Muammer Kaddafi kimdir? Libya lideri Muammer Kaddafi neden öldü?

Muammer Kaddafi kimdir? Ölümünün 9. yıldönümünde anılan Libya lideri Muammer Kaddafi’nin ölümü tarihe damga vurmuştu. 42 yıl boyunca Libya’yı yöneten Kaddafi, Arap Baharı’ndan sonra görevinden çekilmek zorunda kalmıştı. İşte, Muammer Kaddafi hakkında merak edilen bilgiler!

Giriş Tarihi 20 Ekim 2020, 11:13 Güncelleme 20 Ekim 2020, 11:13
Muammer Kaddafi kimdir? Libya lideri Muammer Kaddafi neden öldü?

İÇİNDEKİLER

Muammer Kaddafi kimdir? Tarihe damga vuran liderlerden birisi olan Libya lideri Muammer Kaddafi neden öldü? Arap Baharı sonrası görevinden çekilmek durumunda kalan Kaddafi, uzun yıllar boyunca Libya'yı yönetmişti. Kaddafi'nin Türkiye'ye de sık sık gidip geldiği biliniyordu.

MUAMMER KADDAFİ KİMDİR?

1969 yılında yapmış olduğu darbe sonucu iktidara gelip, 1970'den 1972'ye kadar Libya başbakanlığı, 1972'den 1979'a kadar ise Libya devlet başkanlığı görevini yürütmüş olan Muammer Kaddafi, 1979-2011 yılları arasında Libya Arap Halk Sosyalist Cemahiriyesi'nin Kardeşçe Lideri ve Bir Eylül Büyük Devriminin Rehberi unvanını kullanarak, resmî bir görevi olmadan toplam 42 yıl boyunca Libya'yı yönetmiştir. Her ne kadar dünya kamuoyu tarafından bir diktatör olarak görülmüş olsa da Kaddafi bunu reddetmekte ve kendisinin Libya halkı için sadece bir rehber ve yol gösterici olduğunu söylemekteydi.

2011 Libya İç Savaşı sonucunda rejimi devrildi ve Kaddafi de linç edilerek öldürüldü. İktidarı zamanında Libya büyük bir gelişim göstererek mimari, ekonomik, siyasi, spor gibi faaliyetlerde en fazla gücüne ulaşmış ve istikrarlı bir şekilde devam etmişti.

1963 yılında Libya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Tarih Bölümü'nü bitirdi. Daha sonra Bingazi'deki Askeri Akademi'ye girdi. Mezun olduktan sonra İngiltere'ye giderek askeri alanda uzmanlık eğitimi gördü (1966). 1956'da Arap milliyetçiliğinden etkilenerek antisiyonist hareketlere katıldı. Okul arkadaşlarıyla birlikte, ileride Özgür Subaylar Hareketi adını alacak gizli bir örgüt kurdu (1959).



1969'da yüzbaşılığa yükselen Kaddafi, bu gizli örgüte dayanarak, o sırada kaplıca tedavisi görmek üzere Türkiye'de bulunan Kral I. İdris'e karşı darbe yaptı (1 Eylül 1969). Albay rütbesi alarak silahlı kuvvetler komutanı oldu. Devrim Komuta Konseyi adına denetimi ele geçirip anayasal kuruluşları feshetti. İslam ilkelerine dayanan İslamî Sosyalizm kuracağını açıkladı. Arap birliği için çalışacağını, bağımsız ülkelerle birlikte ırkçılığa, sömürgeciliğe ve toplumsal baskıya karşı çıkacağını söyledi. ABD'nin Kaddafi'yi tanıması üzerine kral görevini terketti (7 Eylül 1969).

Cemal Abdülnasır'ı örnek alan Kaddafi, Mısır'da gerçekleştirilen reformları kendi ülkesinde de uygulamaya başladı. Yeni anayasa hazırlanınca başbakanlık ve savunma bakanlığı görevlerini üstlendi (16 Ocak 1970). İngiliz askeri üstlerini ve birliklerini ülkeden çıkardı. Petrol şirketlerini ulusallaştırdı. İtalyan ve Yahudi azınlığın mal varlığına el koyarak onları göçe zorladı. Kıbrıs Barış Harekatı günlerinde Türkiye'ye askeri anlamda yardım etmiştir.

Nasır'ın ölümünden sonra Arap dünyasında onun rolünü üstlenmeye çalıştı. Kimi Afrika ülkelerindeki Müslümanlara ve Arap ülkelerindeki sol eğilimli hareketlere destek oldu. SSCB'yle yakın ilişkiler geliştirdi. Afrika Birliği Örgütü'nün dönem başkanlığını yaptı (1982-1983). Kaddafi, 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı döneminde Amerikan ambargosunu hiçe sayıp Türkiye'ye önemli ölçüde petrol ihraç etmiştir. Ancak daha sonraları Türkiye'yi ABD ve İsrail ile yakınlaşıp beraber hareket etmekle suçlayan Kaddafi, 1996 yılında Necmettin Erbakan'ı çadırında azarladı.

Kaddafi, 1998 yılında Türkiye ile Suriye'nin arasının gerilmesinden sonra Türkiye'nin Kürt ayrımcılığı yaptığını ve İsrail'in Suriye'yi işgalini kolaylaştırma da öncü rol oynadığını ifade etmiştir. Ayrıca Kaddafi, Türkiye'nin Suriye'ye saldırması halinde, Libya'daki Türk şirketlerini kapatacaklarını ve yerine Yunan şirketlerinin çalışmasına izin vereceklerini açıklamıştır.



2011 yılında Arap Baharı'nın etkisiyle ülkede bir iç savaş yaşandı. 23 Ağustos 2011 günü Trablus'un düşmesiyle Kaddafi rejimi yıkıldı. 20 Ekim 2011 tarihinde, memleketi Sirte'de, Ulusal Geçiş Konseyi askerleri tarafından yakalandı.

Linç edilerek öldürülmesi bazı çevrelerde tepkiye sebep olmuştur.Kaddafinin cesedi "Afrika pazarı" adı verilen bir pazardaki soğuk hava deposunda tutuldu ve isteyen insanlar Kaddafi'nin cesedi ile fotoğraf ve video çektirdiler.Kaddafi 25 Ekim 2011 tarihinde Sahra Çölünde kimsenin bilmediği bir yere gömülmüştür.