Denek Olmak Sömürü Değil

Neolife Kanser Merkezi’nden Medikal Onkolog Prof. Dr. Mert Başaran pankreas kanseri ile ilgili soruları yanıtladı: Pankreas kanseriyle savaşırken pek çok ünlü isim yurt dışına gitti, önemli merkezlerde denek oldular. Ufuk Güldemir, Osman Yağmurdereli, Barolar Birliği eski Başkanı Özdemir Özok Amerika’da denek oldu. Yıldırım Aktuna da Çin’de denek oldu. Sizce denek olmak hayat kurtarır mı? Dünyada bu konuda yapılan çok çalışma var. Ancak bizim bildiğimiz en azından şifa verecek, tam yanıt veren bir tedavi yok. Öyle bir şey olsa henüz araştırma safhasında bile Türkiye’ye gelebiliyor. IZDIRAP ÇEKMEZ Son yapılan çalışmalarla ne umut ediliyor? Bizde altı aylık bir sağ kalımı dokuz aya çıkarmak, normal sağ kalımı yarı yarıya uzatmak anlamına gelir. Bu önemli bir gelişmedir. Çünkü bütün gelişmeler bunun üzerine kurulur. Pankreas kanseri yaşam kalitesini bozan bir hastalık. Hastanınkilo kaybı, ağrısı, halsizliği olur. Yatağa bağımlı hale gelir. Bizim için tedaviden fayda gören hastamız, günlük hayatına devam eden hastadır. O ızdırap ile yaşamaz. Tedaviden fayda gören kişinin halsizliği geçer, ağrıları azalır. Yurt dışında deneysel tedavilere katılanların hepsi hayatlarını kaybetti. Bu deneysel tedaviler için çok ciddi paralar ödendi. Cidden umut var mı, yoksa hastalar sizce sömürülüyor mu? Ben sömürüldüğünü düşünmüyorum. Ufuk Güldemir, bu konuda en taktir ettiğim insanlardan biri. Ömür süresini ona bildirdikleri halde kendi hayatını organize eden biridir. Gerçekleri kabul etmişti. Hastadan hastaya kabul ediş değişiyor. BEN ÖMÜR BİÇEMEM Kanser hızla ilerliyorsa ve tedaviden sonuç alamayacağınız ortaya çıktıysa, yine de tedavi uyguluyor musunuz? Kişinin kalan ömrünü hastanede geçirmesi doğru mu? Standart tedaviden bir yanıt alamıyorsak, ek bir girişimin kanıtlanmış bir tarafı da yoksa, bu tip hastalara ağrıyı ve şikayetlerini giderici tedaviler veriyoruz. Bunlara destek tedaviler diyoruz. Ağrısını geçirmek de bir tedavidir. Sıkıntıları ve uykusuzluğu azalıyor, iştahına yönelik tedavi vermek de önemlidir. İnsanın o anki durumunu iyileştiriyor. Siz pankreas kanserinin son aşamasındaki bir hastanıza, “Altı ay ömrün var” der misiniz? Türk toplumunda bir ailede kanser olduğu zaman, bu süreci bütün aile birlikte yaşıyor. Aile bireyleri hastanın yanında çok daha sıkı şekilde yer alıyor. Ne kadar yaşayacağı bilgisinin genellikle hasta ile paylaşılmasını istemiyor. Açıkçası “Ne kadar yaşayacağım” diyen bir halk değiliz. Genellikle tedavinin nasıl gittiğini sorarız. Hekim grubu olarak hukuki bir zorunluluk altında kalmadığımız için hastaya ne kadar ömrü kaldığını sormadıkça söylemeyiz.. Bizde tek başına kanser tedavisine gelen hasta yoktur. Batı toplumlarında böyle değil. Doktor hastaya ne kadar ömrü kaldığını söylemese, hukuki bir süreç başlar. Hasta dava açmasa, hasta yakını açar. Bizdeki yaklaşım daha farklı. Türkiye’de hasta, hasta yakınları ve doktor arasındaki ilişki daha değişik. Bağ daha kuvvetlidir. Doktordan kimse bu nedenle hesap sormaz, hasta da sormaz. Bence Türkiye çok daha asil bir toplum bu bakımdan... ONLAR DA DENEK