EYT’lilere yüksek maaş alma FORMÜLLERİ! EYT’li olduktan sonra emekli maaşım ne kadar olacak? Emekli maaşımı nasıl yükseltirim? 1999 öncesi...

EYT'liler kendilerine emeklilik yolunu açacak düzenlemeyi beklerken, alacağı aylığı da merak etmeye başladı. Peki EYT'liler ve diğer çalışanlar nasıl yüksek emekli aylığı alır? Hangi formüller aylığı artırır? Başvuru tarihi ve şekli emekli aylığını nasıl etkiler? İşte merak edilen soruların yanıtları ve emekli maaşını yükseltmenin yolları...

Çığıl Ön Yener

takvim.com.tr

Giriş Tarihi: 02 Aralık 2022 11:59 Güncelleme Tarihi: 02 Aralık 2022 21:31

Tüm çalışanların hayali yüksek aylıkla emekli olmak. Özellikle son dönemde EYT'lilere emeklilik yolunu açacak düzenleme hazırlığı, bu konuyu daha çok gündeme getirdi.

Bunun temeli çalışırken atılıyor. Prime esas kazanç en önemli etken. Ancak ek gelirler, ikinci iş, doğru bordro gibi faktörler de maaşa önemli katkı yapıyor.

Üstelik doğru zamanda ve şekilde başvuru da emekli aylığında etkili. İşte emekli maaşını yükseltmenin yolları...

* Çok primi olan mı çok kazanan mı yüksek emekli aylığı alır? Yüksek kazanç üzerinden fazla prim ödeyenin geliri artar mı?

Prime esas kazancı yüksek olan, yani Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirilen brüt maaşı yüksek olan daha yüksek emekli aylığı alır.

Emekli aylığında en önemli belirleyici prime esas kazanç. Yüksek kazanç üzerinden prim ödenenin emekli aylığı da yüksek oluyor. Ancak ücretin tam gösterildiğinden emin olun. Yüksek kazancın emekli aylığa yansıması için bordroda tam olarak gösterilmesi gerekiyor.

* Prim, ikramiye gibi ek ödemeler de emekli aylığını etkiler mi?

İkramiye, prim, kira yardımı gibi düzenli nakit ödemeleriniz varsa, bunların da brüt kazanca eklenmesini sağlayın. Bu yolla da prime esas kazancınız yükseleceğinden, emekli aylığınızı etkileyecektir.

* Maaşım düşük gösteriliyor. İtiraz edip yükseltsem faydası olur mu?

Aylık kazancınız maaşı belirleyen en büyük etken. Dolayısıyla öncelikle gerçek maaşınızın bordroda olmasına özen gösterin. Eğer ücret düşük gösteriliyorsa işverenden bunun düzeltilmesini talep edebileceğiniz gibi, yargı yoluna da başvurabilirsiniz.

* Aynı anda iki işte çalışıyor olmak emekli aylığını artırır mı?

Eğer imkanınız varsa birden fazla yerde sigortalı çalışmak prime esas kazancınızı yükseltecektir. Kaç yerde sigortalı olursanız olun, 1 ay '30 gün' sayılır. Prim gün sayısı değişmez ama kazançlar yükselir. Bu da emekli aylığını artırır.

* Emeklilik hesaplamasında son 7 yıl neden önemli?

1 Ekim 2008'den önce sigortalı olanların emekli olacağı kurum belirlenirken, son 7 yıllık sigortaya bakılıyor. Bu, emekli olunacak kurumun belirlenmesinde dikkate alınıyor.

Hangi kurumdan daha fazla sigorta yatırılmışsa oradan emekli olunuyor. 1261 gün SSK primi olan, SSK şartlarına tabi oluyor. Daha az primle emekli aylığına kavuşuyor.

Ekim 2008'den sonra işe başlayanlar için ise sistem farklı işliyor. Çalışma hayatının tümünde ödenen sigorta primlerine bakılarak en fazla hangi statüye göre prim ödendiyse ona göre emeklilik şartları belirleniyor.

* Bağ-Kur'lu çalışanlar emekli maaşını nasıl yükseltebilir?

Yatırılan prim tutarı yükseldikçe emekli maaşı da artar. Bağ-Kur'lu olanlar en az brüt asgari ücretin yüzde 34.5'i (düzenli ödeyenler için bu oran yüzde 29.5) oranında prim ödüyor. İstenirse çıkan tutarın 7.5 katına kadar ödeme yapma imkanı da var.

* Emeklilik dilekçesinin hangi tarihte verilmesi avantajlı olur?

Emeklilik dilekçesini yılbaşından önce mi yoksa sonra mı vermenin daha avantajlı olduğunun tespiti için o yıl emekli aylıklarına yapılan kümülatif zam oranı ile o yılın güncelleme katsayısının (o yılın TÜFE artış oranı+ülke büyümesinin yüzde 30'u) mukayese edilmesi gerekiyor.

Eğer emekli zamları güncelleme katsayısından fazlaysa yılbaşından önce başvuru yapılmalı, az ise Ocak ayı beklenmeli. Tabii bir de bekleyerek kaçırılacak emekli aylıklarının da hesaba katılması şart…

* Başvuruyu ayın başında ya da sonunda yapmak fark eder mi?

Ayın 1'i ile 30'u açısından bir fark yok. İlk maaş başvurudan sonraki ay hesaplanmaya başlıyor. Örneğin; Ocak ayında başvuracaksanız 1'inde de başvursanız, 30'unda da başvursanız Şubat'tan itibaren emekli aylığına hak kazanılır.

* EYT'liler nasıl yüksek maaş alacak?

EYT'ye tabi olanlar da SGK'ya bugüne kadar bildirilen prime esas kazanca göre maaş alacak. Yani brüt maaşı yüksek olanlar daha fazla emekli aylığı alacak. Hesaplama yapılırken tüm kazançlara bakılıyor. Ayrıca 3 döneme ilişkin farklı aylık bağlama oranları ve güncelleme katsayıları nedeniyle; bu oranların yüksek olduğu dönemlerde primi daha fazla olan hak sahipleri daha yüksek emekli maaşı alacak.

* Emeklilik başvurusunda nelere dikkat edilmeli?

Emekli dilekçesi verirken tahsis formunda bakmakla yükümlü olunan kişi hanesine 'eş' ve 'çocuk' gibi yakınlar eklenilmeli. Bu, maaş hesaplanırken aylık bağlama oranını etkileyen önemli bir unsur.