2022 yılında 11 ay boyunca 3 bin 19 denetim yapan Bakanlık, işletmelere 205 idari para cezası uyguladı. Bakanlık, vatandaşların bal alırken, etiket üzerindeki 6 haneli kodu telefondan kontrol edebilecekleri bir uygulamanın önümüzdeki dönemde hayata geçirileceğini açıkladı.
Türkiye Tarım, Hayvancılık ve Arıcılık Federasyonu (TAHAP), 2022 yılının başında Türkiye genelinde üretilen balın yüzde 70'inin tağşişli satıldığına dikkat çekmiş, "Otel, restoran, konaklama tesislerinin kahvaltı salonlarındaki balların yüzde 95'inin sahte olduğunu" iddia etmişti. Tarım ve Orman Bakanlığı da son dönemde artan Sahte Bal üretimi girişimlerinin önüne geçebilmek için üretim ve ambalaj işletmelerine denetimleri arttırdı.
Hürriyet'in haberine göre Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü ekiplerince yapılan denetimlerde, işletmelere yönelik 2019 yılında 2 bin 134, 2020 yılında 2 bin 241, 2021 yılında 2 bin 852 denetim gerçekleştirildi. 2022 yılı Ocak-Kasım döneminde ise 3 bin 19 denetim yapıldı. 2019 yılında 174, 2020 yılında 186, 2021 yılında 211, 2022 yılının 11 ayında ise 205 idari para cezası uygulandı.
Balın sahte olup olmadığını bakarak anlamak oldukça güç. Bu nedenle Bakanlığa bağlı gıda kontrol laboratuvarlarında yapılan analiz sonucu anlaşılan sahte balla ilgili vatandaşları uyaran Bakanlık şu bilgileri verdi: "Tüketiciler bal satın alırken, üzerinde Bakanlıkca verilen 6 haneli TR-İl Trafik Kodu İşletme Kayıt Numarası bulunan etiketli ürünleri tercih etmelidirler. Etikette yer alan numara ggbs.tarim.gov.tr adresinden sorgulanarak balın sahte olup olmadığı anlaşılabilir."
SAHTE BAL NASIL ANLAŞILIR?
Marketlerdeki bal kavanozlarının/ambalajlarının üzerinde "bal kodeksine uygundur" yazısının bulunmasına dikkat etmelisiniz. Bunun yanı sıra içindekiler kısmında bal dışında glikoz, glikoz şurubu, fruktoz şurubu, şeker gibi maddeler bulunuyorsa o balın katkılı olduğunu anlayabilirsiniz.
Satın aldığınız balın bekledikçe kavanoz tabanından itibaren şekerlendiğini gözlemlediyseniz sahte olma ihtimalinin düşük olduğunu söyleyebiliriz. Özellikle buzdolabında 30 gün bekleyen gerçek balın neredeyse tereyağı kıvamına geldiği bilinir.
Sahte balların rengi çoğu zaman gerçek baldan daha açık görünür. Açık renk balları satın almamak doğru bir tercih olacaktır. Ancak her koyu renk bal gerçek bal değildir. Sahte bal üreticileri bir takım katkı maddeleri ekleyerek sahte balın da koyu renk almasını sağlayabilir.
Hakiki balın kokusu yoktur. Balı kokladığınızda koku alabiliyorsanız katkılı olduğu söylenebilir. Ancak her kokusuz bal hakiki değildir. Üreticiler bir takım maddelerle sahte balların da kokusunu bastırabilirler.
Hakiki balı kaşıkla aldığınızda bir süre kesilmeden uzadığı bilinir. Eğer katı bir şekilde direkt kaşığa alabiliyorsanız balın sahte olduğu söylenebilir.
Ilık bir suya deneyeceğiniz baldan 1 Yemek kaşığı kadar koyun ve bekletin. Bal gerçek ise bıraktığınız şekilde kalacak, katkılı ise çözünme yapacaktır.
1 yemek kaşığı balı kopardığınız kağıt havlunun üzerine koyduğunuzda havlu tarafından emilime uğruyorsa katkılı olduğu söylenebilir.
Bir çöp şişine sardığınız pamuk parçasını bala daldırıp ateşe tuttuğunuzda yanıyorsa büyük olasılıkla gerçek bal olduğu söylenebilir.
Yukarıdaki yöntemler hakiki ve sahte balı ayırt etmek için en sık kullanılan yöntemler olmasına karşın en güvenilir yöntem balı gıda mühendislerine analiz ettirmek olacaktır.
