Başkan Recep Tayyip Erdoğan, "İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Arap Ligi Olağanüstü Ortak Zirvesi" için bulunduğu Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da Endonezya Cumhurbaşkanı Joko Widodo ile görüştü.
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, "İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Arap Ligi Olağanüstü Ortak Zirvesi" için bulunduğu Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da Endonezya Cumhurbaşkanı Joko Widodo ile görüştü.
Görüşmede, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları ile Gazze'deki masum sivillere yardım ulaştırma çabaları ve çözüm için atılabilecek adımlar ele alındı.
Başkan Erdoğan görüşmede, Filistin halkına yönelen saldırıların toplu katliam boyutuna ulaştığını, hastanelerin, okulların, ibadet yerlerinin, sivil toplum örgütü çalışanlarının hedef alınmasının kabul edilemeyeceğini ifade etti. Türkiye'nin hem barışın sağlanması hem de Gazze'ye yönelik insani yardım ve sağlık hizmetlerinin ulaştırılması için yürüttüğü diplomasi faaliyetlerini anlatan Başkan Erdoğan, İslam ülkelerinin barışın tesisi için birlik içinde adımlar atması gerektiğini vurguladı.
BAŞKAN ERDOĞAN PRENS SELMAN İLE GÖRÜŞTÜ
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, "İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Arap Ligi Olağanüstü Ortak Zirvesi" için bulunduğu Riyad'da Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman bin Abdülaziz El Suud ile bir araya geldi.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, görüşmede, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları ve ateşkesin sağlanması için atılabilecek adımlar ele alındı.
Görüşmede, İsrail'in saldırılarının katliam boyutuna ulaştığına dikkati çeken Erdoğan, İslam dünyasının birlik içinde bu katliamın sonlanması ve bölgede barışın sağlanması için çaba göstermesi gerektiğini ifade etti.
Başkan Erdoğan, Türkiye'nin insani yardım faaliyetlerinin devam ettiğini, yaralılara tıbbi destek sağlamak için başlatılan çalışmaların aralıksız sürdüğünü belirtti.
BAŞKAN ERDOĞAN SİSİ İLE GÖRÜŞTÜ
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, "İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Arap Ligi Olağanüstü Ortak Zirvesi" için bulunduğu Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi ile görüştü.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, görüşmede, İsrail'in Gazze'ye yönelik şiddetini her geçen gün artıran saldırıları ile ilgili son gelişmeler ele alındı.
Gazze'deki masum sivillere karşı İsrail'in sergilediği insan hakları ihlallerinin uluslararası hukuk kapsamında cezalandırılması gerektiğini vurgulayan Erdoğan, Türkiye'nin Filistin'de kalıcı barışın sağlanması için yürüttüğü yoğun diplomasi trafiğini anlattı.
Başkan Erdoğan, Gazze'ye yönelik insani yardım ve sağlık hizmetlerinin ulaştırılması için iş birliğine hazır olduğunun altını çizdi.
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Arap Birliği Ortak Zirvesi Bildirisi'nde Kimyasal Silahların Yasaklanması Teşkilatına, İsrail'in kimyasal silah kullanımını araştırması yönünde çağrı yapılarak, yardım konvoylarının Gazze'ye girmesinin mecbur kılınması talep edildi.
Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da yapılan İİT ve Arap Birliği Ortak Zirvesi sonrası, İİT ve Arap Ligi'ne üye ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının üzerinde mutabık kaldığı ortak bildiride, İsrail'in Filistin halkına karşı işlediği suçlardan sorumlu tutulmasına yönelik Filistin devletinin hukuki ve siyasi girişimlerinin desteklendiği kaydedildi.
