Beyoğlu'ndan Cumhurbaşkanlığı'na... Siyasi kariyerinin her anında kadına değer veren lider: Başkan Recep Tayyip Erdoğan | DOSYA

Başkan Recep Tayyip Erdoğan Beyoğlu Belediye Başkanlığı adaylığı, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Başbakanlık ve Cumhurbaşkanlığı dönemlerinde, kısacası siyasi kariyerinin en başından itibaren kadın haklarına büyük önem verdi. Muhalefet medyası ise seçimlere sayılı bir zaman kala 'kadın' konu başlığında Erdoğan'ı ve AK Parti'yi hedef alan kirli algı operasyonlarını sıraladı. Başkan Erdoğan döneminde kadınlarla ilgili atılan devrim niteliğinde adımlar görmezden gelindi Bu bağlamda hem muhalefetin kirli algısını boşa çıkaran hem de siyasi hayatının başından bu yana kadına değer veren bir çizgi izleyen Başkan Erdoğan öncülüğündeki projeleri sizler için derledik.

Giriş Tarihi 07 Nisan 2023, 03:23 Güncelleme 07 Nisan 2023, 04:42
Beyoğlu’ndan Cumhurbaşkanlığı’na... Siyasi kariyerinin her anında kadına değer veren lider: Başkan Recep Tayyip Erdoğan | DOSYA

İÇİNDEKİLER

Türkiye, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın liderliğinde ve AK Parti hükümetlerinin iktidarda olduğu süreçte özellikle kadın hakları konusunda büyük adımlar attı. Kadınlar hayatın her alanında söz sahibi oldu. Anlamlı projeler hayata geçirildi.

İşte o kritik adımlar...

RECEP TAYYİP ERDOĞAN'IN 2002 ÖNCESİ SİYASİ HAYATINDA KADINLARA VERDİĞİ ÖNEM

1. Beyoğlu Belediye Başkan Adaylığı ve Hanımlar Komisyonu'nun Kurulması

• Recep Tayyip Erdoğan Beyoğlu Belediye Başkanlığına adaylığı sürecinde kadınların da siyaset sahnesine dahil etmeye başladı.

• 1990 Yılı İstanbul İl Çalışma Programı'nda hanımlara yönelik mevcut çalışmaların eksik olduğunu belirtti.

Acil çözüm üretilmesi gereken bir konu olarak kadın meselesini Refah Partisi'nin gündemine taşıdı.

• Erdoğan tarafından İstanbul İl Başkanı olduğu dönemde Refah Partisi içerisinde Hanımlar Komisyonu kuruldu. (1990)

Bu adım, kadınların Türk siyasetindeki varlığına dair uzun vadeli değişimleri tetikledi.

• Hanımlar Komisyonu'nun hedefleri: Değişen dünya şartlarında kadınların meselelerini tespit ederek çözümler getirmek İstismarı önlemek ve toplumda layık oldukları yeri almalarını sağlamak

2. İBB BAŞKAN ADAYLIĞI SÜRECİ

• Erdoğan, İBB Başkan Adayı olduğu 1994'te seçim kampanyasını kadınlarla beraber yürüttü. Bu Türkiye için ilk olması nedeniyle bir devrim niteliğindeydi.

• Bu durum parti içerisinde eleştirilere neden olsa da Erdoğan geri adım atmadı.

• Seçim sürecinde ilçe ilçe, mahalle mahalle kadınlarla birlikte hareket etti.

Emine Erdoğan da bir an olsun Tayyip Erdoğan'ın yanından ayrılmadı.

Refah Partili kadınlar, Erdoğan'ın İBB Başkanlığını kazanmasında büyük rol oynadı.

3. İBB BAŞKANLIĞI
• Erdoğan, İBB Başkanı olduğu dönemde kadın istihdamının artırılmasına özel önem verildi. • Refah Partisi'nin kadın üyes sayısı büyük artış gösterdi.

1995: 158 bin 1997: 377 bin

• 1997'de Refah Partisi'nin kapatılmasına kadar olan süreçte İstanbul İl Başkanlığı Hanımlar Komisyonu'nun faaliyetleri: Düzenlenen eğitim semineri sayısı: 3.465 Konferans sayısı: 1.572

Salon toplantısı: 326 Doğum ziyareti: 3 bin740 Hasta ziyareti 12 bin 625 Kermes: 75 Piknik: 310

Toplam ulaşılan kişi sayısı: 1 milyon 262 bin 577



4. AK PARTİ'NİN KURULUŞUNDA KADINLAR

Refah Partisi'nin kapatılmasının ardından 2001'de Erdoğan liderliğinde AK Parti kuruldu.

• AK Parti programında kadınların toplumsal hayatta daha etkin hale getirilmesi temel ilkeler arasında yer aldı.

• Partinin Kurucular Kurulu'nda da 13 kadın üye yer aldı.

1. SİYASETTE KADIN

• Kadın milletvekili oranı: 2002: %4,4 2023: %17,3

• Kadın milletvekili sayısı (2023): 100

• Meclise giren toplam kadın milletvekili sayısı: 2002'den önce: 162 2002'den sonra: 433

AK Parti'den seçilen: 219

• 1999'da (AK Parti iktidarından önceki son seçimde) seçilen kadın milletvekili sayısı: 22

• 2018'de seçilen kadın milletvekili sayısı: 101 AK Parti'den seçilenler: 54

2. İŞ HAYATINDA KADIN

• Kadınların iş gücüne katılım oranı: 2002: %27,9 2023: %35

▪ Yükseköğretim mezunu kadınların iş gücüne katılım oranı: %67,6

• Kadın istihdamı: 2002: 6 milyon 2023: 10 milyon

• İstihdama katılan kayıt dışı çalışan kadınların oranı: 2002: %72,5 Mart 2023 itibariyle: %32,5

• Kamuda çalışan kadın oranı: 2010: %34,2 2020: %40,3

Meslek ve çalışan kadın oranı:

Öğretmen %61,7 Avukat %46, Hekim %44'ten fazla Akademisyen %45'ten fazla Büyükelçi %26,5 Hakim-Savcı %36,15 Profesör %33,2

• Yönetici pozisyonundaki kadın oranı: 2012: %14,4 2021: %20,7

• Kadın işveren oranı (2023): %13,2

• Kadın mucitler: Kadın mucitlerin uluslararası patent başvuruları (PCT) 2007-2021 arası 14 yılda %10'dan %16'ya yükseldi Türkiye, PCT başvurularında kadın mucitlerin oranında %24,2'yle İspanya'dan sonra 2. sırada. Çin 3. sırada.

• KOSGEB kadın destekleri o Türkiye'deki Ar-Ge personelinin üçte birini kadınlar oluşturuyor.

(Haziran 2022 itibariyle) 2023'te kadınlara sağlanacak girişimcilik desteklerinin toplam destek içindeki payının %29,5'a ulaşması bekleniyor. Girişimcilik Destekleri kapsamında girişimcinin kadın, genç, gazi ya da şehit yakını olması durumunda destek tutarlarına 10 bin TL ekleniyor. Mikro ve Küçük İşletmelere Hızlı Destek Programı'nda da işletme sahibinin veya işe alınan personelin kadın olması halinde destek üst limiti 10 bin TL artırımlı olarak uygulanıyor.

