Milyonların gözü EYT için çıkacak kararda! Masada hangi formüller var? EYT’liye maaş, prim, yaş formülü

Emeklilikte yaşa takılanlar için oluşturulan çalışma grubu alternatifli formüller üzerinde hazırlık yaparken, milyonlar heyecanlı bekleyiş içerisinde bulunuyor. Formüllerin içeriğine ilişkin henüz bir açıklama gelmedi ancak kamuoyunda gündeme gelen pek çok formül bulunuyor. Bunlar arasında maaş, prim ve yaş formülleri öne çıkıyor. İşte EYT'lilere emeklilik yolunu açacak bu formüller...

Çığıl Ön Yener

takvim.com.tr

Giriş Tarihi: 25 Temmuz 2022 12:12 Güncelleme Tarihi: 25 Temmuz 2022 13:26

Yaşa takılanlara emeklilik yolunu açacak çalışma Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde sürüyor. EYT'liler için oluşturulan çalışma grubu pek çok formül üzerinde dururken, milyonlar da heyecan içerisinde çıkacak sonucu bekliyor.

Çalışmalarda formüllerin şekillenmesiyle birlikte devreye Hazine ve Maliye Bakanlığı girecek. Çalışma Bakanlığı'nın kimlerin kapsamda olacağına ilişkin hazırlayacağı alternatifli formüller için Hazine ve Maliye Bakanlığı ekipleri de ayrı ayrı maliyet hesabı yapacak.

Alternatifli formüller Başkan Recep Tayyip Erdoğan'a sunulacak. Son kararı Başkan Erdoğan verecek. Düzenlemenin en geç Ocak'ta Meclis'e sunulması planlanırken, kamuoyunda pek çok formül gündeme geliyor. Bunlar arasında maaş, prim ve yaşa ilişkin olmak üzere 3 formül öne çıkıyor.

KADEMELİ EMEKLİLİK
Formüllerden biri, yaşın kademeli olarak düşürülmesini içeriyor. Bu kapsamda 9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlarda istenen yaş koşulunun kademeli olarak düşürülebileceği belirtiliyor.

Bu formüle göre, EYT'liler için yaş koşulu aşağı çekilecek. Ancak herkes aynı anda emekli olmayacak. Örneğin; 5000 günü olan 46 yaşındaki kişi ile 9 bin günü olan 51 yaşındaki kişi aynı anda emekli edilmeyecek. Bu formül hayata geçerse, 9 bin günü olan ve yaşı 51 olan daha önce emekli aylığına kavuşacak.

Oluşacak yeni kademeler çalışmalar sonucunda ortaya çıkacak. 9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olup emeklilik için yıl ve prim şartını tamamlayanlar bu formülle şimdikinden daha erken yaşta emekli olabilecek. Bazı EYT'liler yasa çıkar çıkmaz emekli aylığına hak kazanabilecek.

Ayrıca bir asgari yaş sınırı konulabileceği de konuşuluyor. Burada daha önce 50 yaş sınırı gündeme gelmişti. Bu formüle göre EYT'lilerin emekli olması için 50 yaşını da tamamlaması gerekiyor.

20 YIL PRİM YETECEK
Bir diğer formül ise prim formülü. Bu formüle göre ise kadınların 20 yıllık, erkeklerin 25 yıllık prim gününü tamamlamaları halinde emekli edilmeleri söz konusu olabilecek. EYT'liler bu formül ile yaşa bakılmadan emekli olabilecek.

Burada emeklilik için şartlar 9 Eylül 1999 öncesinde uzun vadeli sigorta kollarında sigortalı olarak çalışmaya başlamak, erkekler için 25 yıllık yani 9 bin gün primi, kadınlar için ise 20 yıllık yani 7200 prim gününü tamamlamış olmak olacak.

MAAŞTA AVRUPA FORMÜLÜ
EYT'liler için maaş formülü de söz konusu olabilecek. Burada bazı Avrupa ülkelerinde uygulanan kesintili emeklilik modeli de tartışılan seçenekler arasında.

Bu formülde, emeklilik için kaç yıl kaldıysa her yıl için belli oranda aylıktan kesinti yapılıyor. Daha az maaşla daha erken emeklilik ortaya çıkıyor.

Yine Avrupa'da uygulanan bir formül de geçici kesintili emeklilik. Buna göre, sigortalı belli bir kesintiyle erken emekli oluyor. Ancak yasanın söylediği yaşa gelip emeklilik şartları oluşunca kesinti ortadan kalkıyor.

Bizde de Avrupa modelinde olduğu gibi belli oranda kesinti ile kalan yılların tamamlanması alternatifler arasında. Bu modellerin ülkemizde uygulanıp uygulanmayacağı çalışmalar sonucunda belli olacak.

Emeklilikte yaşa takılanlar, emeklilik koşullarında 1999'da yapılan değişikliğin geçmişe dönük uygulanmasına son verilmesini, yaş şartı aranmadan, sigortalılık süresi ve prim günü koşullarını sağlayıp emekli olmayı talep ediyor.

Nisan 2022 itibarıyla Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) kayıtlı 4/a (SSK) kapsamında 16 milyon 406 bin, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında 3 milyon 32 bin sigortalı bulunuyor. Tahminlere göre, 4/a ve 4/b olmak üzere toplam 19 milyon 726 bin sigortalıdan yaklaşık 5-6 milyonu EYT sorunu yaşıyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, EYT'lilerin durumuyla ilgili ilk olarak 4 Temmuz'da "Türkiye'nin her sorunu çözülmesi gereken dosya olarak önümüzde duruyor. Bu, önümüzdeki dosyalardan, çözülecek şeylerden biri" açıklamasını yapmıştı.

Bakan Bilgin'in bu ifadeleri EYT'lileri umutlandırırken, kamuoyu EYT sorunuyla ilgili somut adımlar beklemeye başladı. Sonraki süreçte, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bünyesinde, EYT'lilerin durumuyla ilgili çalışma grubu oluşturuldu.