EYT hakkında son dakika gelişmeleri yaşanmaya devam ediyor. Bu bağlamda son olarak Başkan Erdoğan tarafından EYT açıklaması yapıldı. Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Fenerbahçe Spor Kulübü Ekim ayı Olağan Divan Kurulu Toplantısı'na katılmadan önce, Faruk Ilgaz Tesisleri önünde bir süre vatandaşlarla sohbet etti. Burada EYT ile ilgili önemli bir açıklama yaptı detaylar haberimizde olacak.
Peki 29 Ekim EYT'de bugün son durum nedir? Bu arada EYT için yeni iş emekliliği ve halk emekliliği modelleri de ortaya çıktı.
TÜM EYT SON DAKİKA HABERLERİ İÇİN TIKLAYINIZ
NACİ AĞBAL AÇIKLAMA YAPMIŞTI
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı Ağbal, 2020 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi'nin TBMM'ye sunulacağını açıkladı.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı Naci Ağbal, emeklilikte yaşa takılanlar için bütçeden kaynak ayrılıp ayrılmadığına dair bir soru üzerine ise "2020 yılı bütçesi yapılırken mevcut belirlenmiş Kalkınma Planı, Yeni Ekonomi Programı ve mevzuatta tanımlanmış görevler kapsamında giderler oluşturuldu. Dolayısıyla mevzuatta öngörülmeyen herhangi bir konuda bütçeden yeni bir kaynak öngörülmedi." dedi.
BAŞKAN ERDOĞAN'DAN EYT AÇIKLAMASI
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Fenerbahçe Spor Kulübü Ekim ayı Olağan Divan Kurulu Toplantısı'na katılmadan önce, Faruk Ilgaz Tesisleri önünde bir süre vatandaşlarla sohbet etti. Erdoğan tesislere geldiği sırada bir kadın, makam aracının yanına gitti. Başkan Erdoğan kadın ile bir süre sohbet etti. Başkan Erdoğan daha sonra makam aracından inerek hemen yanında bulunan kafede oturanların yanına gitti, tek tek herkesle tokalaştı. Burada bulunan bir kadın Erdoğan'a seslenerek, "Cumhurbaşkanım EYT çıkar mı?" dedi. Erdoğan, "Yani 40 yaşında emekli mi olalım, 40 yaşında, 50 yaşında emeklilik mi olur" yanıtını verdi. Bunun üzerine kadının, "Sağlığımız bozuluyor nasıl yapacağız?" demesi üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Sağlığı bozuk olanlar zaten primlerini her şeyini ödemişse, erken emeklilik noktasında zaten emekli olur" yanıtını verdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan daha sonra "toplantıya geç kalıyorum" diyerek buradan ayrıldı.
EYT MODELLERİ NELERDİR?
EYT'DE İŞ EMEKLİLİĞİ
İş emeklilik güvencesini, işverenler ve çalışanlar beraber sağlar. İşveren, çalışanın maaşından çalışanın sigorta ücretleri payını alır ve kendi payı ile birlikte emeklilik kurumuna ödemede bulunur. İş esaslı emeklilik ile, iş esaslı emeklilik şirketleri, emeklilik sandıkları ve vakıfları ilgilenir.
EYT'DE HALK EMEKLİLİĞİ
Çalışma süresine dayalı (iş/maaş esaslı) olarak emekli olabilmek için primler yeterli gelmiyorsa ya da çalışma süresine dayalı emeklilik maaşı çok düşükse, halk emekliliğinden yararlanmak üzere başvuruda bulunulabiliyor.
EYT RAPORUNDA NELER VAR?
Raporda 1 Eylül itibariyle emeklilikte yaşa takılanların sayısının 5 milyon 404 bin 924 kişi olduğu, ancak bugün yasa çıkarsa emekli olacaklarının sayısının 750 bin ile 1 milyon kişi aralığında olduğu, bunun da yıllık maliyetinin 14.4 milyar lira civarına denk geldiği ifade edildi.