Destek alan kadın girişimci sayısı: ▪ 2021: 11 bin 800 • 2021'de kadınlara verilen toplam hibe desteği: 210 milyon TL ▪

2022: 12 bin 811 ▪ 2023: 13 bin Girişimcilik eğitimi alan kadın sayısı:

▪ 2022: 64 bin 953 ▪ 2023: 70 bin Geleneksel Girişimci desteği (Haziran 2022 itibariyle)

▪ Destek alanların içindeki kadınların oranı: %42

▪ Geleneksel Girişimci eğitimi alanların içindeki kadın oranı: %40,5 İleri Girişimci desteği (Haziran 2022 itibariyle)

▪ Destek alanların içindeki kadınların oranı: %25

▪ İleri Girişimci eğitimi alanların içindeki kadın oranı: %36,6 Kredi faiz desteği (Haziran 2022 itibariyle)

▪ Erkekler için: 50 bin lira ▪ Kadınlar için: 70 bin lira



3. YARGIDA KADIN

• Kadın hakim sayısı: 2002: 1.725 o 2023 (Ocak): 7 bin 128 • Kadın savcı sayısı: 2002: 122 2023 (Ocak): 1.228

4. EĞİTİM HAYATINDA KADIN

2002-2003 Okuryazarlık Oranı %79,9

%95,0 (2021-2022)

Ortaöğretimde Okullaşma Oranı %45,2

%95,06 (2022-2023)

Yükseköğretimde Okullaşma Oranı %13,5

%49,20 (2021-2022)

• Kadın okuryazarlık oranı: 2000: %80,6 2022: %95,8

• En az bir eğitim düzeyini tamamlayan 25 ve yukarı yaştaki kadınların oranı: 2008: %72,6 2021: %87,3

• 25 ve yukarı yaşta olup en az üniversite mezunu olan kadınların oranı: 2008: %7,6 2021: %20,9

• Kadın akademisyen sayısı: 2002: 26 bin 2 2021: 83 bin 860 • Görevli profesörler içinde kadın oranı: 2011: %27,6 2022: %33,2

• Akademide yöneticilik pozisyonunda kadınlar: Rektör: 17 / Dekan: 377

5. BİLİM DÜNYASINDA KADIN
• Türkiye, kadın bilim insanı ve mühendis istihdamında, Almanya, Fransa ve İngiltere gibi birçok Avrupa ülkesinin önünde

• Bilim ve mühendislik alanlarında çalışan kadınların oranı: AB ortalaması: %41 Türkiye: %44,2

6. DİPLOMASİDE KADIN
• Dışişleri Bakanlığı bünyesinde görev yapan kadın sayısı: 2.632 (%37,58)

• Kadın büyükelçi sayısı: 2000: 8 2022: 72

• Kadın büyükelçi oranı: 2011: %11,9 2023: %27,2

• Kadın genel müdür: 11

• Kadın genel müdür yardımcısı: 12

• Kadın kariyer memuru: 702



7. TARIMDA SEKTÖRÜNDE KADIN

• Tarım ve Orman Bakanlığı'nın kırsal kalkınma ve kredilendirme programları kapsamında destek alan kadın çiftçi: 280 bin 643 (Ekim 2022 itibariyle)

oDestek miktarı: Yaklaşık 10 milyar TL

• Tarımsal destek alan kadın yatırımcı sayısı: 5 bin 837 (2002-Ekim 2022) Destek miktarı: 3 milyar 55 milyon TL Toplam hibe içindeki oranı: %35 A. Kadın Çiftçilere Yönelik Eğitimler (Ekim 2022 itibariyle)

• Tarım, ev ekonomisi ve sosyal konularda eğitim alan kadın çiftçi sayısı (2003- Ekim 2022): 3 milyon 620 bin 424

• Kadın Çiftçiler Tarımsal Yayım Projesi kapsamında gerçekleştirilen çiftçi toplantısı sayısı: 10 bin 968 o Eğitim alan kadın çiftçi sayısı: 120 bin 716

• Tarımda Kadın Girişimciliğinin Güçlendirilmesi Programı'nda girişimcilik eğitimi alan kadın çiftçi sayısı: 5 bin 292

• Kadın Çiftçilere Yönelik İl Özel Projeler Programı'nda proje konularına göre eğitim alan kadın çiftçi sayısı: 2 bin 608 İşletme, atölye ve kooperatif kuran kadın çiftçi sayısı: 450

• Kadın Çiftçiler Tarımsal Yeniliklerle Buluşuyor Programı'nda 180 tarımsal yayım projesi ile eğitim alan kadın çiftçi sayısı: 8 bin 670

• Kooperatifçilik konusunda eğitim alan kadın çiftçi sayısı: 91 bin 801

• Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği ile 2012 yılında yapılan "Kadın Çiftçi Eğitimi İşbirliği Protokolü" ile kooperatifçilik, girişimcilik, liderlik, iklim değişikliği, sosyal güvenlik, toplumsal cinsiyet eşitliği ve ihtiyaç duyulan tarımsal konularda eğitim verilen kadın çiftçi sayısı: 8 bin 568

• Kooperatifçilik konusunda eğitim alan toplam kadın çiftçi sayısı: 91 bin 952 B. Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı (Ekim 2022 itibariyle) • Kadın girişimcilere ek puan verilerek kadınların öne çıkması sağlandı.

• Sektörlere göre kadın çiftçilere verilen ek puanlar: Büyükbaş, küçükbaş ve kanatlı üretiminde ahır/ağıl ve kümes yapımı projelerinde: 8 puan o Arıcılık ve arı ürünleri, el sanatları, su ürünleri ve ipek böceği alet/ekipman alımı projelerinde: 15 puan

• Bu programın sağladığı katkılar (2006-2022) Destek alan kadın çiftçi sayısı: 640 Destek miktarı: 108 milyon TL Gerçekleştirilen yatırım: 240,7 milyon İstihdam: 2 bin 50 C. Kırsalda Uzman Eller Projesi (Ekim 2022 itibariyle)

• Proje kapsamında, tarımsal, su ürünleri üretimi ile yöresel ürünler, tıbbi ve aromatik bitki üretimi ile bu ürünlerin işlenmesi, depolanması, paketlenmesine yönelik girişimlerde bulunan kadınlara yapılan hibe ödemesi: 100 bin TL'ye kadar • Proje değerlendirmelerinde kadınlara +5 puan verilerek öncelik sağlandı.

• 2020 verileri: Toplam proje sayısı: 98 o Kadın girişimcilere ait olanların sayısı: 44 Proje uygulayan kadınların oranı: %45

D. Genç Çiftçi Projelerinin Desteklenmesi Programı (2016-2018)

• Hibe desteği alan kadın sayısı: 28 bin 783 • Hibe desteği miktarı: 863,4 milyon TL

E. Kadın Çiftçilere Prim İndirimi (2018-Ekim 2022)

• Bakanlığın tarım sigortaları poliçelerindeki prim indirimi: %5

• Faydalanan kadın sayısı: 232 bin 546

• Hazırlanan poliçe sayısı: 668 bin 474

• Toplam prim indirimi: 58 milyon TL F. Kırsal Dezavantajlı Alanlar Kalkınma Projesi ve Göksu Taşeli Havzası Kalkınma Projesi

• Projeler kapsamında hizmet alan kadın sayısı: 12 bin 639 • Reisi kadın olan hanelere yapılan destek oranı: %80

• Çok yoksul hanelerdeki kadınlara yapılan destek oranı: %100 G. Kadın ve Genç Yatırımcılara Destek (2011- Ekim 2022)

• Bu kapsamda desteklenen toplam kadın yatırımcı proje sayısı: 4 bin 910

• Bu projelere ilişkin toplam yatırım tutarı: 5,1 milyar TL

• Bu yatırımlar sonunda kadın yatırımcı projelerine ödenen hibe tutarı: 3 milyar TL

• Projelerde sağlanan istihdam sayısı: 12 bin H. Kadın Çiftçi Kredisi

• Ziraat Bankası, yeni tarım bankacılığı stratejisi kapsamında Kadın Çiftçi Kredisi'ni başlattı. (Nisan 2022)

• Kadın çiftçilere kullandırılacak yatırım ve/veya işletme kredisi miktarı: 500 bin TL'ye kadar

• Faiz desteği: %100 İ. Diğer Destek ve Uygulamalar

• Mikro kredi uygulamalarında destek alan kadın sayısı (2010-2021): 1.095 Verilen destek miktarı: 11,8 milyon TL

• Destek alan orman köylüsü kadın sayısı: 30 Destek miktarı (Ekim 2022): 402 bin 300 TL • Tarımda Kadın Girişimciliğinin Güçlendirilmesi Programı kapsamında 81 ilde sertifika alan kadın çiftçi sayısı (Mart 2021): 5 bin 292

• Uzman Eller Projesi'nde destek alan kadın girişimcilerin oranı (Mart 2021): yaklaşık %50 12

• Genç Çiftçi Projesi'ndeki kadın girişimci oranı (Mart 2021): %60 Bu kapsamda 29 bin projeye 864 milyon lira hibe desteği verildi

• "Balıkçılığa Kadın Eli Değecek" projesiyle balıkçı gemisi sahibi veya ortağı olan kadın balıkçılara verilen ek destek (2023): %25 4-4,99 metreye kadar olanlarda 1.000 TL'den 3 bin 500 TL'ye çıktı o 5-7,99 metre arasında olanlarda 1.250 TL'den 4 bin 250 TL'ye çıktı o 8-9,99 metre arasında olanlarda 1.350 TL'den 5 bin 250 TL'ye çıktı o 10-11,99 metre arasında olanlarda 1.450 TL'den 6 bin TL'ye çıktı.



