Ülkeler altınlarını ABD'den almaya yöneldi! Türkiye Berat Albayrak döneminde getirmişti

ABD'nin tarifeleri, enflasyonist baskılar, jeopolitik belirsizlikler, borsalardaki oynaklık ve doların 1973'ten bu yana en kötü ilk yarıyı yaşaması dünyada birçok ülkeyi alarma geçirdi. Özellikle Avrupa merkez bankaları hem altın rezervlerini artırmaya hem de ABD ve İngiltere'de tuttukları altınlarını kendi ülkelerine getirmeyi tartışmaya başladı. Almanya ve İtalya'da hükümetler New York'ta saklanan altın rezervini ülkelerine geri getirme planı yapıyor.

AB'DE BASKI YAPILIYOR

Dünya Altın Konseyi verilerine göre Almanya ve İtalya, sırasıyla 3.352 ton ve 2.452 tonluk rezervleriyle ABD'den sonra dünyanın en büyük altın rezervlerine sahip ülkeleri arasında. Her ikisi de külçelerinin üçte birinden fazlasını ABD'de depoluyor. ABD'de depolanan altının piyasa değerinin 245 milyar doların üzerinde olduğu belirtiliyor. Bir süredir Avrupa Birliği'ndeki ülkelere fiziksel altın rezervlerini ABD'den geri getirmeleri veya denetlenmeleri yönünde baskı yapılıyor. Avrupa Vergi Mükellefleri Birliği (TAE), AB ülkelerinin altın rezervlerinin ABD'den Avrupa'ya geri getirilmesi gerektiğini belirtmişti.

Fotoğraf: (AA)

Almanya ve İtalya dışında Fransa, Çin, İsviçre ve Hindistan gibi dünyanın en büyük altın sahiplerinden bazıları da altınlarını İngiltere ve ABD kasasında tutuyor. Sabah'ta yer alan habere göre, 2024'te Hindistan, Londra'da sakladığı altınlarını getirmişti. Yaptırım endişesiyle dolara alternatif arayan merkez bankaları aynı zamanda altın rezervlerini de artırma peşinde.

Resmi Para ve Finansal Kurumlar Forumu'nun (OMFIF) hesaplamasına göre altın standardına dayalı küresel finans sisteminin olduğu Bretton Woods döneminde (1945-1971) 38 bin tonla zirve yapan merkez bankalarının altın rezervi, 2024'te 36 bin tona ulaştı. Altın rezervlerinin 2026'da 38 bin 300 tona ulaşarak 1965'teki tarihi zirveyi aşması bekleniyor.

ABD'DE DENETİM TARTIŞMASI VAR

Ülkelerin altınlarını depoladığı ABD'de de farklı bir tartışma yaşanıyor. ABD'de Kentucky eyaletindeki "Fort Knox" altın rezervleri deposu savaş dönemlerinde yabancı ülkelerin değerli varlıklarını muhafaza eden bir tesis. ABD Darphane verilerine göre 147.3 milyon ons altın varlığına sahip.

ABD kamuoyunda "yetersiz şeffaflıkla" eleştirilen depoda "altınların güvenle beklediği", "bir kısmının gizlice satıldığı" gibi iddialar gündeme gelmişti. ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ise spekülasyonlara tepki gösterip, "Her yıl denetim yapıyoruz. Tüm altınlar duruyor" demişti.

Fotoğraf: (AA)

BERAT ALBAYRAK DÖNEMİNDE GELMİŞTİ

Avrupa ülkelerinin yeni tartışmaya açtığı altın rezervi konusunda Türkiye çok önceden adımlarını attı. Küresel şoklara karşı ekonomiyi sağlam tutmak için Berat Albayrak'ın Hazine ve Maliye Bakanlığı döneminde ABD, İsviçre ve İngiltere gibi ülkelerde tutulan altınlar kademe kademe Merkez Bankası'nın kasasına taşındı.

2002'de 120 ton olan altın varlığının yüzde 90'ı İngiltere, ABD ve İsviçre gibi ülkelerde tutuluyordu. 2017'de atılan stratejik adımlarla hem rezervler artırıldı hem de yabancı ülkelerde tutulan altınlar Merkez Bankası'nın kasasına girmeye başladı. ABD Merkez Bankası'nda (Fed) saklanan altın miktarı 2016 yılında 28.7 ton iken, 2017'de sıfırlandı.

