Evlenene, ev alana, üniversiteliye imkan şartları belli oldu! 7 soruda yeni sistemin detayları...

BES'teki birikimden evlilik, ev alımı, eğitim ve doğal afet hallerinde para çekimi mümkün hale geldi. Tasarruf sahiplerine sağlanan yeni imkan için beklenen düzenleme yapıldı. Ancak hemen yürürlüğe girmeyecek. Belli şartları da var. İşte merak edilen soruların yanıtları…

Giriş Tarihi: 26 Eylül 2023 17:57 Güncelleme Tarihi: 26 Eylül 2023 18:25

Beklenen düzenleme yapıldı. Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) birikimlerinden sistemden çıkmadan para çekmenin önü açıldı. Resmi Gazete'de yayınlanan Bireysel Emeklilik Sistemi Kısmen Ödeme Hakkı Yönetmeliği ile katılımcılar eğitim, evlilik, ev alımı, doğal afet gibi durumlarda BES birikiminden para çekebilecek. Düzenleme, 6 ay sonra yürürlüğe girecek. İşte yeni sistemin detayları…

SİSTEMDEN ÇIKMADAN HANGİ HALLERDE VE NE KADAR PARA ÇEKİLEBİLECEK?
Eğitim, evlilik, konut alımı veya doğal afet gibi durumlarda kısmen ödemeden faydalanabilecek. Bireysel Emeklilik Sistemi'nde katılımcılar belirlenen hal ve koşulları sağladığında birikimlerinin yüzde 50'sine kadar olan tutarın kısmen ödenmesi için başvuru yapabilecek.

Kısmen ödeme alan katılımcının, devlet katkısı ödemesi de, ilgili sözleşmenin devlet katkısı hesabında bulunan tutarla sınırlı olmak üzere konut alımı veya evlenme nedeniyle yapılan taleplerde kısmen ödemeye konu tutarın yüzde 20'si, öğrenim ve doğal afet nedeniyle yapılan taleplerde kısmen ödemeye konu tutarın yüzde 25'i oranında yapılacak.

HANGİ ŞARTLARI SAĞLAYANLAR KISMEN ÖDEME ALABİLECEK?
Katılımcının sistemde en az 5 yıldır bulunması gerekiyor. BES katılımcısının, bu süre içinde, başvuru tarihi itibarıyla geçerli olan aylık brüt asgari ücret tutarının en az 5 katı kadar (67 bin 72 lira) katkı payı biriktirmiş olması da şart.

Ayrıca kısmen ödeme tarihinden itibaren 3 yıl içinde; emeklilik, vefat veya maluliyet halleri hariç, kısmen ödemeye konu sözleşmesini sistemden çıkış işlemi ile sonlandırmayacağına dair taahhüt vermek gerekiyor. Bu süre, üniversite eğitimi için yapılacak başvurularda ise 4 yıl olarak belirlendi. Doğal afet nedeniyle yapılan başvurularda, süre ve birikim sınırı şartları aranmayacak.

EVLİLİK VE EV ALIMINDA KISMİ ÖDEME ALANLAR NELERE DİKKAT ETMELİ? KAÇ KERE PARA ÇEKİLEBİLİR?
Bu hallerin her birinden, katılımcı bazında bir defaya mahsus olmak üzere kısmen ödeme hakkı kullanılabilir. Konut alımı için kısmen ödeme hakkından faydalanan katılımcının, başvuru tarihinden 2 ay öncesine kadar veya kısmen ödeme tarihinden itibaren 2 ay içinde aldığı konutun, kendi adına en az yüzde 50 sahiplik payını gösteren kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurulmuş tapu belgesinin bir nüshasını şirkete ibraz etmesi gerekiyor.

Evlilik için kısmen ödeme hakkından faydalanan katılımcının da başvuru tarihinden önceki 2 ay içinde veya kısmen ödeme tarihinden itibaren 2 ay içinde evlendiğini gösteren e-Devlet üzerinden alınmış nüfus kayıt örneğinin bir nüshasını şirkete ibraz etmesi şart.

EĞİTİM HALİNDE KISMİ ÖDEMEDEN KİMLER YARARLANABİLİR?
Katılımcı, başvuru tarihinde 21 yaşını aşmamış olmak koşuluyla Türkiye'de faaliyet gösteren üniversitelerin herhangi bir örgün eğitim lisans programına kayıtlı olması halinde kısmen ödeme başvurusunda bulunabilecek. Eğitim için kısmi ödeme hakkı, katılımcı bazında bir defaya mahsus kullanılabilecek. Katılımcının bu imkandan yararlanmak için e-Devlet'ten alacağı öğrenci belgesini ibraz etmesi gerekecek. Katılımcı, kısmen ödeme hakkından aylık, 3 aylık veya yıllık ödemeli ve 4 yıl süreli yıllık gelir sigortası ürünü almak suretiyle faydalanabilecek.

DOĞAL AFET NEDENİYLE PARA ÇEKMEK İÇİN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Genel hayata etkili afet ilan edilen bölgelerde, afetten zarar gören katılımcılar, doğal afetin meydana geldiği tarihi takip eden 6 ay içinde kısmen ödeme başvurusunda bulunabilecek.

SİSTEMDE KALMA TAAHHÜDÜ YERİNE GETİRİLMEZSE NE OLACAK?
Emeklilik şirketi, sistemde kalma taahhüdünün yerine getirmeyen katılımcılara ödenen devlet katkısı tutarını, amme alacaklarının tahsil usulü hakkında kanunda belirtilen gecikme zammı oranına göre hesaplanan faiziyle birlikte katılımcıya ödenecek tutardan indirerek bağlı bulunduğu vergi dairesine ödeyecek. Öğrenim nedeniyle yapılan kısmi ödemelerde ise bu yaptırım, devlet katkısı hesaplamasına esas teşkil eden orana karşılık gelen kısımla sınırlı olacak.

SÜREÇ NASIL İLERLEYECEK? BİREYSEL EMEKLİLİK ŞİRKETİ KATILIMCIYA NE KADAR SÜRE İÇİNDE TALEP EDİLEN ÖDEMEYİ YAPACAK?
Şirket, kısmen ödeme hakkını kullanmak isteyen katılımcının başvurusunu yapabilmesini teminen kısmen ödeme talep formunu, şirketin internet sitesinde katılımcı adına oluşturulan güvenli sayfadan alabilmesi için gerekli altyapıyı hazırlayacak. Katılımcı, eksiksiz olarak doldurduğu kısmen ödeme talep formunu; imzalayarak posta yoluyla veya onaylayarak elektronik iletişim araçlarıyla şirkete ulaştıracak.

Şirket, kısmen ödeme talep formundaki bilgilerin yönetmeliğe uygunluğunu Emeklilik Gözetim Merkezi tarafından sağlanan altyapı üzerinden kontrol edecek.

Başvurunun şartları sağlamaması durumunda, katılımcı, başvuru formunun şirkete ulaştığı tarihten itibaren 3 iş günü içinde gerekçesiyle bilgilendirilecek.

Başvurunun kabul edilmesi durumunda ise başvuru formunun şirkete ulaştığı tarihten itibaren 10 iş günü içinde kısmen ödemeye konu tutar, şirket tarafından katılımcının belirttiği hesaba yatırılacak.

Katılımcının eğitim amacıyla kısmen ödeme hakkını kullanması halinde ise bu tutar, katılımcının yıllık gelir sigortası yaptıracağı sigorta veya emeklilik şirketine ödenecek.