1.561 - 4.380 TL çalışanlara veriliyor! Milyonlarca çalışanın gözü oradaydı! Haziran ayına kadar uzatılabilir!

Çalışma hayatında yeni dönem nasıl olacak? Çalışanlar sahip oldukları hakları nasıl alacak? Kim hangi haklara sahip? Hak kaybı yaşanmaması için ne yapılması gerekir. Salgının tüm dünyayı yeniden etkisi altına alması nedeniyle ülkemizde yeni önlemler alınmaya başladı. Alınan tedbirler bazı sektörlerin geçici süre ile kapatılmasına neden oldu. Kapatılan işyerlerinde çalışan vatandaşlar ve işverenler, süreçte kendilerini neyin beklediğini merak ediyor. Mart ayında koronavirüs önlemleri kapsamında; önce kısa çalışma ödeneği devreye sokularak, şartları esnetildi, ardından ücretsiz izne ayrılanlar için de nakdi ücret desteğine geçildi. Mayıs ayında 3.2 milyondan fazla çalışan kısa çalışma ödeneğinden yararlandı.

Giriş Tarihi 26 Kasım 2020, 08:55 Güncelleme 26 Kasım 2020, 08:55
1.561 - 4.380 TL çalışanlara veriliyor! Milyonlarca çalışanın gözü oradaydı! Haziran ayına kadar uzatılabilir!

İÇİNDEKİLER

1.561 - 4.380 TL çalışanlara veriliyor! Haziran ayına kadar uzatılabilir! Vakalardaki artış nedeniyle koronavirüs önlemleri kapsamında yeni kısıtlamalar getirildi ve ağırlıklı hizmet sektöründe faaliyet gösteren başta restoran, kafe, sinema gibi işletmelerin yılsonuna kadar faaliyetleri ya durduruldu ya da kısıtlandı. Bu durumda da bu işyerlerinde çalışanların durumu ne olacak sorusu gündeme geldi. Çalışanlar yeniden İŞKUR'a başvurmaları halinde kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilecekler. Kısa çalışma ödeneğinin süresi 31 Aralık tarihine kadar uzatıldı. Ancak yeni yasa ile bu süre 2021'nin haziran sonuna kadar uzatılabilir.


Haziran ayında normalleşme süreci ile birlikte faaliyete yeniden geçen işyerlerine normalleşme desteği verilmeye başlandı ve ekim ayına gelindiğinde kısa çalışma ödeneğinden yararlananların sayısı 900 binlere kadar geriledi; 1.2 milyondan fazla çalışan da normalleşme desteğinden yararlandı.

Şimdi ise devreye sokulan yeni kısıtlamalar nedeniyle çoğu işyeri ya faaliyetini durdurmak ya da azaltmak zorunda kaldı ki, bunların büyük kısmı normalleşme desteğinden yararlanan işyerleri. Peki, bu durumda çalışanların durumu ne olacak, kısa çalışma ödeneğine yeniden dönülebilecek mi, dönülürse kimler bundan, nasıl yararlanacak? İşte, 10 soruda yeni kısıtlamalarda işverenleri ve çalışanların tüm merak ettikleri.



KISA ÇALIŞMA

1.Kısıtlamalar nedeniyle kapanan, faaliyetini azaltan işyerleri kısa çalışmadan yararlanabilecek mi?

Yeniden İŞKUR'a başvurmaları halinde kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilecekler.

2. Tüm çalışanlar kısa çalışma ödeneği alabilecek mi?

30 Haziran'a kadar kısa çalışma başvurusunda bulunmuş işyerleri, aynı çalışanlar için yine aynı şartlarda kısa çalışma ödeneği almaya devam edebilecek.

3. 30 Haziran'dan sonra işe yeni girenler de ödenek alabilecek mi?

Hayır, 30 Haziran'dan sonra işe girenler kısa çalışma ödeneği alamayacak.

4. Normalleşme desteği alan işyerleri kısa çalışmaya dönebilecek mi?

Dönebilecek; ancak 30 Haziran tarihine kadar kısa çalışma ödeneğine başvurmuş ve yararlanmışsa, aynı çalışanlar için, aynı şartlarda yeniden ödenecek alabilecek.



5. Hem kısa çalışmadan hem de normalleşme desteğinden yararlanılabilir mi?

Hayır, yararlanılamaz. İşletmenin faaliyeti durdurulmuş ya da kısıtlanmışsa sadece kısa çalışma ödeneği alabilir. Normalleşme desteği, faaliyetine tam devam eden işyerleri için geçerli.

6. Kısa çalışma ödeneğinin şartlarında değişiklik oldu mu?

Değişmedi; çalışanın, kısa çalışmanın başladığı tarih itibarıyla son 60 gün hizmet akdine tabi olması ve son 3 yılda en az 450 gün süreyle prim ödemiş olması gerekiyor. Bu şartlar sonradan yerine getirilse bile 30 Haziran'a kadar çalışan için başvuru yapılmamışsa yine kısa çalışmadan yararlanılamaz.

