takvim.com.tr Çığıl Ön Yener takvim.com.tr Çığıl Ön Yener
Eksik primini tamamlamak için borçlanma ya da ihya planlayan pek çok kişi, hesaplı ödeme yapmak için 2024 yılı sona ermeden başvurusunu yaptı. Şimdi ise ödeme zamanı geldi.
Asgari ücretin 1 Ocak'tan itibaren brüt 20 bin 2 liradan 26 bin 5 liraya yükselmesi borçlanma ve ihyada ödeme tutarlarını yükseltirken, 2024 yılı bitmeden önce başvurusunu yapanlar süresi içerisinde ödemesini gerçekleştirirse yüzde 30'luk artıştan etkilenmeyecek. İşte borçlanma ve ihyaya ilişkin merak edilen soruların yanıtları...
TUTARLAR NASIL DEĞİŞTİ?
Doğum ve askerlik borçlanmasında en düşük tutar brüt asgari ücretin yüzde 32'si, yurt dışı borçlanmasında yüzde 45'i, ihyada ise yüzde 34.5'i oluyor.
1 Ocak itibariyle başvuranlar için 1 aylık doğum ve askerlik borçlanması 6 bin 400 lira 80 kuruştan 8 bin 321 lira 76 kuruşa, yurt dışı borçlanması 9 bin 1 lira 13 kuruştan 11 bin 702 lira 48 kuruşa, ihya da 6 bin 900 lira 86 kuruştan 8 bin 971 lira 89 kuruşa yükseldi. 18 aylık askerlik borçlanmasında 34 bin 577, 2 yıllık bir çocuk borçlanmasında 46 bin 103 lira fark ortaya çıktı.
NE KADAR SÜREDE ÖDENMELİ?
Şimdi borçlanma ya da ihya için harekete geçenler yeni tutarlar üzerinden ödeme yaparken, başvuruyu 2024 sonuna kadar gerçekleştirmiş olanlar ise parayı süresinde yatırırsa eski tutarlardan işlemi tamamlayabiliyor.
Başvurunun yanmaması ve zamlı ödeme yapmak zorunda kalmamak için tebligat tarihinden itibaren 1-3 aylık bir süre bulunuyor. Askerlik ve doğum gibi hizmet borçlanmalarında borcun tebliği tarihinden itibaren 1 ay içinde ödemesi gerekiyor. Yurt dışı borçlanmalarında ve Bağ-Kur ihyasında ise süre 3 ay.
SÜRE KAÇIRILIRSA BORÇLANMA İPTAL MI OLUR?
Ödeme süresini kaçıranın borçlanması mümkün olmayıp yapılan başvuru da geçersiz sayılıyor. Bu sürelerin borçlanılabilmesi için yeniden başvuru yapılması gerekiyor. Bu durumda da ödenecek tutar yeni asgari ücret üzerinden hesaplanıyor.
BAŞVURDUĞUM SÜRENİN DAHA AZINA İHTİYACIM VAR. NE YAPABİLİRİM?
Sigortalılar ya da hak sahipleri tarafından borçlanılan sürelerin tamamı ödenebileceği gibi bir kısmı da yatırılabiliyor. Kısmi ödeme yapılması halinde ödenen miktara karşılık gelen süre kadar prim ödeme gün sayısına ilave yapılıyor.
İADE IMKANI VAR MI?
Borçlanma başvurusunda bulunup bunun ödemesini yapanlar, eğer emekli aylığı bağlanmadan önce başvurursa, ödediği hizmet borçlanmalarının bedelini geri alabiliyor. Ayrıca vefat eden sigortalıların hak sahipleri de yine borçlanma bedellerini aynı şartlarda geri alabiliyor. Kısmi iade yapılamıyor. Ayrıca para iadesi faizsiz olarak yapılıyor.
Bunları da dikkate alarak karar vermek gerekiyor. Öte yandan başvurup sonra vazgeçenlere ileride yeniden borçlanma imkanı da var. Bu durumda yeni talep alınarak yapılması gereken ödeme tutarı hesaplanıyor.
KISMİ İHYA YAPILABİLİR Mİ?
Hayır; durdurulan sürelerin tamamının ihya edilmesi şart. Kısmi ihya olmuyor. İhya işlemi gerçekleşmiş, borç ödenmişse; sonrasında ihyadan vazgeçilemiyor, ödenen prim iade edilmiyor.
