EYT'lilere emeklilik yolu! Martta başvuru nisanda 3 kazanç: Emekli maaşları nasıl hesaplanacak? Promosyon ve ikramiye...

Prim ve yıl şartını tamamlayan EYT'lilere emeklilik yolunu açan düzenleme Meclis'ten geçerken, yol haritası da netleşti. EYT'lilerde ilk maaş Nisan'dan itibaren hesaplanırken, ortalama aylık tutarı 8 bin 733 lira olacak. Aynı ayda Ramazan Bayramı ikramiyesi ve promosyon da alınabilecek. Peki, başvuru ve maaş takvimi nasıl işleyecek? Çalışanlar ve işverenler ne yapmalı? İşte habere ilişkin tüm detaylar ve takvim.com.tr farkıyla EYT'liye emeklilik rehberi...

takvim.com.tr

Özel Haber

Çığıl Ön Yener

Giriş Tarihi: 02 Mart 2023 07:00 Güncelleme Tarihi: 03 Mart 2023 09:02

Emeklilikte yaşa takılanlar muradına erdi. İlk etapta 2.2 milyon, toplam 4 milyonu aşkın kişiyi ilgilendiren düzenleme için yasa süreci tamamlandı.

Prim ve yıl şartlarını tamamlayan EYT'lilere emeklilik yolu açıldı. Peki düzenlemenin detayları neler, bundan sonra süreç nasıl ilerleyecek? İşte detayları...

* Bundan sonra süreç nasıl olacak?
EYT'lilere yönelik düzenleme Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın onayına sunulacak. Başkan Erdoğan'ın onayının ardından Resmi Gazete'de yayımlanacak. Bununla birlikte Sosyal Güvenlik Kurumu başvuru sürecini başlatacak.

* Emeklilik için hangi şartlar gerekiyor?
8 Eylül 1999 ve öncesinde sigortalı olanlar ile sigorta başlangıcını bu tarihe çekenlerden prim ve yıl şartını tamamlayanlar yaşa bakılmadan emekli olabilecek. Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'nda kadınlarda 20 tam yıl (7200 gün), erkeklerde 25 tam yıl (9000 gün) primi tamamlayanlar emeklilik hakkı elde edecek. SSK'lılardan kadın ise 20, erkek ise 25 yıl süreyi doldurup, işe giriş tarihine göre 5000 ile 5975 arasında günü tamamlayanlar kaç yaşında olursa olsun emeklilik hakkı kazanacak. Borçlanma yapanlar 'bu işlemle gelinen işe başlangıç tarihindeki' prim gün şartlarına tabi olacak.

* İşverene nasıl başvurulacak?
Emekli olacak çalışanlar, e-Devlet'ten ya da SGK'dan alacağı şartların tamamlandığına yönelik yazı ile işverene başvuracak. Dilekçede de işten ayrılma nedeninin emeklilik olduğunun belirtilmesi önemli. İşveren de işten çıkışı 'emeklilik sebebiyle ayrılma' kodundan SGK'ya bildirmeli. İsteyen aynı işyerinde yeni sözleşme imzalayarak devam edebilecek. Bu durum işverene verilecek prim desteğiyle teşvik edilecek.

* 30 gün düzenlemesi ne anlama geliyor? Çalışmaya devam edenler için ne kadar prim ödenecek?
Çalışanların emekli olup aynı iş yerinde en çok 30 gün içerisinde tekrar işe başlamaları halinde sosyal güvenlik destek primi (SGDP) işveren hissesinin 5 puanlık kısmına isabet eden tutar Hazine tarafından karşılanacak. Bu süre daha önce 10 gündü. Normalde emekli çalışanda işverenden yüzde 24.5'lik SGDP kesintisi yapılıyor. Bu düzenlemeyle kapsamdaki çalışanlar için SGDP işveren hissesi yüzde 19.5 olarak uygulanacak.

