Milyonlarca emekli hem Temmuz zammını hem de ek iyileştirme konusunda atılacak adımları merakla bekliyor. Ek iyileştirme kapsamında da refah payı, taban aylık artışı, kök aylığa seyyanen zam gibi formüller konuşuluyor. Konu, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'a da soruldu.
AK Parti Grup Toplantısı öncesinde basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, emekliye refah payı verilmesine ilişkin, "Şu anda bunu konuşmak için çok erken. Bunun için Temmuz ayını bekleyelim" dedi.
Bakan Işıkhan'ın açıklamalarıyla gözler Temmuz ayına çevrildi. Temmuz'da SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin kök aylıklarına ilk 6 aylık enflasyon oranında zam yansıtılacak. Memur emeklileri ise yüzde 10 artış ve ilk yarıdaki enflasyonun yüzde 15'i aşan kısmı üzerinden fark alacak. Zam oranları 3 Temmuz'da enflasyon verilerinin açıklanmasıyla ortaya çıkacak. Ardından refah payı karara bağlanacak.
Refah payı hem geçen yıl hem bu yıl uygulandı. 2023'ün Ocak ayında SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin yüzde 15.40, memur emeklilerinin yüzde 16.48 çıkan zam oranı, refah payı ile birlikte yüzde 30'a yükseltilmişti. Yine Temmuz ayında SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin 19.77, memur emeklilerinin yüzde 17.55 olan zam oranı, yüzde 25'te eşitlenmişti. Bu yılın Ocak zammı ise memur emeklilerinde yüzde 49.25 çıkmış, SSK ve Bağ-Kur'luların yüzde 37.57 olan enflasyon artışına 11.68 puanlık refah payı eklenerek oranlarda yine eşitlik sağlanmıştı.
2 FORMÜL VAR
Temmuz'da yine refah payıyla birlikte emeklilerin zam oranlarının artırılması, hatta eşitlenmesi bekleniyor. Bu kapsamda iki formül ele alınacak. İlk formüle göre memur emeklilerinin artışı refah payı ile SSK ve Bağ-Kur'luların seviyesine çıkarılabilecek. İkinci formül ise tüm emeklileri kapsayacak. Bu formüle göre, tüm emeklilere refah payı verilerek zam oranları yükseltilebilecek.
NE GETİRECEK?
İlk 6 aylık enflasyon tahminlerine göre SSK ve Bağ-Kur emeklerinin zammının yüzde 25'i, memur emeklilerinin de yüzde 20'yi aşması bekleniyor. Örneğin; SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin zam oranı yüzde 26 çıkarsa, memur emeklilerinin artışı yüzde 20.5 olacak. Eğer ilk formül hayata geçirilirse, memur emeklilerine 5.5 puanlık refah payı verilerek tüm emeklilerin zam oranı yüzde 26'da eşitlenebilecek.
İkinci formülün hayata geçirilmesi halinde verilecek refah payı tüm emeklilerin zam oranını yükseltecek kadar olacak. Örneğin; tüm emeklilerin zam oranı yüzde 30'da eşitlenebilecek.
Bu durumda eğer 6 aylık enflasyon yüzde 26 çıkarsa SSK ve Bağ-Kur emeklilerine 4 puanlık, memur emeklilerine ise 9.5 puanlık refah payı verilmiş olacak.
NASIL UYGULANACAK?
Refah payı dahil zam oranı, emeklilerin kök aylıklarına yansıtılacak. SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin kök aylıklarına eğer refah payı olmazsa ilk 6 aylık enflasyon oranı, refah payı varsa refah payı eklenmiş yeni oran yansıtılacak. Çıkan tutara yeni aylığın yüzde 4-5'i oranında ek ödeme ilave edilecek. İki ödemenin toplamı taban tutarın altındaysa Hazine desteğiyle (5510 Ek 19 ödemesi) taban tutara tamamlama yapılacak. Örneğin; Temmuz zammı refah payıyla yüzde 30'a yükseltilirse kök aylık yüzde 30 artırılarak hesap yapılacak.
MEMUR EMEKLİSİNE EN AZ 19.163 TL
En düşük memur emeklisi aylığı Temmuz zammı yüzde 20.5 olursa 14 bin 741 liradan 17 bin 762 liraya çıkacak. Bu aylık, eğer artış refah payı ile zam oranı yüzde 26'ya yükseltilirse 18 bin 573 liraya, yüzde 30 yapılırsa 19 bin 163 liraya ulaşacak.
Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem, A Haber canlı yayınında refah payı ile ilgili şu değerlendirmelerde bulundu:
ZAM ORANI NE OLACAK?
Emeklilere ve memurlara yapılacak temmuz artışı ile ilgili tahminlerimizi yüzde 25-30 bandında bir aylık enflasyonun çıkması bu da SSK, Bağ-Kur emeklilerine yüzde 25-30 civarında enflasyon artışı memurlar ve memur emeklilerine ise yüzde 20-25 bandında bir toplu sözleşme ve enflasyon artışı öngörülüyor.
Refah payı uzun zamandır uygulanıyor zaten. Yüzde 49 verildi ocak ayında.
Şimdi de yüzde 25-30 bandında bir 6 aylık enflasyonla yüzde 80-85 civarında bir kümülatif artış olacak. Yıllıktan bahsediyorum.
REFAH PAYI NE KADAR OLACAK?
10-15 puanlık bir refah payı ben de bekliyorum. Temmuzun 3'ünde enflasyon açıklandıktan sonra zaten hükümet bunu değerlendiriyor. Muhtemelen 10-15 puanlık refah payı bekliyorum.