DIŞİŞLERİ BAKANLARI SİYASİ SÜRECİN BAŞLATILMASI İÇİN YETKİLENDİRİLDİ
Suudi Arabistan'ın yanı sıra Ürdün, Mısır, Katar, Türkiye, Endonezya ve Nijerya dışişleri bakanları, İİT ve Arap Ligi'ne üye devletler adına, Gazze'ye yönelik savaşın sona erdirilmesi, kalıcı ve kapsamlı barışın sağlanması adına kabul edilen uluslararası şartnameler çerçevesinde, ciddi ve gerçek bir siyasi sürecin başlatılması için uluslararası eylemde bulunmak için yetkilendirildi.
Tüm İİT ve Arap Ligi üye ülkelerine, "Kolonici işgal yetkililerinin insanlığa karşı işledikleri suçları durdurmaları yönünde atılabilecek tüm diplomatik, siyasi ve hukuki önlemleri uygulama çağrısı" yapılan bildiride, İsrail'i uluslararası hukuktan koruyan çifte standart reddedildi. Arap ve İslam ülkelerinin söz konusu çifte standarttan etkileneceği, bunun da kültürler ve medeniyetlerarası uçurumu açacağı liderlerce teyit edildi.
YERLERİNDEN EDİLEN 1,5 MİLYON KİŞİNİN DURUMU
Yaklaşık 1,5 milyon Filistinlinin Gazze'nin kuzeyinden güneyine doğru yerinden edilmesinin kınandığı bildiride, tüm BM kuruluşlarına "bu sefil insanlık dışı durumun sürmesine karşı durması çağrısı" yapıldı, bu insanların evlerine ve bölgelerine derhal geri dönmeleri gerektiği vurgulandı.
Bildiride, Gazze Şeridi veya Kudüs dahil Batı Şeria içinde, bireysel veya toplu zorla yer değiştirilme, zorla yerinden edilme, sürgün gibi yöntemlerle Filistin davasının bertaraf edilmesine yönelik her türlü girişim tamamen reddedilirken, kırmızı çizgi ve savaş suçu sayıldı.
"TUTUKLULAR VE GÖZALTINDA BULUNANLAR BIRAKILMALI" ÇAĞRISI
Uluslararası toplumun Filistinli sivillerin öldürülmesine ve hedef alınmasına karşı, tüm insanların eşit yaşama hakkını ve bu hususta milliyet, ırk veya din temelinde ayrımcılık yapılamayacağını teyit edecek biçimde, acil ve hızlı adımlar atması gerektiğine de bildiride yer verildi.
Liderler, tüm tutukluların, gözaltında tutulanların ve sivillerin derhal bırakılması gerekliliğine vurgu yaparak, "Sömürgeci işgal yetkililerinin binlerce Filistinli tutukluya karşı işlediği menfur suçlar kınanarak, uluslararası teşkilatlara, bu suçların durdurulması ve faillerinin kovuşturulması için baskı yapması çağrısında bulundu.
İşgal güçlerinin cinayetlerine, yerleşimcilerin terör eylemleri ile Batı Şeria'daki Filistin köyleri, şehirleri ve kamplarında işledikleri suçlara, El Aksa Camisi ile tüm İslam ve Hristiyan kutsal yerlerine yönelik saldırılara son verilmesi gerekliliği de bildiride vurgulandı.
Bildiride, "işgalci güç" olarak tanımlanan İsrail'in, yerleşimlerin inşası ve genişletilmesi, topraklara el koyulması ve Filistinlilerin yerinden edilmesi başta olmak üzere, işgale sebebiyet veren tüm yasa dışı eylemlerini sona erdirmesi gerekliliğine yer verildi.
"YERLEŞİMCİ DERNEKLERİ VE ÖRGÜTLERİ TERÖRİZM LİSTELERİNE DAHİL EDİLSİN"
Liderler, işgal güçlerinin Filistin şehirleri ve kamplarına yönelik askeri operasyonları ve yerleşimciler tarafından gerçekleştirilen terörizmi kınayarak, uluslararası topluma, yerleşimci derneklerini ve örgütlerini, uluslararası terörizm listelerine dahil etmesi çağrısı yaptı.