8. SPORDA KADIN

• Türkiye'deki lisanslı kadın sporcu sayısı: 2002: 66 bin 356 2023 (Mart): 5 milyon 566 bin Artış: 83 kat

2022'DE ŞAMPİYONALARDA MADALYA KAZANAN MİLLİ SPORCULAR

Avrupa Şampiyonaları

Kadın Sporcu Sayısı 521

Erkek Sporcu Sayısı 427

Dünya Şampiyonaları

Kadın Sporcu Sayısı 337

Erkek Sporcu Sayısı 214

9. DİĞER EKONOMİK DESTEK VE GÜÇLENDİRME UYGULAMALARI

A. Emzirme Ödeneği ve Doğum Yardımı

• Doğum yapan sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısı doğum yapan sigortalı erkeğe veriliyor.

• Süt parası, 316 liradan 520 liraya yükseltildi. (2023)

• Doğum yardımı alan annelerin sayısı: 752 bin çocuk için 716 bin anne

B. Eşi Vefat Eden Kadınlara Destek

• Eşi vefat eden kadınlara nakdi yardım:

2019: 275 TL

2023: 500 TL

• Ayrıca, eşi vefat etmiş, 3 ve üzeri çocuk sahibi sosyal yardım faydalanıcısı kadınlar için Konut Desteği Programı hayata geçirildi.

III. ERDOĞAN DÖNEMİNDE SON 21 YILDA KADINA KARŞI ŞİDDETLE ETKİN MÜCADELE

1. Türkiye'de ve Dünyada Kadına Karşı Şiddet Verileri

A. Türkiye'de Kadına Karşı Şiddet ve Önleyici Tedbirler

• Kadın cinayetleri

2015: 360

2021: 309

▪ Nüfustaki %7,5 oranındaki artışa rağmen düşüş yaşandı

2022: %8 azaldı

• Şüpheliye yönelik önleyici tedbir kararı sayısı:

2015: 295 bin

2022 (Kasım): 608 bin

• Erken yaşta evlendirilen kız çocuklarının toplam evlenmeler içindeki oranı:

2003: %8,1,

2020: %2,6

▪ Düşüş oranı: %68

B. Dünyada Kadına Karşı Şiddet Oranları

• Dünyada her yıl şiddet sebebiyle hayatını kaybeden insan sayısı: Yaklaşık 1,5 milyon... Bunun yaklaşık 66 binini kadınlar oluşturuyor.

• ABD: 1 milyonda 22

• Ukrayna: 1 milyonda 21

• Belçika, Avustralya, Romanya: 1 milyonda 8

• İsrail, Hırvatistan: 1 milyonda 7

• Finlandiya, Avusturya, Çek Cumhuriyeti: 1 milyonda 6

• Almanya, Hollanda, İsveç, Norveç, Türkiye: 1 milyonda 5

Not: Birçok ülkede bu oranlar sadece eşi, eski eşi ve kız arkadaşını kapsarken Türkiye'de aile içi şiddet oranı da dahil edilmiştir.



2. Kadına Şiddete Karşı 21 Yıllık Mücadelenin Kronolojisi

2003

• Aile hukukuna ilişkin davaları görmek üzere aile mahkemeleri kuruldu.

• Namus için yeni doğan çocuğu öldürme suçunun cezası artırıldı.

2004

• Anayasa'nın 10'uncu maddesinde yapılan değişiklikle kadınlar ve erkeklerin eşit haklara sahip olduğu ve devletin bu eşitliğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlü olduğu düzenlendi.

• Bazı suçlar bakımından cezanın belirlenmesinde bir kriter olarak kullanılan evli-bekâr ayrımı kaldırıldı.

2006

• "Çocuk ve Kadınlara Yönelik Şiddet Hareketleriyle Töre ve Namus Cinayetlerinin Önlenmesi İçin Alınacak Tedbirler" genelgesiyle töre cinayeti kavramı gündemden çıkmış oldu.

• Namus ve töre cinayetlerinde yapılan iyi hal indirimleri kaldırıldı.

2009

• Kadın haklarının korunması konusunda TBMM'de "Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu" kuruldu.

2007

• 4 farklı dönemi kapsayacak olan Kadına Karşı Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planları'nın ilki hazırlandı.

2010

• Anayasa'nın 10'uncu maddesinde yapılan değişiklikle devletin kadınlar lehine alacağı tedbirlerin "eşitlik ilkesine aykırı olarak yorumlanamayacağı" düzenlenerek kadınlar lehine pozitif ayrımcılık kabul edildi.

2011

• Eşlerden birinin ancak diğerinin yazılı rızasıyla kefil olabilmesi sağlandı.

2012

• 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun kapsamında şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan kadınların, çocukların, aile bireylerinin ve ısrarlı takip mağduru olan kişilerin korunması ve bu kişilere yönelik şiddetin önlenmesi amacıyla alınacak tedbirlere ilişkin usul ve esaslar yürürlüğe konuldu.

• Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri (ŞÖNİM) kuruldu.

2013

• Başörtüsünün kamu kurum ve kuruluşlarında çalışılmasına engel olmaması sağlandı.

• Kadınların eğitim hayatındaki en büyük engel olan başörtüsü yasakları tarihe gömüldü.

2014

• Eğitim ve öğretim hakkının kullanılmasının engellenmesi suç olarak tanımlandı.

• Cinsel dokunulmazlığa karşı suçların cezaları arasında makul bir denge kuruldu ve cezalar kademeli olarak artırıldı.

• Ensest ilişkinin cezası artırıldı.

2020

• Kadın ve çocuklara karşı işlenen şiddet suçlarında caydırıcılığın sağlanması amacıyla kasten yaralama suçunun "canavarca his" saiki ile işlenmesi hali, "suçun nitelikli halleri" arasına alındı.

• Bakanlık bünyesinde Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Dairesi Başkanlığı kuruldu.

2021

• Kasten öldürme, kasten yaralama, eziyet, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçlarının boşanılan eşe karşı işlenmesi de "nitelikli hal" olarak düzenlendi.

2022

• TCK'da yapılan değişiklikle kravat indirimi olarak bilinen takdiri indirim nedenleri kaldırıldı. (27 Mayıs)

• Israrlı takip eylemleri, Türk Ceza Kanunu'na eklenen 123/A maddesi ile ilk defa ayrı bir suç olarak düzenlendi.

• 5 yıldan fazla hapis cezası gerektiren suçlarda, vekili bulunmayan ve avukat talep eden kadın mağdura baro tarafından ücretsiz avukatlık hizmeti verilmesi kararlaştırıldı.



3. Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planları

• Bu çerçevede dört farklı dönemi kapsayan 4 adet Ulusal Eylem Planı hazırlandı.

Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele I. Ulusal Eylem Planı (2007-2010)

Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele II. Ulusal Eylem Planı (2012-2015)

Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele III. Ulusal Eylem Planı (2016-2020)

Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele IV. Ulusal Eylem Planı (2021-2025)

A. 2021-2025 4. Ulusal Eylem Planı

• Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın talimatıyla hazırlandı.

• III. Ulusal Eylem Planı (2016-2020) kapsamında elde edilen veri ve raporlarla oluşturuldu.

• Şiddete sıfır tolerans ilkesinin hayata geçirilmesi hedeflendi.

• Aile ve Sosyal Hizmetler, İçişleri, Adalet, Sağlık ve Milli Eğitim Bakanlıkları işbirliği içerisinde çalışmalar yürütülmektedir.

• Planda, 4 önemli faktör rol almakta:

o Hükümetin kararlılığı

o Yargı ve emniyetin etkin rolü

o Medyanın duyarlılığı

o Toplumsal bilinçlendirme

• 2022 Faaliyet Planında, 28 alt hedef ve 110 performans göstergesi yer aldı.

• Plana, mağdur odaklı bakış açısının yanı sıra fail odaklı bir açısı da eklendi.

• Plan 81 ilde tanıtıldı (Haziran 2022)

Gerçekleştirilen toplantı sayısı: 532

Toplantılarla ulaşılan kişi sayısı: 20 bin

• 81 ilde Haziran 2022 itibariyle 2022-2025 yıllarını kapsayan Kadına Yönelik

Şiddetle Mücadele İl Eylem Planları yürürlüğe girdi.