Ödenek tutarında da değişiklik olmadı, haziran sonuna kadar çalışanlar kaç lira alıyorsa yine aynı ödemeyi alacaklar.

7. Kısa çalışmadan ne kadar süre yararlanılabilecek?

Kısa çalışma ödeneğinin süresi 31 Aralık tarihine kadar uzatıldı. Ancak yeni yasa ile bu süre 2021'nin haziran sonuna kadar uzatılabilir.

ÜCRETSİZ İZİN

8. Yeni kısıtlamalar nedeniyle kısa çalışma ödeneği alamayan çalışan ücretsiz izin desteği alabilir mi?

İşverenin, işten çıkarma yasağı 17 Ocak tarihine kadar devam ediyor. Bu şartlarda çalışan kısa çalışma ödeneği alamıyorsa işveren çalışanı ücretsiz izne çıkartabilir ve bu durumda çalışanlar da ücretsiz izin desteğinden, yani nakdi ücret desteğinden yararlanabilir.

Nakdi ücret desteği de 17 Ocak 2021'e kadar devam edecek. Ancak bu süre istenirse 2021'nin Haziran ayına uzatılabilecek.



9. Ücretsiz izne çıkartılanlar kaç lira ödenek alabilecek?

Ücretsiz izine ayrılanlara günlük 39,24 TL, aylık da 1.177 TL ödenecek.

10. Yeni kısıtlamalarla yeniden kısa çalışma ve ücretsiz izin desteği alanların sigorta primleri ne olacak?

Kısa çalışma ödeneği almaya devam edenlerin emeklilik sigorta primleri ödenmiyor.

Normalleşme desteği alıp ya da destek almasa da haziran sonrasında işbaşı yapan işyerleri yeniden kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izin desteğinden yararlanmaya başlarlarsa, çalışanların emeklilik primleri bu süreçte yine ödenmeyecek.

KISA ÇALIŞMA UYGULAMASI NEDİR?

Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, işyerinde üç ayı aşmamak üzere (Cumhurbaşkanı kararı ile 6 aya kadar uzatılabilir.) sigortalılara çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır.

Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olayların, ülke ekonomisi ve dolayısıyla işyerini ciddi anlamda etkileyip sarstığı durumlardır.

KISA ÇALIŞMA UYGULAMASI BAKIMINDAN "BÖLGESEL KRİZ"

Ulusal veya uluslararası olaylardan dolayı belirli bir il veya bölgede faaliyette bulunan işyerlerinin ekonomik olarak ciddi şekilde etkilenip sarsıldığı durumlardır.

KISA ÇALIŞMA UYGULAMASI BAKIMINDAN "SEKTÖREL KRİZ"

Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olaylardan doğrudan etkilenen sektörler ve bunlarla bağlantılı diğer sektörlerdeki işyerlerinin ciddi anlamda sarsıldığı durumlardır.



KISA ÇALIŞMA UYGULAMASI BAKIMINDAN "ZORLAYICI SEBEPLER"

İşverenin kendi sevk ve idaresinden kaynaklanmayan, önceden kestirilemeyen, bunun sonucu olarak bertaraf edilmesine imkân bulunmayan, geçici olarak çalışma süresinin azaltılması veya faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması ile sonuçlanan dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumları ya da deprem, yangın, su baskını, heyelan, salgın hastalık, seferberlik gibi durumlardır.

Kısa Çalışma Kapsamında;

* İşçilere kısa çalışma ödeneği ödenmesi,

* Genel Sağlık Sigortası primleri ödenmesi,

hizmetleri sağlanmaktadır.

İşyerinde Kısa Çalışma Uygulanabilmesi için;

İşverenin; genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki çalışma süresinin önemli ölçüde azaldığı veya durduğu yönünde İŞKUR'a başvuruda bulunması ve İş Müfettişlerince yapılan uygunluk tespiti sonucu işyerinin bu durumlardan etkilendiğinin tespit edilmesi gerekmektedir.

İŞÇİNİN KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDEN YARARLANABİLMESİ İÇİN NELER GEREKİR?

İşverenin kısa çalışma talebinin uygun bulunması; işçinin kısa çalışmanın başladığı tarihte, 4447 sayılı Kanunun 50 nci maddesine göre çalışma süreleri ve işsizlik sigortası primi ödeme gün sayısı bakımından işsizlik ödeneğine hak kazanmış olması (Kısa çalışmanın başladığı tarihten önceki son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olanlardan son üç yıl içinde en az 600 gün süreyle işsizlik sigortası primi ödemiş olanlar),Kısa çalışmaya katılacaklar listesinde işçinin bilgilerinin bulunması,gerekmektedir.

KAYNAK: Noyan Doğan