Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesini içeren kanun teklifinin gelecek hafta Meclis Başkanlığına sunulması bekleniyor. Teklifin, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonundaki görüşmelerin ardından Genel Kurul süreci başlayacak. 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanları kapsayan düzenlemeden 2 milyon 250 bin kişi yararlanacak.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonundaki görüşmelerin ardından Genel Kurul süreci başlayacak teklifin, ocak ayında yasalaştırılması öngörülüyor.
23 yıllık problemin çözümüne ilişkin teklif, 8 Eylül 1999'dan önce çalışmaya başlayanları kapsayacak.
2 milyon 250 bin kişinin yararlanacağı EYT konusunda herhangi bir yaş sınırı uygulanmayacak.
EYT'lilerin kıdem tazminatı noktasında işverenlere Kredi Garanti Fonu'ndan (KGF) destek verilecek.
EYT'den dolayı ayrılan, kıdem tazminatı alan ama işine devam etmek isteyen işçiye özel 5 puan SGK destek primi indirimi yapılacak.
EYT ile ilgili henüz yasalaşma süreci gerçekleşmediği için şu an yapılan müracaatlar geçerli olmayacak. Yasal süreç tamamlandıktan sonra başvurular, e-Devlet üzerinden SGK'ye yapılacak.
Nasıl başvurulacak?
SSK ve Bağ-Kur'dan emekli olacaklar Sosyal Güvenlik Kurumu müdürlüklerine giderek ya da e-Devlet üzerinden başvuruda bulunabilecek. Emekli Sandığı'ndan emekli olacaklar çalıştığı kuruma dilekçe verecek. E-Devlet başvuruda şu yol izlenecek:
- e-Devlet sistemine giriş yaptıktan sonra 'gelir, aylık ödenek talep belgesinin verilmesi belgesi'ne tıklanacak.
- Sayfada çıkan yeni başvuru sekmesi tıklanacak.
- Tahsis talep türü olarak ise 'yaşlılık aylığını' seçilecek.
- SSK kapsamında aylık talep edecekler '4A', Bağkur kapsamına girenler ise '4B' seçeneğini işaretleyecek.
- Seçim yaptıktan sonra 'başvur' butonuna tıklanacak.
- Maaş ödemesinin yapılacağı bankayı seçtikten sonra açıklama kısmına istenen şube yazılacak.
- Diğer iletişim bilgileri doldurulacak.
- 'Aylık alıyor mu?' sorusu da "evet" veya "hayır" olarak yanıtlanacak.
- Son aşamada 'ileri' butonuna, ardından 'başvur' butonuna basılarak bilgiler SGK'ya gönderilecek.
* Emekli olmak için işten çıkış yapmak şart mı?
EYT'liler SGK'dan alacağı emekli olabileceğine dair yazıyla ve emeklilik sebebiyle işten ayrılacağına yönelik dilekçeyle işverene başvuracak. Emeklilik işlemleri için işten çıkış yapılacak. Burada işyerinin de işten çıkışı 'emeklilik sebebiyle istifa' kodundan SGK'ya bildirmesi gerekiyor. Böylece kıdem tazminatı imkanı da olacak. Bu işlemin ardından aynı işyerinde çalışmaya devam edilebilir. Bu durumda çalışan ve işveren arasında yeni bir iş sözleşmesi yapılır.
* İlk emekli aylığı ne zaman alınacak?
Eğer Ocak'ta başvurulursa, aylık hesabı 1 Şubat'tan itibaren yapılacak. İşlemler bittiğinde Ocak ayında başvuranların hesabına 1 Şubat'tan itibaren biriken maaşı yatırılacak. İlk maaşların Mart'ta hesaba yatırılması bekleniyor. Bu durumda Şubat-Mart maaşları Mart ayında yeni emeklilerin hesabına geçebilecek.
* Eksik primi olanlar toplu bir ödeme yaparak prim alabilir mi?
Primleri toplu olarak satın alıp boşlukları doldurmak mümkün değil. Sadece borçlanma yöntemleri ve ihya ile toplu prim kazanılabiliyor. İhya imkanından daha önce prim borcu nedeniyle dondurulan hizmet süreleri olan Bağ-Kur'lular yararlanabiliyor. Burada ihtiyaç kadar değil tüm süreler ihya edilebiliyor. Borçlanmada ise yasa ile sağlanan süreden ihtiyaç kadarı için imkan bulunuyor.
* Kimler askerlik borçlanması yapmalı?
Askerlik borçlanması çalışanlara prim kazandırıyor. Bu nedenle emeklilik için prime ihtiyacı olanlar ihtiyaçları kadar süreyi borçlanabiliyor. Sigortadan sonra yapılan askerlik sadece prim kazandırırken; öncesinde yapılan askerlik ise başlangıcı da geriye çekebiliyor. 8 Eylül 1999'dan sonra sigortalı olanlar, eğer EYT düzenlemesiyle borçlanmada değişiklik yapılmazsa, borçlanma ile başlangıcını geriye çekebilecek. Tabii burada en önemli nokta, borçlanma süresiyle başlangıcın 8 Eylül 1999 öncesine çekilebilmesi. Sigortalı olmadan önce yapılan askerlik için borçlanma yapıldığında, sigorta giriş tarihi borçlanılan gün kadar geriye çekiliyor. Askerlik borçlanması ile girişi 8 Eylül 1999 öncesine çekebilenler EYT kapsamına girebilecek. Gelen açıklamalar, EYT düzenlemesiyle İş Kanunu'ndaki borçlanma hükümlerinin değişmeyeceği yönünde bulunuyor.
* Doğum borçlanması başlangıcı geriye çeker mi?
Kadınlar sigortalı olduktan sonra yaptıkları doğumları borçlanabiliyor. Ancak bu borçlanma prim gün sayısını artırıyor. En çok çocuk başına 720 gün, 3 çocuk için 2160 gün prim kazanabiliyor. Sigorta başlangıç tarihini geriye çekmiyor. Ancak anneler eğer stajdan sonra doğum yapmışlarsa bu doğumları borçlanabiliyor. Stajdan sonra doğum yapan anneler borçlanma ile başlangıcını 8 Eylül 1999 öncesine çekebiliyorsa EYT'den yararlanabilecek.
* Borçlanmada başvuru tarihi neden önemli?
Borçlanmada ödenecek tutar açısından başvuru tarihi önem taşıyor. Bu ay başvuranlar mevcut asgari ücret üzerinden ödeme yapacak. Ocak ayına kalınırsa da yeni asgari ücret belirleyici olacak.
* Borçlanma ve ihya imkanım yok. Ne yapabilirim?
Eksik primini tamamlamak isteyenlerin başvurabileceği yollardan biri de isteğe bağlı sigorta... Ancak burada toplu ödeme imkanı olmadığı için primi tamamlamak zaman alıyor. Aydan aya ödemeyle prim tamamlanıyor. Burada dikkat edilmesi gereken bir nokta da yapılacak ödemelerin 1261 günü yani 3.5 yılı bulmaması. Bu sayı aşılırsa isteğe bağlı sigorta Bağ-Kur kapsamından olduğu için emeklilik hesabı da Bağ-Kur'a göre yapılıyor. SSK'dan emeklilik planlayanların son 7 yılda en çok primin SSK'dan yatırılmasına dikkat etmesi gerekiyor.