• 16. Kadına Yönelik Şiddet İzleme Komitesi Toplantısı gerçekleştirildi. (15Aralık 2022)

• Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele İletişim Stratejisi, 2025 sonuna kadar hazırlanacak.

4. Önleyici Yargı Uygulamaları

• Yargıtayın ilgili daireleri ile üst kurulları, kadınların güvenlik ve sosyal statüsünü koruyan kararlar aldı.

• Şiddetle mücadele kapsamında Anayasa'nın 10'uncu maddesi ile Türk Ceza

Kanunu başta olmak üzere, mevzuatta değişiklikler yapıldı.

• 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ile ilgili mevzuatın incelenmesi için bir Bilim Komisyonu kuruldu.

• Kadınlara yönelik pozitif ayrımcılık ilk defa bir anayasa kuralı haline geldi.

Boşanılan eşe ve kadına karşı işlenen suç, cezada artırım nedeni haline geldi.

Kadına karşı kasten yaralama suçunun işlenmesi tutuklama nedenleri arasında kabul edildi.

• Cumhuriyet başsavcılıkları bünyesinde kadına karşı şiddet suçlarını soruşturma büroları kuruldu.

Bu işe bakmak üzere savcılar görevlendirildi.

Konuyla ilgili şiddet eylemleri hakkında karar vermek üzere tedbir mahkemeleri belirlendi.

Alanda ihtisaslaşmanın önü açıldı.

• Örnek kararlar:

Kadın cinayetlerinde cezaların "haksız tahrik" veya "iyi hal" nedeniyle indirilmesinin önlenmesi

Kadınların evlendikten sonra sadece bekarlık soyadını kullanabilmesi

Boşanmış annenin, soyadını çocuğuna verebilmesi

İşten çıkarılan hamile kadına ayrımcılık tazminatı ödenmesi

Boşanan kadınlara eşlerinden bağlanan yoksulluk nafakasının, "asgari ücretle işe girmeleri" halinde kesilmemesi

5. Önleyici Eğitim Uygulamaları

A. MEB'in Şiddetle Mücadele Eğitimleri

• Şiddet döngüsünün kırılması ve farkındalığın yükseltilmesi amacıyla

eğitimler gerçekleştirildi. (1 Mayıs-24 Haziran 2022)

• Konunun uzmanları tarafından verilen eğitimlere katılanlar

Öğrenci: 781 bin 471

Öğretmen: 339 bin 891

Veli: 357 bin 473

• Siber şiddet ve bilinçli internet kullanımına dair eğitimlerle 129 bin 34 lise öğrencisine ulaşıldı.

• Şiddete ilişkin konularda eğitim alan lise öğrencisi sayısı: 206 bin 250

• Kadınların ekonomik güçlenmelerine yönelik eğitim veren kurslara katılan kadın kursiyer sayısı (Haziran 2022): 1 milyon 992

B. "Kadına El Kalkamaz" Eğitimleri

• İçişleri Bakanlığı bünyesinde başlatıldı. (Nisan 2022)

• Eğitimlerin hedef kitlesi erkekler oldu. Aralık 2022 verileri:

Proje kapsamında eğitim alan erkek sayısı: 8,2 milyon

Hazırlanan afiş-pankart sayısı: 217 bin

Hazırlanan broşür sayısı: 3 milyon

• Kasım 2022 itibariyle son 3 yılda toplam 327 bin kolluk personeline bu konuda eğitim verildi.

Son 2 yılda 38 bin erbaş ve ere, Polis, jandarma ve sahil güvenlik akademilerinde eğitim gören 24 bin öğrenciye, 3 bin 327 kaymakam ve valiye, 18 bin muhtara konuyla ilgili eğitim verildi.

C. Hakim ve Savcı Eğitimleri

• 6284 Sayılı kanunun uygulanmasında görevli hâkim ve savcılara yönelik eğitim verildi.

• Adli görüşme odaları uygulamaları konusunda 166 hâkim, savcı ve aday eğitim aldı. (Haziran 2022)

• İlgili kanuna bakmakla görevli 78 hâkim ve Cumhuriyet savcısına yönelik meslek içi eğitim programı yapıldı. (Aralık 2021)

6. Önleyici Güvenlik Uygulamaları

A. Aile İçi ve Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Büro Amirliği

• Kasım 2022'de Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulmaya başlandı.

• Kadına yönelik şiddet olaylarında "önleyici olmak" hedeflendi.

• Toplam amirlik sayısı (Aralık 2022): 1247

EGM bünyesinde: 1005

Jandarma Genel Komutanlığı bünyesinde: 242

• Polis merkezi amirlikleri ve jandarma karakollarındaki güven masalarında görevli kadın personel sayısı: 3 bin

B. Çocuk ve Kadın Kısım Amirlikleri

• 81 İl Jandarma Komutanlığında Çocuk ve Kadın Kısım Amirlikleri tesis edildi.

C. Şiddet Önleme ve İzleme Merkezi (ŞÖNİM)

• 2016'da açılmaya başlandı

Şu anda Türkiye'nin her ilinde bulunuyor. 7/24 hizmet veriyor.

ŞÖNİM sayısı: 82

• Valiliklerde bulunan açık kapı birimlerine yapılan şiddetle ilgili şikayetler, ŞÖNİM'e yönlendiriliyor.

• Şiddet İzleme Merkezi'nden hizmet alanlar (Ekim 2022 itibariyle)

Kadın: 1 milyon

Çocuk: 123 bin

Erkek: 91 bin

D. Şiddetle Mücadele İrtibat Noktaları

• Her ilçede bulunan Sosyal Hizmet Merkezlerinde (SHM) Şiddetle Mücadele İrtibat Noktaları kurulmaya başlandı.

• İrtibat noktası sayısı: 400

7. Önleyici Dijital Uygulamalar

A. Elektronik Kelepçe İzleme Merkezi

• İçişleri Bakanlığı Güvenlik Acil Durumlar Koordinasyon Merkezi

Başkanlığında Elektronik Kelepçe İzleme Merkezi kuruldu.

• 5 yıl süren pilot uygulama döneminin ardından 81 ilde yaygınlaştırıldı.

• Elektronik kelepçe takan yükümlünün GPS sinyali üzerinden takibi yapılıyor.

• Böylece aile içi ve kadına şiddetin önlenmesi hedefleniyor.

• Açılmasından bu yana kelepçe kapasitesi %50 artırıldı. (Kasım 2022)

• Elektronik kelepçeler mahkeme kararıyla takılıyor.

• 7/24 izlenen kelepçelerde aynı anda 1500 vaka takip edilebiliyor.

• 25 Ocak 2021-2 Ocak 2023 arası takip edilen vaka sayısı: 2.500

B. Kadına Destek (KADES) Uygulaması

• 2018'de devreye girdi.

• KADES uygulamasını telefona indiren kadın sayısı: 4,7 milyon (2023 itibariyle)

• KADES ile 2021'e göre 2022'de kadın cinayetleri %10'un üzerinde düşüş sağlandı

• Aralık 2022'ye kadar 583 bin ihbar alındı ve hepsine gidildi. İhbar anı ile olay yerine intikal arası zaman: 4-5 dakika

• Başarısından dolayı uygulamaya uluslararası ödül verildi.

• Fransa ve Belçika uygulamayı örnek aldılar.

C. Aile İçi Şiddet İhbarları

• Bildirim kanalları arttıkça, meydana gelen aile içi şiddet olayları daha fazla bildiriliyor.

• Bildirilen aile içi şiddet olayı sayısı:

2016: 162 bin

2021: 270 bin

2022: 253 bin

D. Alo 183 Şiddetle Mücadele Hattı

• Şiddete uğrayan kadın ve çocuklara danışmanlık hizmeti veren ALO 183 hattı açıldı. (2012)

• Şiddetle Mücadele Hattı sadece aile, kadın ve çocukları değil engelli, yaşlı, şehit yakınları, gaziler ve gazi yakınlarını da kapsıyor.

• 7/24 ulaşılabilen mücadele hattı, Arapça ve Kürtçe dillerinde de hizmet veriyor.

• Çağrılar değerlendirilerek gerekli rehberlik ve danışmanlık hizmeti sunuluyor.

