Çalışanların emeklilik hakkı kazanması ve sağlık hizmeti almasında devlete ödenen sigorta primi büyük önem taşıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) prim tutarı çalışanın aldığı brüt maaş üzerinden hesaplanarak belirleniyor. Yıllarca yatırılan bu primlerle sağlık harcamalarının bir kısmı, engelli veya malul olma durumunda bağlanacak maaş, raporda alınan iş göremezlik ödeneği, işsizlik maaşı karşılanıyor. Prim günü ve yaş dolduğunda alınacak emekli aylığının karşılığı olarak bu primler kesilmiyor.
EN DÜŞÜK PRİM 6.400 TL
Sigorta primini kendi ödeyerek emekli olmak isteyenler isteğe bağlı sigorta yaptırabiliyor. İsteğe bağlı sigorta primi bu yıl için en düşük 6.400 lira, kendi adına ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanların ödeyeceği prim de 6 bin 900 lira oldu. İsteğe bağlı sigorta priminde aylık üst sınır da 48 bin 6 liraya çıktı. Doğum, askerlik borçlanması için günlük tutar 213.36 lira, yurtdışı borçlanma da 300 lira oldu. Bu yıl için günlük yemek parası 157.69 TL, aylık çocuk parası 400 TL, aile zammı-yardımı 2 bin liraya çıktı. İsteğe bağlı sigorta, evde çalışanlar için yatırılacak prim tutarları, yurtdışı borçlanma başta olmak üzere merak edilen soruların yanıtları şöyle:
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA NASIL YAPILIR? BU YIL ÖDENMESİ GEREKEN TUTAR KAÇ LİRA?
İlk defa isteğe bağlı sigortalı olmak isteyenler e-devlet üzerinden veya "İsteğe Bağlı Sigorta Giriş Bildirgesi" ile ikametgâhının bulunduğu yerdeki SGK müdürlüklerine başvurabilir. İsteğe bağlı sigortalılıkta ödenecek prim kişinin tercihine bağlı olmakla birlikte sınırlama bulunuyor. En az brüt asgari ücretin yüzde 32'si, en çok da brüt asgari ücretin 7.5 katının yüzde 32'si kadar. Bu yıl isteğe bağlı sigorta yaptıracaklar aylık en az 6 bin 400 lira ödeyecek.
YAŞ ŞARTINI YERİNE GETİRİYORUM. İSTEĞE BAĞLI SİGORTAYLA BORÇLANARAK EMEKLİ OLABİLİR MİYİM?
İsteğe bağlı sigorta 4A kapsamında olup 30 günden az çalışan veya tam gün çalışmayan, herhangi bir şekilde mecburi olarak sigortalı olma zorunluluğu olmayanlara primini ödemesiyle sağlık hizmeti almayı, emekli olma fırsatı sunuyor. İsteğe bağlı olarak prim yatıranların uzun vadeli sigorta kollarına ve genel sağlık sigortasına tabi olmasını sağlar. Yaş şartı tamamsa borçlanma yoluyla toplu ödeme ile erken emeklilik mümkün olabilir.
NET ASGARİ ÜCRETİN 17 BİN 2 LİRA OLMASIYLA ÇALIŞAN EMEKLİLERDEN KESİLEN DESTEK PRİMİ KAÇ LİRA OLDU?
Günlük brüt asgari ücret 666.75 lira olup sosyal güvenlik destek primi tutarı 6 bin 400,8 lira oldu. Esnaf ve çiftçi 4/B primi eşitlenirken aylık alt sınır 6 bin 900, 86 lira, 5 puan teşvikli prim tutarı da 5 bin 900,74 liraya çıktı. Vergiden muaf olan ev kadınlarının (Bağ-Kur) ödemesi gereken prim tutarı da 6 bin 400 lira.
SGK'YA FAZLA ÖDENEN SİGORTA PRİMLERİ İADE ALINABİLİR Mİ?
Birden çok iş yerinde çalıştığı için yüksek prim ödeyen sigortalıların fazladan ödedikleri primleri geri alma hakları bulunuyor. SGK, aldığı uzun vadeli sigorta primlerinin, yaşlılık aylığı bağlayamadığı kısmını iade eder. Tavanı aşan kısmın tamamının sigortalı hissesi çalışana ödenebiliyor. Ancak emekli aylığı çalışanın mevcut prim gün sayısı üzerinden hesaplanır. Prim iadesi olmaz.
İSTEĞE BAĞLI SİGORTA İÇİN GEREKLİ ŞARTLAR NELER?
İsteğe bağlı sigorta giriş bildirgesiyle SGK'ya başvuru, 18 yaşını doldurmuş olmak ve her ay prim yatırılması gerekiyor. Kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmamak, ay içinde 30 günden az çalışmak, kendi sigortalılığı nedeniyle aylık bağlanmamış olmaması gerekiyor.
YAŞIM TUTUYOR, EMEKLİLİK İÇİN BORÇLANMAYA GİDECEĞİM. NE KADAR ÖDEMEM GEREKİYOR?
Bu yıl borçlanma için günlük prim tutarı 213.36 lira olup, 12 aylık askerlik borçlanması için 76 bin 809 lira, 18 aylık askerlik borçlanması içni de 115 bin 214 lira yatırılması gerekiyor. Tek çocuk için 2 yıllık borçlanma tutarı da 153 bin 619 lira, ihya borçlanması için de günlük 230,03 ödenecek.
EV HİZMETLERİNDE AYDA 10 GÜN ALTI VE ÜSTÜ ÇALIŞANLAR İÇİN BU YIL YATIRILACAK PRİM TUTARI NE KADAR?
Ev hizmetlerinde ayda 10 gün çalışan için en az ev hizmetlerinde ayda 10 günden az işçi çalıştıranlar sadece iş kazası, meslek hastalığı sigortası primi yatırıyor. Bu kapsamda ödenecek prim tutarı günlük 13.34 lira, 10 gün ve üzeri çalıştırmaları halinde de 216.69 lira oldu. Ev hizmetlerinde aynı işverenin yanında ayda 10 günden az çalışanlar primini yatırabilir.
YURTDIŞINDA YAŞAYIP BORÇLANMAYA GİDECEKLER KAÇ LİRA PRİM ÖDEYECEK?
Yurt dışı borçlanmada prime esas kazancın yüzde 45'i oranında prim alınıyor. Yurt dışı borçlanması yapacakların günlük en az 300.04 lira prim ödemesi gerekiyor.
