Kriz eve döndürdü

Avrupa'da yaşanan ekonomik kriz işsizliği tırmandırırken bu tablo emeklilik kararlarını da etkiledi. Eskiden yaşadıkları ülkede emekli olmak için çabalayan gurbetçiler yönünü Türkiye'ye de çevirdi. Mayıs ayı itibariyle Türkiye'den emekli olmak için yapılan başvuru sayısı 600 bine ulaştı, 307 bin gurbetçiye aylık bağlandı. Ev kadınlığıyla geçen sürenin karşılığında borçlanarak emekli olma hakkı tanınan binlerce gurbetçi kadın da Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) başvurdu.

YAŞAM BELGESİ İSTENMİYOR

Avrupa Birliği, Euro Bölgesi'nde yaşanan krizden çıkmak için son olarak 120 milyar euro kaynağı seferber ederken, Türkiye'deki büyüme göz kamaştırmaya devam ediyor. SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yurtdışı Hizmetler Daire Başkanlığı verileri Avrupa'nın rüya ülkelerine çalışmaya giden gurbetçiler in emeklilik için Türkiye'ye koştuğunu ortaya koydu. Yurtdışında emekli olduktan sonra Türkiye'den de emekli olmak için prim yatırması gereken gurbetçiler yakın zamana kadar bu tercihi yapmıyordu. Ancak Avrupa'da ağırlaşan şartlar, sosyal yardımların eski cazibesini yitirmesi gurbetçilerin Türkiye'ye yönelmesini teşvik etti. Bu gelişmede, Türk sağlık sisteminin avantajları da etkisini gösterdi. SGK Başkanı Fatih Acar, Almanya başta olmak üzere gurbetçilerin hizmet ve emeklilik bilgilerinin elektronik ortamda alınması projesiyle gurbetçilerin emeklilik işlemlerini hızlandıracaklarını söyledi. Acar, "Almanya'dan emekli olup aylıklarını SGK aracılığı ile Türkiye'den alan vatandaşlarımızdan her yıl için yaşam belgesi alınması uygulamasından da vazgeçilecek" dedi.

SAĞLIK CEZBEDİYOR

Gurbetçilerin Türkiye'den emekli olma isteğinde sağlık sistemindeki devrim niteliğindeki gelişmeler de etkili oldu. Avrupa ülkeleri sağlık konusunda kısıtlamalara giderken, Türkiye'de 75 milyon nüfus Genel Sağlık Sigortası kapsamına alındı ve özel hastanelerden yararlanma imkânı getirildi. Bu tabloyu gören gurbetçiler emekli maaşının yanı sıra Türkiye'deki sağlık sisteminden yararlanmak için de memleketinden emekliliği tercih etmeye başladı.

5.5 MİLYON GURBETÇİ VAR

Başta Avrupa olmak üzere dünyanın farklı ülkelerinde 5.5 milyon gurbetçi Türk vatandaşının yaşadığını anımsatan uzmanlar, şu değerlendirmeyi yaptı: "Yurtdışında bulunan veya evvelce bulunmuş olanların sigorta borçlanmaları Yurtdışı Hizmetler Daire Başkanlığı'nca yürütülüyor. Gurbetçiler, ikili sosyal güvenlik anlaşmalarının sağladığı imkanlardan yararlanabiliyorlar. Yaşadıkları ülkenin yanısıra Türkiye'den de emekli aylığı alabilmek için borçlanabiliyorlar. Son dönemdeki başvurularda gözlenen artışta emekli aylığı almak kadar sağlık hizmetlerinden yararlanma isteği de etkili oldu. Kimisi peşin yatırıyor, kimisi de taksitle."

600 BİNE ULAŞTI
SGK merkez ve taşra birimlerinde son dönemde 566 bin 894 gurbetçi yurtdışı borçlanma işlemi gerçekleştirirken, 306 bin 709 vatandaşa aylık bağlandı. Mayıs 2012 yurtdışı sosyal güvenlik anlaşmalarına göre bağlanan aylıklar da dâhil olmak üzere toplam 370 bin 126 sigortalıya aylık ödeniyor. Bunların 4 bin 223'ü malullük, 304 bin 266'sı yaşlılık, 61 bin 280'i ise ölüm aylığı.

TORBADAN EMEKLİLİK ÇIKTI
Hükümet , 1999-2005 arasında memuriyetten ihraç edilenlere emeklilik imkânı getirdi. Torba Yasa tasarısına eklenen madde ile disiplin cezası ve ihraç edilen memurlara dışarıdan borçlanarak emeklilik haklarını kazanma yolu açılıyor. Açıkta geçen sürelerinin borçlanma primlerini de devlet ödeyecek. Bu personele, açıkta geçen süreleri için borçlanma olanağı getirilmişti. Primlerini ödeyenlerin bu süreleri emeklilikte değerlendirildi.

T.C. KİMLİK UYGULAMASI
Emeklilik başvurularındaki artışla beraber yabancı ülke aylıklarının ödenmesinde T.C. kimlik numarası uygulaması başlatıldığını söyleyen SGK yetkilileri "Aylık alanların hayatta olup olmadıkları kimlik paylaşım sisteminden tespit edilecek. Böylece yaşam belgelerinin gönderilmesi uygulamasına son verilecek."