• ALO 183'e yapılan başvurusu sayısı (2021'de): 987 bin

Kadınlara yönelik olan başvuruların sayısı: 43 bin 421

8. Koruyucu Uygulamalar

A. Kadın Konukevleri

• Nüfusu 100 bini geçen belediyelere kadın konukevi açma zorunluluğu getirildi

• Kadın konukevi sayısı:

2002: 11

2022 (Kasım): 149

Konukevlerinin kapasitesi: 3 bin 624

▪ Doluluk oranı: %75

• Bu oran Avrupa ülkeleri ve AB üye ülkelerin oranlarının üzerindedir. (Ocak 2022)

• Avrupa ve AB ülkelerinde kişi başına düşen yatak sayısı:

46 Avrupa ülkesi: 31 bin kişiye 1 yatak

28 AB ülkesi: 26 bin 231 kişiye 1 yatak

Türkiye: 23 bin 382 kişiye 1 yatak

• Barınma ihtiyacı nedeniyle konukevlerinde kalan kadınların oranı (Kasım 2022 itibariyle): %50,4

• Şiddet nedeniyle konukevlerinde kalan kadınların oranı (Kasım 2022 itibariyle): %49,6

• Kadın konukevlerinin faaliyet ve imkanları:

Meslek edindirme kursları

Sanatsal, sosyal, sportif faaliyetler

Kreş ve çocuk kulübü imkânı

B. Aile Destek Merkezleri (ADEM)

• 2012'de kurulmaya başlandı.

• ADEM sayısı (2022 sonu): 330

2023 hedefi: 656

• 2012-Aralık 2022 arası ADEM'lerden yararlanan kadın sayısı: 2,7 milyon

C. Sosyal Dayanışma Merkezleri (SODAM)

• 2014'te kurulmaya başlandı.

• SODAM sayısı (2022 sonu): 43

2023 hedefi: 116

• 2014-Aralık 2022 arası SODAM'lardan yararlanan kadın sayısı: 330 bin




IV. GÜÇLÜ BİR LİDER EŞİ PROFİLİ: EMİNE ERDOĞAN

• Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan, ilk gençlik yıllarından itibaren sosyal ve adalet eksenli birçok çalışmanın ya öncülüğünü yaptı ya da hamisi oldu.

• Türkiye, 20 yılı aşkın bir süredir iç ve dış politikada insan odaklı bir yaklaşım sergiliyor.

• Emine Erdoğan da bu yaklaşıma ivme kazandıracak başarılara imza atıyor.

• Emine Erdoğan, daha önce ne Türkiye'de ne de dünyadaki hiçbir First Lady'nin olmadığı kadar yoğun bir gündeme sahip.

• Özellikle etkin olduğu alanlar:

Kadınların sosyal hayattaki görünürlüğü

Dünya genelindeki hak- hukuk ihlalleri

21. yüzyıl dünyasının boğuştuğu tüketim, iklim ve su krizi

• Bu açıdan bakıldığında Emine Erdoğan, Türkiye'nin vicdanını, merhametini

ve hayırseverliğini dünyada temsil eder bir profil haline geldi:

Dünyanın farklı coğrafyalarında yaşanan insani dramları gündeme taşıdı

Mazlum ve yoksul halkların yanında oldu

İnsan hakları ihlallerine şiddetle karşı çıktı

1. ULUSLARARASI DÜZEYDEKİ GİRİŞİM VE FAALİYETLERİ

A. Sıfır Atık Projesi

● Emine Erdoğan tarafından hayata geçirildi. (Eylül 2017)

● Projenin amaçları:

Sürdürülebilir kalkınma ilkeleri çerçevesinde atıkları kontrol altına almak.

Gelecek nesillere temiz bir Türkiye bırakmak.

● Projenin uygulanması için Sıfır Atık Yönetmeliği yürürlüğe girdi. (2019)

● Proje kapsamında eğitim verilen kişi sayısı: yaklaşık 19 milyon (Mart 2023)

● Emine Erdoğan, BM Kalkınma Programı (UNDP) tarafından "Küresel

Amaçlar Eylem Ödülü"ne layık görüldü. (2021)

● Proje, 16. Akdeniz Parlamenterler Asamblesinde (AKDENİZ-PA) 1. seçildi. (2022)

o Türkiye 2005'ten beri AKDENİZ-PA'nın ana katılımcısı.




a. Projenin Ekonomik Katkıları

● Sıfır atık yönetim sistemine geçirilen bina ve yerleşke sayısı (Mart 2023): 164 bin

● Ekonomik kazanç (Mart 2023): 62,2 milyar TL

● Ekonomiye kazandırılan geri dönüştürülebilir atık miktarı (Mart 2023): 33,8 milyon ton

● Plastik poşet kullanımındaki azalma oranı (Mart 2023 itibariyle): %62,5

● Enerji tasarrufu (Mart 2023): 530 milyon kilovatsaat

● Su tasarrufu (Mart 2023): 572 milyon metreküp

● Tasarruf edilen petrol (Mart 2023): 87 milyon varil

● Kurtarılan ağaç sayısı (Mart 2023): 347 milyon

● Geri kazanım oranı (Haziran 2022):

2017: %13

2022: %27

2023 hedefi: %35

b. 30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü

● BM 77. Genel Kurulunda Emine Erdoğan ve BM Genel Sekreteri "Küresel

Sıfır Atık İyi Niyet Beyanı" imzaladı. (Aralık 2022)

● BM Genel Kurulu, 30 Mart'ı Uluslararası Sıfır Atık Günü ilan etti.

● 30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü 160'tan fazla ülkeyle ilk defa bu sene kutlandı. (Mart 2023)

● Emine Erdoğan, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile birlikte, "sıfır atık"

konulu, 105 ülkenin yer aldığı üst düzeyli etkinlikte katılımcılara hitap etti. (Mart 2023)

○ BM bünyesinde başkanlığını Emine Erdoğan'ın yürüteceği bir danışma kurulu kurulacak.

○ Emine Erdoğan, şimdiye kadar BM Genel Kurulunda konuşan ilk Türk Cumhurbaşkanı eşi oldu.



c. Sıfır Atık Mavi

● Deniz çöpleriyle mücadelede tüm kıyı illerinde "Deniz Çöpleri İl Eylem Planları" hazırlandı.

● Bertaraf edilen deniz çöpü miktarı (Mart 2023): 180 bin ton

Plastik çöp miktarı: 135 bin ton

● Mavi bayraklı plaj sayısı:

2002: 140

2023: 531

● Türkiye mavi bayraklı plaj sayısında dünya 3.sü

● Haziran 2022 itibarıyla kıyılarda; o Gemilere atık alım hizmeti veren kıyı tesisi sayısı: 325 (Mart 2023)

Gemilerden atık alan lisanslı atık alma gemisi sayısı: 50

Atık yağ rafinasyonu tesislerinde alınan yağlardan Türk standartlarında baz yağ elde ediliyor.

● TÜBİTAK-MAM koordinasyonunda 2014'ten beri 423 noktada deniz izleme çalışmaları yürütülüyor.

B. Sürdürülebilir ve Yaşanabilir Bir Dünya Düzeni İçin

a. "Dünya Ortak Evimiz" Kitabı

● Türkiye ve farklı ülkelerden birçok ünlü isim ve çevreci girişimleriyle farkındalık oluşturmuş yazar, sporcu, sanatçı ve şef ile uluslararası sivil toplum kuruluşu temsilcileri, Emine Erdoğan'ın öncülüğünde "Dünya Ortak Evimiz" adıyla yayımlanan kitap için çevreye ilişkin tecrübelerini kaleme aldı. (Haziran 2022)

● Kitapta deniz ve okyanusların temizliğinden yaban hayatının korunmasına, sürdürülebilir modadan atıksız mutfak kültürüne kadar pek çok farklı konu yer aldı.

● Emine Erdoğan da kişisel çevrecilik tecrübelerini, kitabın "Ağacın Hikayesi Böyle Bitmesin" bölümünde aktardı.

● Kitabın tüm geliri Yanan Ormanları Yeniden Ağaçlandırma Fonu'na bağışlandı.

b. Sürdürülebilir ve Sağlıklı Türk Mutfağı

● Emine Erdoğan, Anadolu'nun binlerce yıllık geleneksel yemek tariflerinin ilk

kez sağlıklı ve atıksız yönleriyle dünyaya açıldığı "Asırlık Tariflerle Türk Mutfağı" kitabının hazırlanmasına destek verdi.

