ABD eski başkanı Donald Trump'ın Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'a yaptığı teklif dünyayı şaşkına çevirdi

Kuzey Kore, başından bu yana nükleer programından vazgeçmesi için Amerika'nın uyguladığı yaptırımları kaldırmasını istiyordu. Trump da Kuzey Kore'nin nükleer programından tamamen ve hemen vazgeçmesini talep ediyordu ancak görüşmelerde bu yönde bir ilerleme yaşanmamıştı. ABD'nin eski başkanı Donald Trump'ın, geçmişte "Roket Adam" diyerek dalga geçtiği Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'a yaptığı teklif, dünyayı şaşkına çevirdi. İddiaya göre Trump, Kuzey Koreli diktatör Kim Jong-un'a 2019'da Vietnam'da bir zirve için bir araya gelmelerinin ardından şaşırtıcı bir teklifte bulundu. İşte dünyanın konuştuğu o teklif.

Takvim.com.tr

Giriş Tarihi: 22 Şubat 2021 10:01 Güncelleme Tarihi: 22 Şubat 2021 10:12

Donald Trump, Kuzey Kore'ye ayak basan ilk ABD Başkanı olsa da, iki ülkenin ilişkisi çalkantılı şekilde ilerledi. Kuzey Kore lideri Kim, Temmuz 2017'de ilk kıtalararası balistik füze denemesini, ABD'nin kuruluş günü olarak kutlanan 4 Temmuz için Amerikalılara bir "hediye paketi" olarak nitelendirmişti.

Eski ABD Başkanı Trump, "Roket Adam" diyerek dalga geçtiği Kim Jong-un ile 2019'da Vietnam'da görüştü ancak bir anlaşma sağlanamadı. Kuzey Kore, başından bu yana nükleer programından vazgeçmesi için Amerika'nın uyguladığı yaptırımları kaldırmasını istiyordu. Trump da Kuzey Kore'nin nükleer programından tamamen ve hemen vazgeçmesini talep ediyordu ancak görüşmelerde bu yönde bir ilerleme yaşanmamıştı.

Milliyet'in aktardığı habere göre BBC'nin üç bölümden oluşan belgeseli, Donald Trump'ın, Kim'e yaptığı teklifi ilk kez ortaya çıkardı. İddiaya göre Trump, Kuzey Koreli diktatör Kim Jong-un'a 2019'da Vietnam'da bir zirve için bir araya gelmelerinin ardından şaşırtıcı bir teklifte bulundu.

Bu teklif ve Trump'ın Kim ile olağanüstü ilişkisi hakkındaki diğer ayrıntılar, Çarşamba günü yayınlanan BBC belgesel dizisi 'Trump Takes On the World'ün üçüncü ve son bölümünde gün ışığına çıktı.

VİETNAM ZİRVESİ SONRASI ŞOK TEKLİF
Trump ve Kim, Kuzey Kore'nin nükleer programını müzakere etmek için ikinci tarihi toplantılarını Şubat 2019'da Vietnam'ın başkenti Hanoi'de gerçekleştirdi. Zirve, liderlerin yaptırımların hafifletilmesi karşılığında Kim'in neyi bırakmaya istekli olacağı konusunda anlaşamayınca aniden sona erdi ve Trump gazetecilere 'Bazen sadece yürümek zorundasın' dedi.

Ancak BBC'nin belgesel dizisi, Trump'ın Kim ile ilişkisini basında açıkladığından daha samimi bir şekilde bıraktığını ortaya çıkardı. Trump'ın Ulusal Güvenlik Konseyi'ndeki üst düzey Asya uzmanı Matthew Pottinger, "Başkan Trump, Kim'i Air Force One ile eve bırakmayı teklif etti" dedi.

Pottinger, sözlerini şöyle sürdürdü: "Başkan Trump, Kim'in Çin üzerinden Hanoi'ye birkaç gün süren bir tren yolculuğuyla geldiğini biliyordu ve ona 'İstersen seni iki saat içinde eve götürebilirim.' dedi. Kim ise bu teklifi reddetti."

Pottinger, Trump'ın bu 'nazik jest'in kendisini ve buna tanık olan diğer yetkilileri hayrete düşürdüğünü, ancak Trump ile Kim arasındaki tek şaşırtıcı şeyin bu olmadığını söyledi.

Eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton da belgesel dizisinde yer aldı ve Haziran 2018'de Singapur'daki ilk görüşmelerinin ardından liderlerin yakın ilişkisinden bahsetti. Bolton, "Trump yeni en iyi arkadaşını bulduğunu düşünüyordu" dedi.

