
İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin yol ve otoban kenarlarındaki duvar bitkilendirme uygulamasına son vermesi ve söz konusu duvarlara boyama yapması tartışmalara neden oldu. Kamuoyunu da ikiye bölen bu uygulama için kimi boyamaları yerinde bulurken kimi de bitkilendirmenin şehir için daha iyi olduğunu savundu. Peki bu uygulamalar dünyada nasıl yapılıyor? Hangisi daha doğru bir karar? Her ikisinin de olumlu ve olumsuz yönleri neler? Tüm bunları Orman Mühendisi Aytül Temiz Akşam'a anlattı.
Temiz, İBB'nin duvar bitkileri yerine boyama yapması hakkında şunları söylüyor: "Peyzaj tasarımlarında dikey bahçe uygulamaları düzenli bakım gerektirmektedir. Bakım giderleri ve ek su tüketimine tasarruf sağlamak amacıyla İBB'nin böyle bir kararı oldu. Duvar bitkileri yerine boyama yapmak ekonomik ve ekolojik olarak daha faydalı bulundu. Bu nedenle maliyeti ve su tüketimini azaltmakla birlikte daha sürdürülebilir duvarlar oluşturmayı amaçlıyorlar. Bu projenin İstanbul'un enerjisini vurgulayan soyutlamalardan oluştuğunu; doğa, birlik, ev, barış, gençlik gibi kavramları aşılamak amacıyla doğadan kopup gelen renkler kullanıldığını söylüyorlar. Ekonomik yükü hafifletmesi açısından tabi ki mantıklı ama estetik fonksiyonu açısından zevke göre değişiklik gösteren sorgulanabilir bir karar.
Duvarlara yapılan bitki düzenlemeleri sizce nasıl bir uygulamaydı?
Beton duvarlar yerine bitki görmek şehrimizi güzelleştirmek adına atılmış olumlu bir adımdı. Özellikle trafik yoğunluğunu göz önünde bulundurunca bu uygulamaların İstanbullunun ruh sağlığı üzerindeki olumlu etkileri yadsınamaz bir gerçektir. Ancak bakım maliyetleri ve İstanbul'un az yağışlarda karşılaştığı su sorununu düşününce ekonomik ve ekolojik olarak eleştirilen uygulamalardı. Dikey bahçelerde yol kenarlarında kullanılan bitkiler dış mekânda ses izolasyonu sağlamıyor. Hava kalitesi olarak bakıldığında etkisi yok denecek kadar az. Bu uygulamada bitkilerin toprağı az olduğu için sürekli değiştirilmesi gerekiyor. Ben şahsım adına dikey bahçelerden ziyade yol kenarlarındaki çimler yerine bakım gerektirmeyen yer örtücü türlerin tercih edilmesi gerektiğini, asıl önemli konunun bu olduğunu daha çok bakım maliyeti ve su kullanımına sebebiyet verdiğini ama hiç kimse tarafından bugüne kadar konuşulmadığını bilgi olarak sizinle paylaşmak istiyorum.
Dikey bahçelerin masraflı olduğu görüşüne katılıyor musunuz?
Karayollarının kenarındaki dikey bahçe olarak adlandırılan bütün bu yeşil duvarların İstanbul'a yıllık 12 milyon liralık bir bakım masrafı olduğunu söylüyorlar. Bu 12 milyon liranın 4 milyonu bitki maliyetleri, 8 milyonu ise ilaçlama ve gübre maliyetinden oluşuyor. Yapılan hesaplamalarda, 45 bin metrekare dikey bahçe yerine aynı parayla 400 bin metrekare aktif yeşil alan yapılabileceği ortaya çıktı. Yapılan bu harcama bence masraf değil ama doğru değerlendirilmeli. Yani yine peyzaj işleri için bu bütçeler ayrılmalı ama daha doğru kullanılmalı diye düşünüyorum.