● New York Türkevi'nin teras katında, 15 ülke liderinin eşlerinin de katıldığı Türk mutfağı tanıtım programı düzenledi. (Eylül 2022)

● Konuşmasında, küresel gıda israfının önüne geçmek için atıksız Türk mutfağı konseptinin bir çözüm sunduğunu vurguladı.

c. HIV AIDS Önleme ve Kontrol Farkındalığı

● Çin'in Hangcou kentinde HIV AIDS Önleme ve Kontrol Farkındalığı etkinliğine katıldı (Eylül 2016)

● Çin Devlet Başkanı Jinping'in eşi Peng Liyuan tarafından karşılandı.

● Ayrıca G20 zirvesine katılan lider eşleri ile Çin Halk Cumhuriyeti Güzel Sanatlar Akademisi'ni de gezdi.


C. İsrail'in Gazze Saldırıları ve Ukrayna Savaşı

a. "Savaşı Durdurun" Çağrısı

● "Filistin'de Barış İçin Kadınlar" adlı uluslararası bir zirve düzenledi.

● 2009 yılında İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları karşısında Arap dünyası ve

Batılı ülke liderlerinin eşlerini bir araya getirdi.

○ Tüm dünyaya "savaşı durdurun" çağrısında bulundu.

○ Arap dünyası ve Batılı ülke liderlerinin eşlerini bir araya getirip tüm dünyaya "savaşı durdurun" çağrısında bulunan ilk "First Lady" oldu.

b. Ukraynalı Çocuklar Türkiye'de Güvende

● Ukrayna Savaşı ile 5 milyon çocuk yerinden oldu.

● Emine Erdoğan, hemen harekete geçerek Ukraynalı yetim çocuklar ve refakatçilerinden oluşan savaş mağduru yaklaşık 1.300 kişiyi Türkiye'ye getirdi.

● Çocuklara, yaşadıkları travmanın etkilerini azaltmak için psikolojik destek sağlandı ve kültürel faaliyetler düzenlendi.

● Yunus Emre Enstitüsü, bünyesinde yaklaşık 1.200 Ukraynalı yetim çocuk için Türkçe kursları başlattı.

● Ukraynalı okutmanların yüz yüze ve çevrim içi kurslara entegre edilerek ders vermeler sağlandı.

● Yunus Emre Enstitüsü, "Çocuklar için Temel Türkçe Kitabı" hazırladı.

● Ukraynalı Türkologlar bu yayınlarda yazar, çevirmen ve editör olarak katkı sağladı.

● Bu kitap ayrıca çocuklar için hazırlanan dünyadaki ilk Türkçe-Ukraynaca Öğretim Kitabı oldu.

● Bunun yanında, ünlü Ukraynalı yazar Lesya Ukrainka'nın "Zorluklar Öğretir" adlı masalının basımı tamamlandı ve Ukrayna'nın Ankara Büyükelçiliği'ne teslim edildi.

● Söz konusu faaliyetlerin hepsi Emine Erdoğan'ın himayesi ve öncülüğünde gerçekleştirildi. (Temmuz 2022)

● Emine Erdoğan, Olena Zelenska'nın inisiyatifiyle Ukrayna'nın başkenti Kiev'de düzenlenen "Ukrayna ve Dünya: Birlikte İnşa Edeceğimiz Gelecek" temalı Lider Eşleri 2. Zirvesi'ne video mesaj gönderdi. (Temmuz 2022)

○ Hitabında tüm dünyayı Ukrayna'nın yeniden inşasında rol almaya davet etti.



D. Yurtdışı Ziyaretleri ve Açılımları

a. Başlıca Balkan Ziyaretleri

Emine Erdoğan, Sırbistan'daki programı kapsamında Boşnakların yoğun olarak yaşadığı Sancak bölgesinin en büyük şehri Novi Pazar'ı ziyaret etti. (Ekim 2017)

o TİKA tarafından restorasyon ve malzeme yardımı yapılan Novi Pazar Devlet Hastanesi Jinekoloji ve Doğum Bölümünün açılışını yaptı.

● Başkentteki Saraybosna Üniversitesi Klinik Merkezi (KCUS) Hematoloji Bölümü'nün açılışına katıldı. (Mayıs 2018)

o Kliniğin tadilat, tıbbi donanım ve mobilya tefrişatı TİKA tarafından yapılmıştı.

● Emine Erdoğan ve Sırbistan Cumhurbaşkanı'nın eşi Tamara Vucic, yeniden inşaatı, donanımı ve çevre düzenlemesi TİKA tarafından 2020'de tamamlanan Annelik Merkezi'ni gezdi. (Eylül 2022)

b. Başlıca Afrika Ziyaretleri

● Emine Erdoğan, Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da, AIDS'li kadınlar

yararına faaliyet gösteren bir derneği ve yöresel ürünlerin yapıldığı bir atölyeyi ziyaret etti. (Ocak 2015)

o Burada, Etiyopya Cumhurbaşkanı ve Başbakanı'nın eşleri ile görüştü.

● Nijerya Devlet Başkanı Muhammed Buhari'nin eşi Aisha Buhari ile birlikte TİKA'nın bakım ve onarımını yaptığı yetimhanenin açılışını yaptı. (Mart 2016)

o Yetimhanedeki çocuklarla yakından ilgilendi ve onlara hediye verdi.

● Mozambik'te yetimhaneye ziyarette bulundu. Burada ayrıca TİKA tarafından diğer Afrika ülkelerinde de uygulanmakta olan akülü tekerlekli sandalye dağıtım töreni gerçekleştirildi. (Ocak 2017)

i. Kadın Siyasetçiler Toplantısı

● Sudan'ın başkenti Hartum'da düzenlenen Kadın Siyasetçiler Toplantısı'na katılarak konuşma yaptı. (Aralık 2017)

ii. "Afrikalı Kadınların El Emeği Afrikalı Kadınlara Dönsün"

● Emine Erdoğan, Cumhurbaşkanı ile Afrika ülkelerine yaptığı ziyaretlerin neticesinde, Afrikalı kadınların el emeğinin "adil bir pazar anlayışı" içinde satışı ile gelirinin Afrikalı kadınlara dönmesini sağlayacak bir çalışma başlattı. (Ocak 2019)

● Dışişleri Bakanlığının koordinasyonu ile Ankara'nın tarihi semti Hamamönü'nde kurulan Afrika El Sanatları ve Kültür Evi çalışmalarını sürdürmektedir.

○ Çeşitli Afrika ülkelerinden getirilen el emeği ürünlerin sergilenip satışa sunulacağı bu mekân, aynı zamanda Türkiye'deki Afrikalı misyonların ve öğrencilerin buluşup, kültürel etkinlikler düzenleyebilecekleri bir ''Kültür Evi'' olarak tasarlandı.

● Türkiye'de bulunan Afrika ülkeleri büyükelçilerinin eşleri ile birlikte 'Afrika Yemekleri' ve 'Afrika Atasözleri' kitaplarının yayınlanmasına öncülük etti.


iii. "Afrika Seyahatlerim" Kitabı

● Emine Erdoğan'ın annesine ithaf ettiği kitapta 2014-2020 arasındaki 23 Afrika

ülkesine gerçekleştirdiği seyahatler anlatılıyor. (Eylül 2021)

● Erdoğan kitapta, Afrika'nın dünyanın yardımına duyduğu ihtiyaç kadar

dünyanın da Afrika'nın bilgeliğine ve renkliliğine duyduğu ihtiyaca vurgu yapıyor.

c. BM İslam'da Kadın Oturumu

● 8 Mart Dünya Kadınlar Günü münasebetiyle BM'de Pakistan tarafından düzenlenen "İslam'da Kadın: İslam Dünyasında Kadınların Haklarını ve Kimliklerini Anlamak" başlıklı oturuma bir mesaj gönderdi. (Mart 2023)

● Mesajda İslamofobinin özellikle Müslüman kadınları ve Müslüman kadın imajını hedef almasını ve kadının çok boyutlu kimliğinin görmezden gelinmesini eleştirdi.