Bildiride, Filistin halkının, başta insan hakları olmak üzere, korunma, kalkınma, güvenlik, kaderini tayin ve kendi topraklarında kendi bağımsız devletlerini kurma olmak üzere tüm diğer dünya halklarının yararlandığı haklardan yararlanması gerekliliği teyit edildi.
İBADET ÖZGÜRLÜĞÜNÜ İHLAL EDEN YASA DIŞI UYGULAMALAR KINANDI
İsrail'in Kudüs'teki İslam ve Hristiyan kutsal mekanlarına yönelik saldırıları ve İsrail'in ibadet özgürlüğünü ihlal eden yasa dışı uygulamalarının kınandığı bildiride, şu ifadeler yer aldı:
"Kutsal mekanların mevcut hukuki ve tarihi statüsüne saygı gösterilmesinin gerekliliği ile mübarek El-Mescid-i Aksa/Mescid-i Haram-ı Şerif'in, 144 bin metrekarelik toplam alanıyla Müslümanlara özel bir ibadethane olduğunu, Kudüs Vakıflar ve Mescid-i Aksa İşleri Dairesi Başkanlığının, Mescid-i Aksa'yla ilgili tüm işleri yönetmek ve Mescid-i Aksa'ya girişi düzenleme görevi olduğunu, bunun Kudüs'teki İslam ve Hristiyan kutsal mekanları üzerindeki tarihi Haşimi muhafazası görevi çerçevesinde ifa edildiğini teyit eder ve Kudüs Komitesi'nin işgal yetkililerinin kutsal şehre yönelik uygulamalarının önünde duran rolünü ve tüm çabalarını destekleriz."
İSRAİLLİ BAKANLARIN NÜKLEER SİLAH TEHDİDİ
Gazze Şeridi'ndeki Filistin halkı üzerinde nükleer silahların kullanılmasına yönelik İsrailli bir bakanın tehdidi başta olmak üzere, nefret dolu, aşırıcı ve ırkçı eylem ve söylemlerin kınandığı bildiride, bu eylem ve söylemlerin küresel barış ve güvenliğe ciddi bir tehdit ihtiva ettiğini belirtildi.
Orta Doğu'nun nükleer silahlardan ve tüm diğer kitle imha silahlarından arındırılmış bir bölgeye dönüşmesi için BM çerçevesinde bir konferansın toplanması ve söz konusu tehditle mücadeleyi gündeme alması da bildiride önerildi.
Liderler, gazetecilerin, çocukların ve kadınların öldürülmesi, sağlık görevlilerinin hedef alınması ile İsrail'in Gazze Şeridi ve Lübnan'a yönelik saldırılarında, tüm dünyada yasaklanmış beyaz fosforun kullanılmasını kınadı.
İSRAİL'İN KİMYASAL SİLAH KULLANIMININ ARAŞTIRILMASI İSTENDİ
Bildiride, "İsrail'in Lübnan'ı 'taş devrine' döndürme yönündeki söylemlerini ve tehditlerini kınıyoruz ve çatışmanın büyümesinin önlenmesi adına, Kimyasal Silahların Yasaklanması Teşkilatına İsrail'in kimyasal silah kullanımını araştırması yönünde çağrı yapıyoruz." ifadelerine yer verildi.
Barışa bağlılığın, İsrail işgalini sona erdirecek, Arap-İsrail çatışması konusunda uluslararası hukuka uygun stratejik bir çözüm olduğu belirtilen bildiride, Orta Doğu'da barışı yeşertme çabalarının temelinde İsrail'le barışmanın yer aldığı kaydedildi.
İsrail'le normal ilişki kurmanın ön koşulunun İsrail'in tüm Filistin ve Arap toprakları üzerindeki işgalini sona erdirmesi, bağımsız ve egemen Filistin devletinin 4 Haziran 1967 sınırlarına riayet ederek Doğu Kudüs başkentli kurulması olduğu bildiride yer aldı.