* Emeklilik başvurusu nasıl yapılacak?
SSK'lılara emekli aylığı bağlanabilmesi için sigortalının çalıştığı işinden ayrılması ve yazılı talepte bulunması şart. Hem SSK'lılar hem Bağ-Kur'lular bağlı bulundukları sosyal güvenlik il/merkez müdürlüğüne başvuru yapabilecek. e-Devlet üzerinden de başvuru imkanı var. Başvuru sırasında gelir/aylık/ödenek talep belgesi ve Sigortalı İşten Ayrılış Belgesi'nin (işten ayrıldıktan sonra ilk 10 gün içinde talepte bulunanlar için) verilmesi gerekiyor. Kamu görevlilerinin ise emeklilik belgelerini Hizmet Takip Programı üzerinden göndermesi gerekiyor.

* Başvuru ne zaman olacak? Emekli aylıkları ne zaman ödenecek?
Emekli aylıkları başvurunun yapıldığı tarihi izleyen aydan itibaren hesaplanmaya başlıyor. Mart ayında başvurular yapılırsa ilk maaş 1 Nisan'dan itibaren hesaplanacak. Şartları henüz yerine getirmemiş olan kişiler ise koşulları tamamladıkları tarihten itibaren emeklilik dilekçesi verecek. Onların maaşı da dilekçeyi izleyen ay başından itibaren hesaplanmaya başlanacak. İlk maaş ödemelerinin Nisan'da yapılması beklenirken, hesaplama süreci uzayıp gecikme yaşanması halinde de kayıp olmayacak. Biriken tüm maaşlar ilk ödemede yatırılacak.

* Ne kadar aylık alınacak?
Emeklilere ek ödeme dahil 5 bin 500 liradan az aylık ödemesi yapılamıyor. Hesaplama sonrası emekli aylığı bu tutarın altında çıkanların ödemesi 5 bin 500 liraya tamamlanacak. EYT düzenlemesiyle emekli olanların maaş ortalamasının 8 bin 733 lira olduğu belirtilmişti. Ortalama maaş SSK'dan emekli olacaklarda 7 bin 797, Bağ-Kur'dan emekli olacaklarda 5 bin 811, Emekli Sandığı'ndan emekli olacaklarda 12 bin 389 lira olacak.

* Nisan'da ikramiye alınabilecek mi?
EYT düzenlemesiyle emekli aylığı bağlananlara bayram ikramiyesi yolu da açılacak. Bu yıl Ramazan Bayramı 21-23 Nisan tarihlerine denk geliyor. Mevzuata göre; ikramiyeyi almak için emekli aylığının bayramın olduğu ayda bağlanması gerekiyor. Bu nedenle Mart ayında başvuranlara 1 Nisan itibariyle emekli aylığı bağlandığı için Ramazan Bayramı ikramiyesi de verilecek. Bu kişiler bu yıl iki ikramiyeyi de alabilecek. Emekli aylığı Mayıs ve Haziran aylarında bağlananlar ise Kurban Bayramı ikramiyesinden yararlanacak.

* Promosyon ne zaman alınabilecek?
EYT'liler emeklilik işlemleri sırasında maaşını almak istediği bankayı da seçebilecek. Ardından bankasına 3 yıllık taahhüt verip promosyon alabilecek. Promosyon da bu durumda ilk emekli aylığından 3 gün sonra banka hesabına yatırılacak. İsteyen, bankaların yeni kampanyalarını bekleyip ona göre karar verebilecek.

* Tazminat nasıl hesaplanacak?

Son iş yerinde 1 yılı dolduranlar kıdem tazminatını alacak. Burada işçinin giydirilmiş en son brüt ücreti esas olacak. İşçiye, iş yerinde geçirdiği her bir yıl için bir aylık (30 gün) brüt ücreti tutarında ödeme yapılacak, bundan sadece damga vergisi kesilecek.

3600 GÜN EMEKLİ EDECEK Mİ?

* Taşeron işçiler çalışmaya devam edebilecek mi?
Kadroya alınan işçiler ile işçi statüsüne geçirilenlerin emekli aylığı almaya hak kazanmaları halinde iş sözleşmelerinin feshini zorunlu tutan düzenleme yürürlükten kalkacak. Bu işçiler isterse emekli olacak isterse çalışmaya devam edecek.

