2013 yılının ilk çeyreğinden itibaren ise Risk Raporu'nda bireylerin elektrik, su, doğalgaz, telefon ve diğer borç bilgileri de yer alacak
Türkiye genelinde 25 milyon kişinin kredi siciline ilişkin dataları elinde bulunduran Kredi Kayıt Bürosu (KKB) artık halka açılıyor. Eskiden kredi sicil bilgilerini sadece bankalarla paylaşan KKB artık bu bilgileri 70 milyonla paylaşacak. Bunun ilk adımını Çek Raporu ile atan KKB, eylül ayından itibaren Risk Raporu'nu üretmeye başlıyor. İlk etapta sadece bankalara olan kredi borçlarının yer alacağı bu raporda, 2013 yılının ilk çeyreğinden itibaren ise elektrik, su, doğalgaz, vergi ve telefon borçlarına ilişkin bilgiler yer alacak. KKB Genel Müdürü Kasım Akdeniz, böylece ticaret hayatının daha şeffaflaşacağını belirterek, 'Vadeli mal satanlar, ticaretle uğraşanlar veya evini kiralayanlar daha somut bilgilerle kararlarını verecek. Böylece bankalar için kritik olan sistemi artık sokağa da açmak istiyoruz. Herkesin kendi riskini yönetmesini arzuluyoruz' dedi.
Kredi Kayıt Bürosu Genel Müdürü Kasım Akdeniz, KKB olarak daha önce bankaların kendi aralarında kapalı devre çalışan bir sistem olduklarını vurgulayarak Çek Yasası'nın değişmesi ve Çek Raporu'nun gündeme gelmesiyle bu yapının da yavaş yavaş değişeceğini anlattı. Önümüzdeki döneme ilişkin yeni projelerini AKŞAM'a anlatan Kasım Akdeniz, KKB olarak en önemli hedeflerinin bugüne kadar bankacılık sisteminin kendi içinde önemsediği risk yönetim sistemlerini banka dışı sektörlere de yaymak olduğunu söyledi.
61 BİN ÇEK RAPORU YAZDI
KKB'deki yeni yapılanmanın ilk adımını Çek Raporu ile attıklarını hatırlatan Kasım Akdeniz, 'Vadeli mal satıyorsanız, çek alıyorsanız bu işin arkasında aslında kredili bir işlem vardır. Bu riskin iyi yönetilmesi gerekir. Çek ve risk raporu ile tarafların ne kadar risk aldıklarını kavrayıp yönetmelerine yardımcı olacağız' dedi. Akdeniz, 6 Ağustos itibarıyla 61 bin çek raporu verdiklerini belirterek 'Bankalar üzerinden bu bilgileri paylaşıyoruz. Hesap sahibi 3 saniye içinde bu raporu alabilyor' dedi.
Telefon ve su faturasını geç ödeyen de yandı
Kamuouyunda 'Kara Liste' olarak bilinen datalar Merkez Bankası'ndan alınıp Risk Merkezi'ne devredildi. Akdeniz bununla ilgili şunları söyledi 'Bugün bir GSM şirketinden, elektrik veya su dağıtım şirketinden bilgi alamayız. Ama Risk Merkezi'nin kanunen bu bilgileri alma yetkisi var. 2013'ten itibaren bankacılık dışındaki ödeme bilgilerini de alacağız. Elektrik, su, vergi ödemeleri ve banka ödemelerini içeren bir Risk Raporu üretmiş olacağız' dedi.
İsteyen abone olabiliyor
Risk Raporu'nun hesap sahibinin onayı olmadan alınamayacağına işaret eden Akdeniz, detaylarını şöyle aktardı: 'Bu raporun alınması iki şekilde olacak. Ya tüketici bankadan ya da KKB'den alıp bunu isteyen kişi veya kuruma verecek. Veya KBB'ye diyecek ki; 'Risk Raporu'mu ilgili kişiye ve kuruma gönder.' KKB'nın bu anlamda bir abonelik sistemi olacak. Şifreyle sistemimize üye olabilip istediği bilgilere KKB'den ulaşabilecek. Ancak bu herkesin bilgisini görebildiği bir sistem değil. Herkesin bilgisini isterse görebileceği bir sistem. Bazen bu insanları korkutuyor. Bu tamamen karşılıklı iradeye ve tarafların birbiri üzerindeki yaptırım gücüne bağlı. Bir ev kiralamak istiyorsunuz ama ev sahibi sizden Risk Raporu istiyorsa götürür verirsiniz. Ben kimseye Risk Raporu vermem diyorsanız gidip başka evi kiralarsınız.'
Krizde sorgulama artıyor
Akdeniz, 25 milyon kişinin kredi kartı, bireysel ve ticari kredi bilgilerinin yer aldığı KKB datalarının 2011 yılında 205 milyon kez sorgulandığını belirterek, 'Bunun anlamı şu her bir müşteri için 8 kere sorgulamışlar. Bankalar hem kredi vermeden önce sorguluyor hem de verdikten sonra izleme için sorguluyor. Kriz döneminde sorgulama daha fazla artıyor. 2012 yılında ise 240 milyon sorgulama bekliyoruz' dedi.
Raporunuz cebinize gelecek
Bazı bankaların sistemlerini geliştirdiğini, Çek Raporu'nu sadece şubeden değil, internet bankacılığı ve ATM'ler aracılığıyla da verebildiğini ifade eden Kasım Akdeniz, şunları söyledi:
'Risk Merkezi ile beraber cep telefonunuza bile bu bilgiler gelebilecek. Örneğin; bir işletme sahibi Mahmutpaşa'ya mal almak için gitti. Esnaf da Çek Raporu'nu sorarsa hemen bizim sistemimize bağlanarak bu bilgilere ulaşabilecek. Bu da 2013 yılından itibaren devreye girecek. Şu anda psikolojik döngüyü kırmamız gerekiyor. Esnaf, tüccar çek raporunu almaktan utanıyor. Ama bir bankadan kredi alırken utanmıyor. Riskini doğru yönetmek isteyen herkesin bu raporları istemesi en doğal hakkı.'
Merkez Batı Ataşehir oluyor
Kredi Kayıt Bürosu'nun çalışan sayısının şu an 35 kişi olduğunu belirten Kasım Akdeniz, yıl sonunda 75 kişiye çıkmayı planladıklarını söyledi. Akdeniz, Risk Raporu'nun devreye girmesiyle birlikte kadronun da giderek genişleyeceğine işaret ederek 2013 yılında ise personel sayısının 150 kişiye ulaşmasının hedeflendiğini aktardı. Akdeniz, halen İstanbul Ataşehir'deki KKB merkezini de Batı Ataşehir'de Varyap Meridyen'e taşıyacaklarını bildirdi.