E. İnsani Yardım Faaliyetleri

a. Suriyeli Sığınmacılar

● Beşar Esed rejiminin yerinden ettiği siviller için Emine Erdoğan 50 ev

bağışladı. (Ekim 2020)

b. Arakan Ziyareti

● 2012'de Myanmar'da yaşanan insanlık dramını can güvenliği riski uyarılarına rağmen bizzat yerinde gidip gördü ve bölgeye insani yardım ulaştırdı.

● Milyonlarca annenin duygularına tercüman olarak sorunu dünya gündemine taşıdı ve büyük yardım kampanyalarının başlamasına vesile oldu.

● 2017 yılında Bangladeş'teki Kutupalong Mülteci Kampı'na sığınan Rohingya Müslümanlarını ziyaret ederek uluslararası topluma farkındalık çağrısı yaptı.

○ Arakanlı Müslümanlara yiyecek ve giyecek yardımı ulaştırdı

● CNN International'da "İnsanlık Rohingya Müslümanlarına Sırtını Dönmemeli" mesajı taşıyan bir makale yayımladı

● Dünya liderlerinin eşlerine bu konuda birer mektup yazdı

● BM'de "Akdeniz, Afrika ve Myanmar'a Yönelik İnsani Yaklaşımlar" konulu bir toplantıya katıldı

○ Türkiye'nin insani yardım politikalarını anlattı

a. Uluslararası Göç Örgütü Genel Direktörü Vitorino Görüşmesi

● Emine Erdoğan, Vitorino'yla New York'taki Türkevi'nde bir araya geldi. (Mart 2023)

● Görüşmede, mülteciler konusunda sorumluluk paylaşımının önemine, dünya ülkelerinin göç ve mülteciler konusunda destek vermesi gerektiğine ve çözümün ortak çaba ve emekle sağlanabileceğine vurgu yaptı.



F. Ağırladığı ve Görüştüğü Uluslararası İsimler

a. UNICEF İcra Direktörü Catherina Russell

Emine Erdoğan, UNICEF İcra Direktörü Catherina Russell'ı New York'taki Türkevi'nde ağırladı. (Mart 2023)

● Erdoğan, UNICEF ile küresel iş birliklerini artıracak olan İstanbul Küresel Ofisi kurulması kararını duyurdu.

● Russell, Emine Erdoğan'ın BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile imzaya açtığı Sıfır Atık İyi Niyet Beyanı'nı imzaladı.

b. UNICEF Türkiye Temsilcisi Regina de Dominicis

● Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde UNICEF Türkiye Temsilcisi Regina De Dominicis ile görüştü. (Kasım 2022)

● Emine Erdoğan'ın, iklim değişikliğiyle mücadele ve çevreyle ilgili yürüttüğü çalışmalardan ilham aldıklarını söyleyen Dominicis, bu alanda ortak çalışmalar yürütmek istediklerini belirtti.

● Dominicis, Emine Erdoğan'ın BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile imzaya açtığı Sıfır Atık İyi Niyet Beyanı'nı imzaladı.

c. Endonezya G-20 Liderler Zirvesi

● G-20 Liderler Zirvesi için bulunduğu Endonezya'da lider eşleriyle bir araya geldi. (Kasım 2022)

● Bali'de İspanya Başbakanı Pedro Sanchez'in eşi Maria Begona Gomez Fernandez ve Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un eşi Keon-Hee Kim ile bir araya gelerek sıfır atık konusundaki tecrübelerini paylaştı.

d. D-8 Üyesi Ülke Temsilcilerinin Eşleri

● D-8 Ekonomik İşbirliği Örgütü 9. Zirvesi'ne katılmak üzere İstanbul'da bulunan D-8 üyesi ülkelerin temsilcilerinin eşleri onuruna öğle yemeği verdi. (Ekim 2017)

e. İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) 13. Zirvesi

● Emine Erdoğan, İİT 13. Zirvesi'ne katılan liderlerin eşlerine, Dolmabahçe Salonu'nda resepsiyon verdi. (Nisan 2016)

f. İtalya G-20 Liderler Zirvesi

● G20 Liderler Zirvesi kapsamında Roma'da bulunan Emine Erdoğan, Terrazza della Protomoteca'da lider eşleriyle öğle yemeğinde bir araya geldi. (Ekim 2021)

g. 13. Büyükelçiler Konferansı

● Emine Erdoğan, 13. Büyükelçiler Konferansı kapsamında kadın büyükelçi ve büyükelçi eşleriyle Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde öğle yemeğinde bir araya geldi.

● Yemekte davetlilere, Emine Erdoğan öncülüğünde hazırlanan "Asırlık Tariflerle Türk Mutfağı" kitabında yer alan geleneksel lezzetler sunuldu. (Ağustos 2022)

h. NATO Genel Sekreteri ve Eşinin Ziyareti

● Cumhurbaşkanı Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ve eşi Ingrid Schulerud ile İstanbul'da buluştu. (Kasım 2022)

. Cezayir Ulusal Dayanışma, Aile ve Kadının Statüsü Bakanı Kaoutar Krikou

● Emine Erdoğan, Cezayir Ulusal Dayanışma, Aile ve Kadının Statüsü Bakanı Kaoutar Krikou ile görüştü.

● Emine Erdoğan, KADEM 5. Uluslararası Kadın ve Adalet Zirvesi vesilesiyle İstanbul'da bulunan Krikou ile Atatürk Kültür Merkezi'nde (AKM) bir araya geldi. (Kasım 2022)

j. Küba Devlet Başkanı Bermudez'in Eşi Lis Cuesta Peraza

● Emine Erdoğan, Türkiye'ye resmi ziyarette bulunan Bermudez'in eşi Peraza'yı ağırladı. (Kasım 2022)

● Peraza, Emine Erdoğan'ın BM Genel Sekreteri Guterres ile imzaya açtığı Sıfır Atık İyi Niyet Beyanı'nı imzaladı.

k. BM Habitat İcra Direktörü Sharif

● Emine Erdoğan, Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından Türkiye'ye "geçmiş olsun" ziyaretinde bulunan Sharif'i, Huber Köşkü'nde kabul etti. (Şubat 2023)

● Sharif görüşmede, BM Habitat olarak deprem bölgesinde çalışan ekiplerinin olduğunu, bölgenin yeniden inşa ve imar çalışmalarına destek vermek için hazır olduklarını vurguladı.

● Sharif, 30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü etkinlikleri için Emine Erdoğan'ı New York'a ve 5-8 Haziran tarihlerinde de Kenya Nairobi'de düzenlenecek BM-Habitat Genel Kurulu'na açılış konuşmacısı olarak davet etti.

● Ayrıca başta Türk devletleri ve Arap ülkeleri olmak üzere Sıfır Atık uygulamalarının uluslararası arenada yaygınlaştırılmasında Emine Erdoğan'ın liderliğini önerdi.

G. Uluslararası Ödüller

a. BM Küresel Amaçlar Eylem Ödülü

● Emine Erdoğan, Sıfır Atık Projesi ve çevreye ilişkin diğer çalışmalara katkılarından dolayı BM Kalkınma Programı (UNDP) Türkiye Ofisi tarafından o yıl ilki verilen "Küresel Amaçlar Eylem Ödülü"ne layık görüldü. (Mart 2021)

b. İnsanlığa Yardım Liderliği Ödülü

● ABD'de Global Hope Coalition, Emine Erdoğan'a "İnsanlığa Yardım Liderliği" özel ödülü takdim etti. (2018)

c. İnsani Hizmet Takdir Ödülü

● Emine Erdoğan, Merkezi Chicago'da bulunan Dünya Müslüman Hayırseverler Kongresi tarafından verilen "İnsani Hizmet Takdir Ödülü"ne layık görüldü. (Eylül 2018)

● Emine Erdoğan, Mansion House'da gerçekleştirilen ödül törenine katılarak bir konuşma yaptı.

d. "Fark Yaratan" Ödülü

● Dünya İnsaniyet Forumu, Emine Erdoğan'a, insani yardımlara ilham verici

çalışmalarından dolayı "ChangeMaker" ödülü verdi. (Nisan 2019)

● Erdoğan, Londra'daki törende ödülü cömert Türk halkı için aldığını belirtti.

e. Uluslararası Müslüman Kadınlar Başarı ve Topluma Katkı Ödülü

• Emine Erdoğan, ABD Müslüman Örgütler Konseyi (USCMO) tarafından New York'ta düzenlenen törende, sosyal projeler, eğitim, çevre ve insani yardım alanlarında Müslüman kadınlara verilen "Uluslararası Başarı ve Topluma Katkı Ödülü"nü aldı. (Eylül 2022)

f. Dr. Beck Ödülü

● Dr. Beck Ödülü, apiterapinin Amerika'daki ilk temsilcisi olarak kabul edilen Macar asıllı Dr. Bodog Felix Beck'in anısına, uluslararası bir komisyonun değerlendirmesi sonucu dünyada apiterapinin geliştirilmesine önemli destek veren kişiler için bir teşekkür nişanesi olarak takdim ediliyor.