Liderler, Filistin halkının, kendi kaderini tayin, Filistinli mültecilerin yurda geri dönüşü ve tazminat haklarının tanınmasını esas alan 2002 Arap Barış Girişimi'nin tüm hükümlerine bağlılığını vurgulayarak, Filistinli mülteciler için BM Genel Kurulunun 1948 yılında aldığı 194 sayılı kararı çerçevesinde adil çözümü destekledi.
Bildiride şunlar kaydedildi:
"Uluslararası toplumun derhal, iki devletli çözüm temelli, Filistin halkının tüm meşru haklarını, başta bağımsız, egemen devletlerini 4 Haziran 1967 sınırları çerçevesinde, Doğu Kudüs başkentli olarak kurma hakları olmak üzere tüm haklarını karşılayan ve İsrail'le güvenlik ve barış içinde yan yana yaşamasını, tüm uluslararası meşruiyet kararları ve Arap Barış Girişimi'nin tüm unsurları çerçevesinde ciddi ve hakiki bir barış süreci başlatması ihtiyacını vurguluyoruz.
Filistin davasına 75 yılı aşkın süredir bir çözüm bulunamamasının ve İsrail'in sömürgeci işgalini ve iki devletli çözümün altını oymak üzere koloni yerleşimler inşa etmek ve bunları genişletmek suretiyle sistemli politikalarına karşı duramamasının ardında, İsrail işgaline bazı taraflarca gösterilen karşılıksız destek ve (İsrail'in) sorumlu tutulmaktan korunması, bahse konu tarafların, İsrail tarafından işlenen ve küresel barış ve güvenliğin geleceği üzerinde ciddi sonuçları olabilecek suçları görmezden gelmenin tehlikelerine ilişkin uyarıları dikkate almamasının yattığını ve bunun mevcut durumun ciddi biçimde kötüleşmesine neden olduğunu vurguluyoruz."
FİLİSTİNLİ GRUPLARA ÇAĞRI
Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ), Filistin halkının tek meşru temsilcisi olduğuna vurgu yapılan bildiride, "Tüm Filistinli grup ve güçlere FKÖ çatısı altında toplanma ve FKÖ'nün liderliğindeki ulusal ortaklık çerçevesindeki sorumluluklarını yerine getirme" çağrısı yapıldı.
Bildiride, "Gazze'nin Doğu Kudüs dahil olmak üzere Batı Şeria'dan ayrılmasını içeren tüm önerileri reddediyoruz ve Gazze'nin geleceğine yönelik tüm yaklaşımların, Gazze ve Batı Şeria'nın özgür, bağımsız, egemen, Doğu Kudüs başkentli ve 4 Haziran 1967 sınırları çerçevesinde kurulmuş Filistin Devleti içindeki birliğini garanti altına alacak kapsayıcı bir çözüm içinde yer alması konusunda ısrarımızı belirtiyoruz." ifadelerine yer verildi.
Bildiride, uluslararası hukuk, uluslararası meşruiyet kararları ve "barış ülkesi" prensibi çerçevesinde, İsrail'in Doğu Kudüs dahil Filistin topraklarında, Golan Tepeleri, Lübnan'a ait Şiba Çiftlikleri, Kafr Shuba tepeleri ile al-Mari kentinin dış bölgelerindeki işgalinin sona erdirilmesi ve iki devletli çözümün uygulanabilmesi amacıyla uluslararası bir barış konferansının en kısa zamanda toplanması çağrısı yapıldı.
Liderler, İsrail saldırganlığının yol açtığı büyük yıkımın hafifletilmesi amacıyla Filistin'e mali, ekonomik ve insani destek için İslami Mali Güvenlik Ağı'nın etkinleştirilmesi gerekliliğini teyit etti.
İİT ve Arap Ligi genel sekreterleri, 31 maddelik bildirinin uygulanmasını takip ve rapor sunma konusunda yetkilendirildi.
