2019 kıdem tazminatı nasıl alınır? Kıdem tazminatı alma şartları nedir, hesaplama nasıl yapılır?

KIDEM TAZMİNATI KİMLER ALABİLİR?

Kıdem tazminatını aynı işyerinde en az 1 yılı doldurmuş olan çalışanlar alabiliyor. 1 yılı doldurmamış çalışanlar, ayrıldıklarında tazminat alamıyor..

KIDEM TAZMİNATI ŞARTLARI VAR MI?

Genel anlamıyla kıdem tazminatını alabilmek için kişinin kendi istek ve kusuru dışında işten çıkartılması gerekiyor. İşçi herhangi bir sebep olmadan istifa edip ayrılırsa, kıdem tazminatı alamıyor..

KENDİ İSTEĞİ İLE AYRILANLAR ALAMIYOR MU?

Genel anlamıyla baktığınızda istifa edenler kıdem tazminatı alamıyor. Ancak bunun istisnaları var.

● İş Kanunu 24. Madde'de sayılan haklı fesih şartlarının oluşması durumunda istifa edenler tazminat alabiliyor.

● Emekli olanlar kendi istekleriyle ayrılıp tazminat alabiliyor.

● Zorunlu askerlik görevine gidenler ayrılıp tazminat alabiliyor.

● Evliliğinin üzerinden 1 yıl geçene kadar ayrılan kadın çalışanlar tazminat alabiliyor.

● 9 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar SGK'dan 15 yıl 3600 gün şartlarını tamamladıklarına dair yazı aldıktan sonra kendi istekleriyle ayrılıp tazminat alabiliyor.

● Vefat halinde de yakınlarına tazminat ödeniyor..

DOĞUM YAPAN KADINLAR TAZMİNAT ALABİLİR Mİ?

Bu sebeple işten ayrılma durumunda kıdem tazminatı alınamıyor. Sağlık sebepleri ile tazminat alınabilmesi için belli şartlar bulunuyor. Bunun için işyerinde bir hastalık bulaşma riski olması gerekiyor. Bunun dışındaki sağlık sorunları (malullük ve sakatlık hariç) tazminat alma gerektirmiyor..

TAZMİNAT NASIL HESAPLANIYOR?

Kıdem tazminatı hesabı yapılırken işçinin çalıştığı süreye bakılıyor. Her yıl için son brüt maaşından bir maaş hesaplanıyor. 1 yılı tamamlamayan süreler de hesaba katılıyor..

3600 GÜN DIŞINDA

15 yıl ve 3600 günün dışındaki istisna 25 yıl ve 4500 gün şartıdır. Bir başka deyişle 8 Eylül 1999'dan sonra ilk kez sigorta girişi olanların en az 4500 gün primi olacak ve ilk sigorta tarihinden sonra 25 yıl geçmiş olacak (bu süreyi aynı iş yerinde tamamlamak gerekmiyor). Bu durumdaki işçiler, çalıştıkları yerde 1 yılı tamamladıysa istifa etmeleri halinde kıdem tazminatına kavuşur. İşveren bu işçiye kıdemi ödemek zorunda.

SGK'DAN YAZI ŞART

15 yıl ve 3600 gün veya 25 yıl 4500 gün şartına tabi olanların öncelikle Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan (SGK) yaş dışındaki şartların yerine getirildiğiyle ilgili bir yazı alması gerekiyor. Tabi kıdem tazminatı alabilmek için aynı iş yerinde en az 1 yıldır çalışıyor olmanız gerekiyor. Bu şartları taşıyanlar söz konusu SGK belgesiyle birlikte istifa etse dahi tazminatlarını talep edebilir. Bu durumda istifa edip kıdem tazminatını alanlar ihbar tazminatı alamazlar.

İŞ YERİ SATILIR VEYA TAŞINIRSA

İş yerinin tamamı veya bir bölümü hukuki bir işleme dayanılarak bir başka işverene devredildiğinde, mevcut iş sözleşmeleri tüm hak ve borçları ile birlikte devralana geçer. Dolayısıyla devri gerekçe göstererek hizmet akdinizi feshedemez ve kıdem tazminatı talep edemezsiniz. İş yeri, bir belediye (büyükşehirlerde büyükşehir belediyesi) sınırını aşacak şekilde taşınırsa, işçi ile işveren arasında var olan hizmet sözleşmesinde aksi yazmıyorsa işçi yeni adrese gitmek zorunda değil. Bu durumda da hizmet sözleşmesinin esaslı unsurlarından biri değiştirildiği için işveren, işçilerine kıdem tazminatı ödemek zorunda. Başvuru 6 iş günü içinde yapılmalı.

KIDEM TAZMİNATI NEDİR?

Sigortalı çalışanların bir güvencesi olan kıdem tazminatı öncelikle iş yerinde kesintisiz olarak bir yıl çalışmış olan işçileri kapsamaktadır. Biraz daha ayrıntıya girecek olursak; 4857 sayılı İş Kanunu'na göre işçinin işten çıkarılması durumunda, işveren tarafından çalışana ödenmesi zorunlu olan tazminattır. Adından da anlaşılacağı gibi kıdem tazminatı, işçinin kıdemine yanı çalıştığı işi tecrübe ettiği süreye göre değişiklik gösterir. Kısaca anlatmak gerekirse de işçinin çalıştığı süredeki emeğinin karşılığıdır. Daha detaylı bilgiyi https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4857.pdf linkinden İş Kanunu'nun ilgili mevzuatında bulabilirsiniz.

Kıdem tazminatının en belirgin özelliği ise işverenin, çalışanını işten kolayca çıkartması için caydırıcı bir unsur olmasıdır. Hem işçinin çıkarılma evresinde hem de çıkarılması durumda sonrasındaki evrede maddi bir destek olan kıdem tazminatı en önemli bir yasal haktır. Ancak kıdem tazminatını hak etmenin bazı koşulları bulunmaktadır.

ekonomi@takvim.com.tr

FARUK ERDEM SORULARINIZI CEVAPLIYOR -TAKVİM'E SORUN