● Emine Erdoğan, Uluslararası Apiterapi Federasyonunca, arı ürünlerinin tıp alanında kullanılması amacıyla apiterapi çalışmalarının Türkiye'de yaygınlaştırılmasındaki katkısı dolayısıyla "Dr. Beck Apiterapi Ödülü" aldı. (Şubat 2023)



2. ULUSAL DÜZEYDEKİ GİRİŞİM VE FAALİYETLERİ

A. Zengin-Yoksul Bir Arada Girişimi

● Erdoğan İBB Başkanı seçildikten sonra "zengin ve yoksulların buluştuğu iftar sofraları" girişimini başlattı.

● Böylece bir yardım koridoru oluşturulmasını sağladı.

● Bu uygulama, AK Parti belediyelerinde hala devam ediyor.

B. "Haydi Kızlar Okula"

● Türkiye'nin belli yörelerinin kanayan yarası olan kız çocuklarının okutulmaması sorununa karşı MEB ile birlikte yurt çapında büyük bir seferberlik başlattı.

● "Haydi Kızlar Okula" kampanyası ile 350 bine yakın kız çocuğunun okumayazma öğrenmesine ve okula gitmesine vesile oldu.

C. "Ana-Kız Okuldayız"

● Eğitim konusundaki bu gayreti "Ana-Kız Okuldayız" kampanyasıyla yeni bir boyut kazandı.

● İsmini bizzat kendisinin verdiği bu çalışma ile okuma-yazma öğrenme fırsatı bulamamış annelerin problemlerine çözüm üretti.

● 2008-2012 arası yürütülen bu kampanya kapsamında 2 milyon 139 bin 981 yetişkin kursiyere okuma yazma sertifikası verildi.

D. "Nerede Kalmıştık"

Emine Erdoğan, Nerede Kalmıştık projesiyle yeni bir eğitim seferberliğinin ilk adımını attı. (2021)

● Diploma hayali kuran kadınlara bir çağrıda bulunarak binlerce kadının Açık Öğretim Liselerine kayıt yaptırmasını sağladı.

E. Su Verimliliği Seferberliği

● Emine Erdoğan'ın öncülüğünde Tarım ve Orman Bakanlığı, "Su Verimliliği Seferberliği"ni başlattı. (Şubat 2023)

F. Okuryazarlık Seferberliği

● Cumhurbaşkanı Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan tarafından 1 Şubat 2018'de açıklanan Okuryazarlık Seferberliğinde tarihi bir başarı yakalandı.

● Seferberliğin ilk yılında yaklaşık 800 bin vatandaşa ulaşılarak Cumhuriyet tarihi rekoru kırıldı.

● Seferberlik kapsamındaki okuma yazma kurslarına en büyük katılım 659 bin 174 kişi ile kadınlardan oldu.

G. "İş Hayatında Kadın"

● Kadının iş hayatında daha aktif rol alabilmesi için bölge ülke liderlerinin eşleriyle "İş Hayatında Kadın" temalı uluslararası konferanslar düzenlenmesine destek verdi.

H. "Toplum Kalkınmasında Gönül Elçileri"

● Emine Erdoğan, toplumda gönüllülük bilincini artırmak ve kamu hizmetleri uyumunu sağlamak üzere Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından hazırlanan "Toplum Kalkınmasında Gönül Elçileri" projesini 2021'den beri himaye ediyor.

● Türkiye'nin 81 ilinden vali eşleri ile birlikte, kadın, yaşlı, çocuk, engelli, gazi ve şehit aileleri, yoksullar ve madde bağımlıları gibi grupların yaşam kalitesini yükseltmek üzere bir gönüllülük seferberliğine öncülük yaptı.

● En iyi kamu projesi dalında halkla ilişkiler alanının Oscar'ı kabul edilen "Altın Pusula" ödülünü alan proje, BM tarafından diğer ülkeler için örnek teşkil eden projeler kapsamında büyük ilgi gördü.

● Emine Erdoğan, proje kapsamında yürütülen "Koruyucu Aile" hizmetlerinin de yaygınlık kazanmasına destek verdi.

İ. Çocukların Korunması ve Eğitimi

● Emine Erdoğan, çocuklara şiddet uygulanmasına, onların zorla çalıştırılmasına karşı da mücadele etti.

● "7 Çok Geç" gibi erken çocukluk eğitiminin önemini vurgulayan çeşitli kampanyalara destek verdi.

● Bu tür çalışmalara farklı ülkelerin First Lady'lerini de davet ederek kampanyaların etki alanını genişletti.

J. Toplumsal Gelişim Merkezi (TOGEM)

● Emine Erdoğan, TOGEM'in 2005'te kuruluşuna öncülük etti.

● Çocukların ve kadınların eğitimi ile ilgili önemli faaliyetlerin gelişmesine destek oldu.

K. Olgunlaşma Enstitüleri

● Emine Erdoğan'ın himayesinde MEB Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü, Olgunlaşma Enstitülerinin yenilenmesi, enstitülerdeki ürünlerin "Bohça" markası adıyla dünyaya açılması ve "Türkiye Dokuma Atlası" projeleri sürdürülüyor. (Mayıs 2022)

L. Bereket Ormanları Projesi

● Emine Erdoğan, Gönül Elçileriyle birlikte 81 ilde Dünya Ormancılık Haftası kapsamında fidan dikimini amaçlayan "Bereket Ormanları" projesini 2015'ten bu yana himaye ediyor. (Kasım 2019)

● Proje kapsamında 81 ilde bin 523 hektar alanda 1 milyon 157 bin 523 fidan dikildi.

Ata Tohum Projesi

● Emine Erdoğan himayesinde 2017'de başlatılan ve Tarım ve Orman

Bakanlığınca yürütülen "Ata Tohumu Projesi" ile yerel tohumlar gen bankalarında saklanmaya başlandı.

● Bu sayede bir yandan sürdürülebilirlik hedeflerine hizmet edilirken diğer yandan da biyoçeşitlilik korundu.

N. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp

● Emine Erdoğan, son yıllarda Dünya Sağlık Örgütü'nün de teşvik ettiği

Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp alanının bilimsel temeller kazanması konusunda çalışmalara destek oldu.

● Sağlık Bakanlığı tarafından düzenlenen Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Kongreleri'ni himaye etti.

O. "Özel Çocuklara Özel Materyaller" Projesi

● Emine Erdoğan'ın himayesinde Millî Eğitim Bakanlığınca 2018'de başlatıldı.

● Amaç: Özel çocukların, hak ettikleri yaşam düzeyine ulaşabilmeleri, eşit eğitim imkanlarından yararlanabilmeleri.

● Aralık 2021 itibariyle projede 400 bin özel eğitim materyali gönderildi.

P. Ramazan Ayı Ziyaretlerinden Örnekler

● Emine Erdoğan, KYK Hacı Ömer Sabancı Kız Öğrenci Yurdu'na sürpriz iftar ziyareti yaptı. (Nisan 2022)

○ Öğrencilere Sıfır Atık Projesi kapsamında geri dönüştürülebilir bez çantalar içerisinde termos ve ajanda hediye etti.



Q. 1999'dan Bugüne Depremzedelerin Yanında

Emine Erdoğan, 1999 Gölcük depreminde depremzedelerin sofralarına konuk olarak iftarını onlarla açmıştı.

○ Aralık 1999'da Körfez'in Esentepe Mahallesi'nde Nizam Yağız adlı bir depremzedenin çadırına konuk oldu.

○ Depremzede çocuklar, kendilerini anne şefkatiyle kucaklayan Emine Hanım'dan ayrılırken gözyaşlarına boğuldu.

● 2023 yılının Ramazan ayındaki ilk iftarında Asrın Felaketi Kahramanmaraş depremlerinden etkilenenlerle buluştu.

○ Örneğin deprem sonrası Ankara'ya yerleşen Gönen ailesini ziyaret etti.