İş sözleşmeleri çalışanların haklarını koruması açısından hayati önem taşıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu'na, iş sözleşmeleri konusunda çok sayıda şikâyet geliyor. İş sözleşmelerine ilişkin merak edilen soruların yanıtları şöyle:
İŞVEREN EMEKLİ OLUP AYNI İŞYERİNDE DEVAM EDENİN MAAŞINI DÜŞÜREBİLİR Mİ?
Taraflar arasında mutabakata dayalı yeni bir sözleşme imzalanmadığı sürece ücret düşürülemez. İş sözleşmelerinde ücretin düşürülmesi esaslı değişiklik kabul ediliyor. Esaslı değişikliklerde çalışanın onayı da zorunlu bulunuyor.
İŞ SÖZLEŞMELERİNDE NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Sözleşme tarihi (imza atıldığı andan itibaren), tarafların isim ve bilgileri, ücret ve ödeme tarihi, görev tanımı, sözleşmenin belirli ya da belirsiz süreli olduğu, tarafların hak ve yükümlülükleri, çalışma süresi ve fesih halleri dikkat edilmesi gereken hususların başında geliyor.
İŞE BAŞLARKEN 2 AY DENEME SÜRESİ ÖNGÖRÜLDÜ. BU SÜRE İÇİN SİGORTA ZORUNLULUĞU VAR MI, KIDEM HAKKI DOĞAR MI?
Deneme süresi sigorta girişinin yapıldığı tarih olarak kabul edilir. Bu nedenle kıdem süresinin hesabında, yıllık izne hak kazanmada geçirilen sürede dikkate alınır. Deneme süresi dâhil işyerinde bir yıl çalışan kişi kıdem tazminatı, yıllık ücretli izin hakkına sahip olur.
İŞ SÖZLEŞMESİNE FESİH DURUMUNDA BİR CEZA ŞARTI KONULABİLİR Mİ?
Bazı şirketler iş sözleşmelerine işten ayrılma halinde tazminat ödenmesine yönelik madde koyabiliyor. 4875 sayılı İş Kanunu, tarafların sözleşmeye ihtiyaçlara uygun türde sınırlamalar koyabileceğini belirtiyor.
Ancak Yargıtay kararlarıyla oluşan içtihatlara göre, sözleşmeye ceza şartının hem işçi hem işveren için konulması gerekir. Ayrıca sözleşmeye ceza şartı işçi tarafı için yüksek, işveren tarafına ise düşük bir tutar yazılamaz. Ceza şartının hangisi yüksekse aşan kısmı geçersiz kabul ediliyor. Hakimler cezayı yüksek bulursa indirime gidebiliyor.