Raporda, şöyle denildi:
10 YILA YAYILIR
"Bugün yasa çıkarsa 5 milyon 404 bin kişinin hemen emekli olması mümkün değildir. Prim günü eksik olanlar emeklilik hakkı elde edemezler. 1 Eylül 1994 sonrası sigortalı olan erkekler her ne kadar yaşını ve prim gün sayısını tamamlarsa da 25 yıllık sigortalılık süresini tamamlamadıkları için emekli olamazlar.
Emekli Sandığı'na tabi çalışan kadın ve erkekler emekli olduklarında çalışırken aldıkları maaşın yarısını alacaklarından emeklilik hakkından yararlanacakların oranı yüzde 10-15'ler civarında olacaktır. Bağ-Kur'da kadınlarda 20 yıl 7200 prim günü, erkeklerde ise 25 yıl 9000 prim günü tamamlayanların sayısı yüzde 25 civarındadır. Bu durumda emeklilikte yaşa takılanların emekliliği en az 10 yıllık süreye yayılacaktır." 1999 yılında çıkarılan yasa ile emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 oldu.
Bu tarihten önce 18 yaşında işe başlayan bir kadın 20 yılda ve 38 yaşında, erkek ise 25 yılda ve 43 yaşında emekli olabiliyordu. Emeklilikte Yaşa Takılanlar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'a ulaşmak için randevu talep etmişti. Başkan Erdoğan da, Sosyal Politikalar Kurulu Üyesi Bilgin'i görevlendirerek dernek yönetimini dinlemelerini istedi. Prof. Dr. Vedat Bilgin, işin çok başında olduklarını ifade ederek, "Emeklilikte Yaşa Takılanlar homojen bir grup değil. Bu konuda durumu çok farklı olan kimseler var. Çalışmalarımız uzun soluklu olacak, şu an işin çok başındayız henüz somut bir gelişme yok" açıklaması yapmıştı.
EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILMAK NE DEMEK?
E-devlet platformunda (turkiye.gov.tr) 4A, 4B veya 4C hizmet dökümünüzdeki bilgilere göre "normal şartlarda ne zaman emekli olurum?" aracı iş gününüzü ve emekli olabileceğiniz yılı gösterir. Söz konusu araçta iş gününüzün emekli olabileceğiniz yaştan önce biteceğini görebilirsiniz. İşte emeklilikte yaşa takılmak buna deniyor. Yani emekli olmak için gerekli asgari iş gününü tamamladıktan sonra yasaya göre emekli olabileceğiniz yaşı beklemeniz gerekiyor.
TÜRKİYE'DE EMEKLİLİK YAŞI KAÇTIR?
Geçtiğimiz yıllar içinde emekli olabilmek için şart koşulan prim miktarı artırılmış ve emeklilik yaşı da ileri çekilmiştir. Peki şu an emeklilik yaşı kaçtır? İş gününü dolduranlar emekli olmak için kaç yaşına kadar beklemek durumundalar?
Türkiye'de sosyal güvenlikle ilgili değişen kanunlar nedeniyle şu an herkes için emeklilik şartları aynı değil. Emekli olacağınız yaş sigortalı olarak çalışmaya başladığınız tarihe ve cinsiyetinize göre farklılık gösteriyor.
EYT NEDİR?
08 Eylül 1999'da emeklilik yasasında değişiklik yapıldı. Bu tarihten önce 18 yaşında işe başlayan bir kadın 20 yılda ve 38 yaşında, erkek ise 25 yılda ve 43 yaşında emekli olabiliyordu. 1999 yılında çıkarılan yasa ile emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 oldu. 1999'dan önce işe girmiş olanlar için de kademeli geçiş hükümleri kabul edildi. Buna göre;
Örneğin, 1970 doğumlu olan ve ilk defa 1990 yılında çalışmaya başlayan bir erkek yaş şartı olmasa 25 yıllık sigortalılık süresinin dolduğu 2015 yılında emekli olabilecekken, yaş şartı nedeniyle 52 yaşında, yani 2022 yılında emekli olabiliyor ve emeklilikte yaşa takılıyor.