* 3600-5400 gün ile ne zaman emekli olunacak?
8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanların SSK'dan 3600, Bağ-Kur'dan 5400 günle kısmi emeklilik imkanı bulunuyor. Burada yaşa ilişkin bir düzenleme yapılmadı. Yaş şartı kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaşın ve primin tamamlandığı tarihe göre kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşa kadar çıkıyor.

İŞTE YOL HARİTASI

Hem çalışanlar hem işverenler için süreç şöyle işleyecek:

EYT'LİLER İÇİN

* Başvuru için düzenlemenin Resmi Gazete'de yayımlanması beklenecek.
* Çalışanlar, şartları tamamladığına yönelik yazı ile işverene başvuracak. Çıkış nedenini de 'emeklilik' olarak belirtecek.
* SSK ve Bağ-Kur'lular e-Devlet, memurlar HİTAP sistemi üzerinden emeklilik başvurusu yapacak.
* Kıdem tazminatı ve varsa biriken izin paraları son ücret üzerinden hesaplanıp ödenecek.
* İsteyen aynı işyerinde yeni sözleşmeyle çalışmaya devam edebilecek.

İŞVERENLER İÇİN

* EYT'liler için normal emeklilik prosedürleri takip edilecek. Çıkış işleminde 'Kod 8' kullanılacak.
* Çalışana kıdem tazminatı ve biriken izin paraları son ücret üzerinden hesaplanıp ödenecek.
* İsteyen işveren, kıdem tazminatı için KGF destekli finansmana başvurabilecek.
* EYT kapsamında emekli olanları tekrar çalıştırmaya başlayanlar 5 puan prim teşvikinden yararlanacak.

HAK KAYBI OLMAYACAK

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, yaş şartının ortadan kalkmasıyla emekli olacakların maaşlarını Nisan ayında alacağını açıkladı. TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaşan EYT düzenlemesinin hayırlı olmasını dileyen Bilgin, "Böyle bir acı yaşadığımız dönemde çıkması buruk bir sevinç. Çalışanlarımıza, bu süreçte emekli olacaklara hayırlı olsun" diye konuştu. Yasanın Resmi Gazete'de yayımlanmasından sonra başvuruların yapılacağını belirten Bilgin, "Herhangi bir endişeye gerek yok. Kimse bir hak kaybına uğramayacak" dedi. Bilgin, maaşların Nisan'da alınıp alınamayacağına ilişkin soruya, "Tabii. Resmi Gazete'de yayımlandıktan sonraki ilk ayın başında, maaşlar müracaatlara göre yatıyor" yanıtını verdi. Başvuruların e-Devlet üzerinden yapılabileceğini dile getiren Bilgin, bir sorunla karşılaşılması halinde bizzat başvuruda bulunulabileceğini de kaydetti.

BAŞVURUYA DİKKAT!

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) da başvurulara ilişkin duyuru yaptı; "Tüm süreçler tamamlanıp yasa Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdikten sonra kurumumuzdan aylık talebinde bulunulması halinde aylık bağlama işlemleri en kısa sürede sonuçlandırılacaktır."

3600 GÜN EMEKLİ EDECEK Mİ?

* Taşeron işçiler çalışmaya devam edebilecek mi?
Kadroya alınan işçiler ile işçi statüsüne geçirilenlerin emekli aylığı almaya hak kazanmaları halinde iş sözleşmelerinin feshini zorunlu tutan düzenleme yürürlükten kalkacak. Bu işçiler isterse emekli olacak isterse çalışmaya devam edecek.

* 3600-5400 gün ile ne zaman emekli olunacak?
8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanların SSK'dan 3600, Bağ-Kur'dan 5400 günle kısmi emeklilik imkanı bulunuyor. Ancak burada yaşa ilişkin bir düzenleme yapılmadı. Yaş şartı kadınlarda 50, erkeklerde 55 yaş ve prim şartlarının tamamlandığı tarihe göre kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşa kadar çıkıyor.