2019 yılında Nutrients dergisinde yayımlanan bir araştırmada, sabah saatlerinde çilek, yaban mersini ve böğürtlen içeren bir smoothie tüketen bireylerin öğleden sonra zihinsel performanslarının daha yüksek olduğu gözlemlendi.
🔹 Öneri: Kahvaltınıza veya öğle yemeğinize birkaç çilek ekleyerek zihinsel berraklığınızı artırabilirsiniz.
Doğal ışık, beynimize uyanık kalması için sinyal gönderir ve odaklanmayı artırır. PLOS One dergisinde 2025 yılında yayımlanan bir çalışmaya göre, parlak gün ışığında vakit geçirmek bilişsel performansı artırıyor.
🔹 Öneri: Öğle yemeğinden sonra kısa bir yürüyüş yapmak ya da pencere kenarında oturmak öğleden sonraki yorgunluğu hafifletebilir.