Bolton, Trump'ın ekibine, Kim'in ABD ile Güney Kore arasındaki ortak askeri tatbikatları iptal etme talebini kabul ettiğini bildirdiğinde bir başka rahatsız edici durumun ortaya çıktığını anlattı.

Bolton, "Kim Jong-un, geçmişte pek çok kez olduğu gibi, Güney Kore ile Amerikan güçleri arasında Kore yarımadasında 60 yıldan fazla süredir devam eden büyük ortak tatbikatlardan dert yandı" dedi.

Eski Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton'ın anlattığına göre Trump, birdenbire şöyle dedi: "Savaş oyunlarını [onun söylediği gibi] iptal edeceğim. Onlara gerek yok, zaten çok pahalılar. Bu sizi mutlu edecek."

Bolton, bu karara inanamadığını söyledi ve sözlerini şöyle sürdürdü: "Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Genelkurmay Başkanı John Kelly ve ben odada Trump'la oturuyorduk ve bize danışılmadı. Trump'ın kendi aklına esti. Hataydı ve karşılığında hiçbir şey alamadığımız bir tavizdi."

Belgesel dizisi, Trump ve Kim'in 2018'deki ilk buluşmasının nasıl düzenlendiğine dair yeni ayrıntılar da sundu. O sırada Trump'ın Kim'le 'Roket Adam' diye alay ederken ve Kuzey Kore'ye 'ateş ve öfke' salmakla tehdit etemsinin ardından Kim'le görüşmeye istekli olması, sonra birçokları için sürpriz oldu.

Birleşmiş Milletler'in Siyasi İşlerden Sorumlu Genel Sekreteri Jeff Feltman, BBC'ye Trump'ın bir toplantı teklifiyle Kim'e 'gizli bir mesaj' verdiğini açıkladı. Feltman, Kuzey Kore hükümetinin onu Pyongyang'ı ziyaret etmeye davet ettiğini ve ABD Dışişleri Bakanlığı'nın başlangıçta kabul etmemesi gerektiğini düşündüğünü açıkladı.

Feltman, birkaç hafta sonra BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in, daveti görüşmek için Beyaz Saray'ı ziyaret ettiğini söyledi. Feltman, "Trump ve Guterres neler olup bittiğine, neyin mümkün olabileceğine, ne kadar tehlikeli olduğuna, askeri bir tepkinin ne kadar olası olacağına ve bu tür şeylere ilişkin notları karşılaştırıyorlardı," dedi.

Genel Sekreter Guterres, Başkan Trump'a şunları söyledi: "Jeff Feltman, Pyongyang'a gitmek ve Kuzey Koreliler ile bir politika diyaloğu başlatmak için bu garip davet aldı."

Trump ona doğru eğildi ve şöyle dedi: "Jeff Feltman Pyongyang'a gitmeli ve Jeff Feltman Kuzey Korelilere Kim Jong-Un'la görüşmek istediğimi söylemeli." Feltman daha sonra Pyongyang'a gitti ve Trump'ın teklifini Kuzey Kore dışişleri bakanına ilettiğini söyledi.

Önce bir süre sessizlik oldu ve ardından Dışişleri Bakanı, "Sana inanmıyorum. Sana neden inanayım?" dedi. "Ben de dedim ki, 'Bak, senden bana inanmanı istemiyorum. Size söylüyorum, BM'ye Başkan Trump'tan bir mesaj emanet edildi; ben bu mesajın elçisiyim.'"

Feltman sözlerini şöyle sürdürdü: "Pyongyang'a savaşın yakın olduğuna dair derin endişeler taşıyarak gittim. Pyongyang'ı gerçekten riske attığımız şeyin kazara bir savaş çıkmasından korkarak terk ettim."

Kim'den yanıt gelmeden önce birkaç ay geçti. Ardından Kuzey Kore lideri, Güney Kore'ye Trump ile görüşmek istediğini bildirdi. Trump'ın o zamanki ulusal güvenlik danışmanı HR McMaster, Güney Koreli mevkidaşı Chung Eui-yong'un Beyaz Saray'da haberi ilettiğinde şoke olduğunu söyledi.

McMaster BBC'ye yaptığı açıklamada, "Büyükelçi Chung neredeyse sandalyesinden düştü çünkü bunun zorlama olacağını düşünüyordu." dedi. McMaster, toplantıyla ilgili 'ciddi çekinceler' ifade ettiğini söyledi, ancak Trump yine de devam etti ve kabul etti.