İsviçre'deki Uluslararası Ödemeler Bankası'nda bulunan 18.7 tonluk altın rezervinin tamamı getirildi. O dönemde ABD, İsviçre ve İngiltere'de tutulan yaklaşık 350 ton altın Türkiye'ye getirildi. 2018 sonunda 488.9 ton olan altın rezervi, 2020'de 719.2 tona ulaştı.

Eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak. Fotoğraf: (AA)

ALTIN HAMLEYİ KİTABINDA KALEME ALMIŞTI

Berat Albayrak'ın, kaleme aldığı "Burası Çok Önemli!-Enerjiden Ekonomiye Tam Bağımsız Türkiye" kitabında, ortaya konulan ekonomi politikalarıyla Türkiye'nin, dünyanın en gelişmiş ülkelerinden biri olma sürecine girdiği vurgulanmıştı. Gerek enerji gerekse de Hazine ve Maliye Bakanlığı döneminde Türkiye'nin bir üst lige çıkmasını sağlayan Berat Albayrak kitabında, kamuoyunda bilinmeyen birçok anekdotu paylaşmıştı. Şu an dünyanın gündemini meşgul eden altın rezervleri için Türkiye'nin yurt dışındaki 350 ton altınını ülkemize getirmeyi başaran Berat Albayrak'ın bu hamlesi, ülke ekonomisini adeta garanti altına almıştı. Kitabında ise o dönemi şu ifadeleri kullanarak anlattı:

"Kurgulamaya çalıştığımız ekonomik dönüşümü ve finansal güvenlik stratejilerimizi anlatırken özellikle değinmem gereken önemli bir yapı var: Finansal İstikrar ve Kalkınma Komitesi (FİKKO). Eğer finansal güvenliği merkeze alan bir değişim arzusu içerisindeyseniz, ekonomi yönetiminin tüm paydaşlarını ortak hedefler doğrultusunda iş birliği içerisinde ve verimli bir şekilde çalışmaya ikna etmeniz gerekir. Ancak, göreve geldiğimizde, değişim sürecinde kritik roller üstlenmesini beklediğimiz kurumlar arasında iletişim ve koordinasyon anlamında önemli eksiklikler olduğunu, kurumların pek çoğunun kendi kabuğuna çekildiğini gördük. Bakanlığımız döneminde, ortaya koyduğumuz değişim idealine ve finansal güvenlik perspektifimize FİKKO çatısı altında kurumsal bir çerçeve kazandırdık. İşe, hedeflediğimiz değişimi FİKKO üyelerine tek tek anlatarak başladık. Başarıya ulaşmak için her birinin sağlayacağı katkının, vereceği desteğin ne denli önemli olduğuna vurgu yaptık. Tüm paydaşları değişim vizyonumuza ortak ettik. Güçlü bir motivasyonla, benzersiz bir ekip ruhuyla, az zamanda büyük işler başaracak bir sinerji oluşturduk. FİKKO kapsamında, ilgili kurumlarımızın öncülüğünde yaptığımız çalışmalarımızdan bazıları şunlardır:

Büyük kısmı yurt dışında bulunan fiziki altın rezervlerimizi Türkiye'ye taşıdık ve Merkez Bankası rezervlerimizin içinde altının payını artırdık.

Döviz, para, sermaye ve bankacılık piyasalarında manipülasyonun ve piyasa bozucu faaliyetlerin engellenmesi konusunda tedbirler geliştirdik ve mevzuat değişikliği önerileri hazırladık

Kullanımı dünyada ve Türkiye'de hızla artan kripto paralara yönelik kapsamlı bir stratejik eylem planı ve düzenleme çerçevesi hazırladık..."

Berat Albayrak'ın kitabı / ʺBurası Çok Önemli!-Enerjiden Ekonomiye Tam Bağımsız Türkiyeʺ

ALTIN, BRÜT REZERVİN ÜZERİNDE

Dünyanın yeni bir soğuk savaş eşiğindeyken yapılan bu hamleyle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) eli güçlendi. TCMB tarafından açıklanan haftalık para ve banka istatistiklerine göre, brüt döviz rezervi 20 Haziran haftasında 155.7 milyar dolar oldu.

Bu dönemde altın rezervleri 85.1 milyar dolar oldu. 2018'de altın rezervleri 19.9 milyar dolar, brüt döviz rezervi ise 71.9 milyar dolardı. Bu hamlelerin sonucunda brüt rezerv 70.7 milyar dolarken, altın rezervi onun üzerine çıkarak 85.1 milyar dolar seviyesine çıkmış durumda.

TAKVİM UYGULAMASINI İNDİRMEK İÇİN TIKLAYIN

Günün Manşetleri

Tüm Manşetler