takvim.com.tr
Kadınların iş hayatında daha aktif olarak yer alması için devlet destekleri verilmeye devam ediyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) doğum parasının yanı sıra erken doğum durumunda da haklar veriyor ve çoğu kişinin bu haklardan haberi yok. 2022 yılında en düşük doğum parası 12 bin 454 lira oldu ve başvuru şartlarının karşılanması durumunda hesaplara yatıyor. Peki doğum parası alabilmek için şartlar neler? Doğum parasının yanı sıra diğer sağlanan haklara dair bilgiler de haberimizde yer alıyor.
İş göremezlik ödeneği bağlanması
SSK (4/1-a) kapsamındaki kadın sigortalılara analık hâllerine bağlı olarak günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir. Geçici iş göremezlik ödeneği hekimin vereceği istirahate bağlı olarak doğumdan önceki ve sonraki 8 haftalık sürede, çoğul gebelik hâlinde doğumdan önceki 8 haftalık süreye 2 haftalık süre ilave edilerek çalışmadığı her gün için ödenmektedir.
Sigortalı kadının, isteği ve hekimin onayı ile doğuma 3 hafta kalıncaya kadar çalışması hâlinde, doğum sonrası istirahat süresine, doğum öncesi çalışılan süreler eklenmektedir.
Bu sürelerin eklenebilmesi için doğumdan önceki 3 haftaya kadar çalışmasının uygun olduğuna dair sağlık raporu Sağlık Bakanlığınca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucusu hekimleri tarafından düzenlenmesi gerekmektedir.
Sigortalı kadının, erken doğum yapması hâlinde, doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılamayacak süreler doğum sonrasına ilave edilmektedir. İlave edilen her gün için de geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir.
Ayrıca gebeliğinin 32. haftasından önce doğum yapan kadın sigortalının da doğum öncesi kullanamadığı sekiz haftalık süre, çoğul gebelikte ise on haftalık sürenin doğum sonrası süresine eklenerek, bu sürelere ait geçici iş göremezlik ödenekleri ödenecektir.
Doğumuna 8 veya çoğul gebelikte 10 hafta kaldığı ya da 3 hafta kalıncaya kadar çalışabileceğine dair rapor alan kadın sigortalının erken doğum yapması nedeniyle kullanamadığı doğum öncesine ait günleri doğum sonuna ilave edilerek geçici iş göremezlik ödeneği ödenecektir.
Sigortalı kadının hekim raporuna istinaden çalıştığının ve doğum öncesi izninin başlama tarihinin tespiti için kâğıt ortamında düzenlenecek raporlarda "Gebelik normal/çoğul gebeliktir.
Doğuma... hafta kalmıştır. Sağlık durumu, doğuma 3 hafta kalıncaya kadar çalışmasına uygundur." ifadelerine yer verilecek ve mutlaka rapora düzenlenme tarihi ile poliklinik protokol numarası yazılacaktır. Bu duruma göre, raporun düzenlenme tarihi, doğum öncesi izninin (8 veya 10 haftanın) başlama tarihi olarak kabul edilecektir.
E-Ödenek sistemine göre düzenlenecek doğum raporlarında süreler standart olup, rapor üzerinde yer alması gereken bilgiler elektronik ortamda SGK'ya gönderilmektedir.
Doğumuna 8 hafta kaldığı ve 3 hafta kalıncaya kadar çalışabileceğine dair rapor alan sigortalı kadın, 3 haftadan önce doğum yaparsa iş yerinde çalışmadığı süre kadar analık geçici iş göremezlik ödeneği ödenip, rapor tarihi ile iş göremezlik ödeneğinin başladığı tarih arasındaki süre doğum sonrası istirahat süresine ilave edilmektedir.
Tıbbi gereklilik nedeni ile gebeliğin sonlandırılması sonucu istirahati uygun görülen sigortalı kadına analık sigortasından, tıbbi gereklilik haricinde (kürtaj vb.) istirahat verilen sigortalı kadına ise hastalık sigortasından geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir.
Başvuru şartları:
Analık sigortası kapsamında olanlara doğumdan önceki ilk 8 haftalık, çoğul gebelik hâlinde ilk 10 haftalık; doğumdan sonraki sürede ise ilk 8 haftalık çalışmadığı her güne geçici iş göremezlik ödeneği ödenebilmesi için;
Doğumdan önceki 1 yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması,
İstirahatli olduğu süre içinde iş yerinde çalışmamış olması, (Sigortalı kadının isteği ve hekimin onayı ile doğuma 3 hafta kalıncaya kadar çalışma durumu hariç)
İstirahatin başladığı tarihte sigortalılık niteliğinin yitirilmemiş olması,
Doğum olayının canlı veya ölü olarak gerçekleşmiş olması, gerekmektedir.
ÇALIŞAN KADINA NE KADAR DOĞUM YARDIMI YAPILIYOR?
SSK'lı çalışan kadınlara doğum yardımı adı altında izin döneminde iş görmezlik ödemesi yapılıyor. Bu haktan yararlanabilmek için en az 90 gün sigorta primi ödemesi koşulu bulunuyor. Bu tutar çalışan annenin son üç aylık brüt ücretine göre hesaplanıp ödeniyor. Günlük brüt ücret ve bunun üçte ikisi anneye ödeniyor. Buna göre 2022'de brüt maaşı 5.004 lira olan asgari ücretli çalışan kadınlara 12 bin 454 lira ödenebiliyor.
Doğum parası ne kadar?
Öte yandan 15 Mayıs 2015'ten sonra doğum yapan tüm annelere çocuk parası verilmeye başlandı. Yeni doğan çocuk yardımı için TC kimlik numarasıyla 'aile.gov.tr'den başvuru imkanı var. Aile Bakanlığı il müdürlükleri ile ilçelerde kaymakamlıklara da başvuru yapılabiliyor. Bu kapsamda; ilk çocuk için 300 lira, ikinci çocuk için 400 lira ve üçüncü çocuk için 600 lira ödeniyor.
Doğum parası nasıl alınır?
Doğum Yardımı başvurusu, canlı doğumun gerçekleşmesinin ardından ilgili nüfus müdürlüğünde çocuğun Kimlik Paylaşım Sisteminde (KPS) kayıt işlemi yapıldıktan sonra "Doğum Yardımı Başvuru Dilekçesinin" eksiksiz olarak doldurulması ve imzalanmasının ardından şahsen, iadeli taahhütlü posta veya kargo yoluyla yapılır.
Bu şekilde gereken tutar hesabınıza yatacak ve yattığı an size mesaj gelecektir.
Doğum parası ne zaman ve nereden ödenir?
Doğum Yardımı ödemeleri yapılan başvurunun Doğum Yardımı Sistemine (DYS) girildiği ayı takip eden ay içerisinde hak sahiplerince PTT şubelerinden çekilebilmektedir.
Doğum parası sorgulama
Doğum yardımı desteğinin durumunu aşağıdaki E-Devlet ekranından da sorgulayabilirsiniz.