OLDULAR... Ufuk Güldemir (Gazeteci-Yazar): MD Anderson Kanser Merkezi-Amerika Osman Yağmurdereli (Yapımcı-Milletvekili): MD Anderson Kanser Merkezi-Amerika Özdemir Özok (Barolar Birliği Başkanı): MD Anderson Kanser Merkezi-Amerika Yıldırım Aktuna (Eski Sağlık Bakanı): Çin Halk Kurtuluş Ordusu Hastanesi-Pekin DÖRT KISIMDAN OLUŞUR Pankreas nedir, vücutta ne işe yarıyor? Pankreas midenin arkasında bulunan yaklaşık 15-20 santim büyüklüğünde bir organdır. Dil balığına benzer. Pankreas, dört bölümden oluşur. Bunlar baş, boyun, gövde ve kuyruktur. Baş bölümünün onikiparmak bağırsağı ile bağlantısı vardır. Kuyruk kısmı ise dalakla komşudur. Pankreasın iki işlevi var. Birincisi, sindirim işlevidir. Pankreas sayesinde sindirime yardımcı olan enzimler bağırsağa ulaşır. Bağırsağa ulaşan bu enzimler nişasta, yağ ve proteinlerin sindirilmesine yardımcı olur. İkincisi ise, hormon salgılama işlevidir. Pankreas, şekeri düşürmeye yarayan insülini ve şeker düzeyinin artmasını sağlayan pankreastatin salgılar. EVRESİ ÖNEMLİ Pankreas kanseri nasıl tedavi ediliyor? Tedavisi hastanın bulunduğu evreye göre yapılır. Burada hastanın kaçıncı evrede olduğu son derece önemlidir. En çok kullanılan yöntemler ameliyat, ışın tedavisi ve kemoterapidir. PANKREAS BEŞİNCİ SIRADA Pankreas organımız neden kanser oluyor? Pankreasta kötü huylu tümörün varlığına pankreas kanseri adı verilir. Pankreas kanseri Amerika’da kanser nedeniyle ölümlerde beşinci sıradadır. Beş yıllık sağ kalımı ortalama yüzde 10’dur. Komşu organlara yakınlığı nedeniyle pankreas kanserinin başka organlara sıçrama olasılığı çok yüksektir. Genellikle lenf damarları ile diğer organlara yayılır. YAŞAM SÜRESİ UZAR Sizce kemoterapi ve radyoterapi ne sağlıyor, yaşamı ne kadar uzatıyor ya da hastaya daha fazla sıkıntı mı veriyor? Hayır, bu tedaviler kesinlikle hastaya daha fazla sıkıntı vermiyor. Bilinenin aksine, hem kemoterapi hem de radyoterapi hayat kalitesini yükselten, hastanın şikayetlerini gerileten ve yaşam süresini uzatan tedavilerdir. ANNESİ 40 YAŞINDA KANSER OLAN 35’İNDE KONTROLDEN GEÇMELİ Pankreas kanseri riski bulunan birini bu hastalıktan nasıl korursunuz? Memesini boşaltma gibi pankreasını aldırması mümkün mü? Hayır, bunu yapamayız. Pankreas olmazsa olmaz bir organdır. Pankreas koruyucu amaçla alınamaz. KATI YAĞ KULLANMAYIN Erken yaşta anne ya da baba, pankreas kanserinden kaybedildiyse, onların çocuklarının riskini düşürmek için ne yapmaları gerekli? Sigara içmeyecek, alkol kullanmayacak, katı yağlardan kaçınacak ve yıllık check-up’larını yaptıracak. Ailesindeki en erken yaşta görülen kanserden beş yıl önce yaptırması gerekir. Yani, anne ya da babasında 40 yaşında kanser varsa, çocuklarının 35 yaşında kontrol yaptırması gerekli. Bunun dışında genel kontroller 50 yaşında başlamalı. Kanser anne babadan hatta dededen yedi kuşak taşınıyor ve şekil de değiştiriyor. Pankreas kanseri, ailede kanser varsa hangi kanserlerle birlikte görülüyor? Ailede kanser varsa, onların genetiğinde bir şekilde eksiklik olduğunu biliyoruz. Bu tip insanların ailesinde yumurtalık, meme ve bağırsak kanseri gibi kanserler görülebilir.