FON TERCİHİNİZİ DEĞİŞTİRİN
Bugün 6.8 milyonu gönüllü BES'te, 5.7 milyonu da 45 yaş altı çalışanların BES'e girmesine imkan tanıyan otomatik katılım sisteminde olmak üzere sistemde toplam 12.6 milyondan fazla kişi bulunuyor. Bu kişilere, özellikle de gönüllü BES'teki kişilere naçizane iki önerim olacak.
Birincisi, birikimlerinizi değerlendirmek için seçmiş olduğunuz emeklilik planlarını ve bu planlar içindeki fonlarınızı değiştirin. Senede 6 kere değiştirme hakkınız var. Bu kadar sık değişiklik yapmayın ama mutlaka piyasa koşullarına göre bir-iki kere değiştirin. Bunu niye söylüyorum? Sene başından bu yana BES'in ortalama getirisi yüzde 25.5; aynı dönemde enflasyon yüzde 10.6 olmuş.
Emeklilik fonları enflasyonun 10 puan üzerinde getiri sağlamış. Mesela, altın fonları yüzde 61, içinde döviz olan kamu dış borçlanma fonları yüzde 39 getiri sağlamış. Bu dönemde birikimlerini faiz, repo gibi klasik yatırım araçlarını içeren fonlarda değerlendirenlerin getirileri fonuna göre yüzde 10 ila 14 arasında olmuş. Yine bir getiri olmuş ama ya enflasyonun altında kalmış ya da enflasyonun bir-iki puan üzerine çıkmış.
Mesela 2019'de en yüksek getiriyi yüzde 36 ile hisse fonları sağlamış, ama bu sene hisse fonlarının getirisi iyi olmamış. Diyeceğim o ki, şu fon tercihlerinizi en azından senede bir kere değiştirin. Biliyorum ki, sistemdeki kişilerin sadece yüzde 10'unu bu değişikliği yapıyor. Ben bu fon işinden falan anlamam, diyeceksiniz. Kolayı var, emeklilik şirketinizden destek alın. Hemen hemen tüm emeklilik şirketleri bu hizmeti veriyor; hatta bu fon değişiklikleri artık internetten yapılabiliyor, hatta hatta emeklilik şirketleri robotları bile devreye soktular ki, fon işlerinden anlamayanlara destek olsunlar diye.
DEVLET KATKINIZI ARTIRIN
İkinci önerim ise sene sonu yaklaşıyor, imkanınız varsa, devlet katkısından daha fazla yararlanmak için BES'e ödediğiniz katkı payını artırın. Devlet katkısının üst sınırı, brüt asgari ücretin yüzde 25'i ile sınırlı ki, bu yıl için, bu üst sınır 8.829 lira. Örneğin, sisteme her ay bin lira ödüyorsanız, devlet de her ay 250 lira, yıllık da 3 bin lira sizin adınıza katkı sağlıyor. Eğer o ödediğiniz bin lirayı senin sonuna kadar 2 bin liraya çıkarırsanız, devlet sizin için 500 lira katkı sağlar. Mümkünse daha da artırabilirsiniz, hatta toplu bir ödeme bile yapabilirsiniz. Bu sayede devlet katkısından maksimum yararlanmış olursunuz, birikiminiz de artar.
BES'in amaçları özetle şu şekilde sıralanabilir;
Bireylerin emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi ile emeklilik döneminde ek bir gelir sağlayarak refah düzeyini yükseltmek,
Ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratmak,
İstihdamı arttırmak,
Ekonomik kalkınmaya katkıda bulunmak.
4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu uyarınca yürürlüğe giren BES; tasarrufların toplanması, değerlendirilmesi ve kişiye toplu para ya da maaş ödenmesi esasına dayanır. Bu sistem, Sosyal Güvenlik Kurumunda mevcut olan sağlık hizmetleri veya diğer hizmetleri sunmaz. BES, zorunlu sosyal güvenlik sisteminin alternatifi değil, tamamlayıcısıdır.
Ödediğiniz katkı paylarının %25'ine karşılık gelen tutar devlet katkısı olarak bireysel emeklilik hesabınıza ödenmektedir. Bir katılımcının bir takvim yılı içinde alabileceği devlet katkısı tutarı, ilgili yıla ilişkin toplam brüt asgari ücret tutarının %25'ini geçemez.
