Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) yatırılan primler isteyen sigortalılara iade ediliyor. Prim iadesi; toptan ödeme ve birden fazla işveren yanında yapılan çalışmalarda prime esas kazanç üst sınırının (bu yıl için asgari ücretin 7.5 katı olan 100 bin 605 liranın) aşılması durumunda yapılıyor.
Sosyal güvenlik primlerinin iadesi hemen yapılırken, toptan ödeme ise emeklilik yaşı doldurulduktan sonra gerçekleştiriliyor. Sadece çalışandan kesilen, uzun vadeli sigorta kollarının (malullük, yaşlılık, ölüm) primleri iade ediliyor. İşveren payı, sağlık sigortası payı ve İşsizlik Sigortası Fonu için kesilen primlerin iadesi yapılmıyor. Toptan ödemeden yaş şartını sağlamasına karşın yeterli prim ödeme gün sayısı olmayanlar yararlanabiliyor.
KATSAYI İLE KORUMA
Yatırılan tutar faizsiz olarak iade ediliyor. Ancak uzun yıllar evvel yatırılan primlerin enflasyon karşısında erimesinin önüne geçiliyor. SSK ve Bağ-Kur çalışanları açısından primin ait olduğu yıldan itibaren başvuru tarihine kadar geçen yıllar için her yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile hesap yapılıyor. Hem yaşı doldurma hem de tavanı aşma durumunda sadece işçi payına düşen uzun vadeli sigorta kollarına ait tutarlar iade ediliyor, işverenin ödediği primlerin iadesi söz konusu olmuyor.
EMEKLİ ÇALIŞANLARIN DURUMU
Prim iadesinden, birden fazla işverene bağlı olarak çalışan emekli işçiler de yararlanabiliyor. Emekli olduktan sonra sigortalı çalışmaya devam edenler için işçi payı olarak yüzde 7.5 oranında prim kesiliyor. İşsizlik sigortası primi ise kesilmiyor. Bu nedenle, emekli işçilerin tavanı aşan kazançlarının yüzde 15'i oranında değil, yüzde 7.5'i oranında prim iadesi gerçekleştiriliyor.
EŞ, ÇOCUK DA YARARLANABİLİR
Sigortalı çalışandan dolayı eşi, çocuklarına ölüm aylığı bağlanabilmesi için SSK'lılarda en az 5 yıl sigortalılık, 900 prim günü, 4B ve 4C'liler de de 1800 prim günü koşulu aranıyor. Bu kapsamdakiler eksik prim günlerini, doğum ve askerlik borçlanması ile tamamlayabiliyor. Bağ- Kur'lu bir kişi öldüğünde 1780 prim günü bulunuyorsa bu kişinin hak sahibi ölüm aylığı alamıyor. Ancak 1780 gün için ödenen primleri topluca alabiliyor.
NASIL ALINIYOR?
Prim iadesi için sosyal güvenlik merkezi, il müdürlüklerine dilekçeyle başvuruda bulunmak gerekiyor. İade işlemleri başvurunun yapıldığı tarihi takip eden ay içinde gerçekleştiriliyor. Aralık ayında başvuranlar prim iadesini Ocak 2024'te alabilecek.
