Göbeklitepe nerede, nasıl gidilir? Göbeklitepe'yi her yıl birçok yerli ve yabancı turistin ilgiyle ziyaret ediyor. Geçtiğimiz yıl Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın 2019'u "Göbeklitepe Yılı" ilan etmesinin ardından ziyaretçi sayısında önemli artış yaşandığı görülüyor. Bu kapsamda özellikle son dönemde gündem olan Göbeklitepe hakkındaki detaylar merak konusu oldu. Peki, Göbeklitepe'nin tarihi önemi nedir? İşte merak edilen bilgiler...
GÖBEKLİTEPE NEREDE, NASIL GİDİLİR?
Göbeklitepe veya Göbekli Tepe, Şanlıurfa il merkezinin yaklaşık olarak 22 km kuzeydoğusunda, Örencik Köyü yakınlarında yer alan dünyanın bilinen en eski kült yapılar topluluğudur. Bu yapıların ortak özelliği, T biçimindeki 10-12 dikilitaş yuvarlak planda dizilmiş, araları taş duvarla örülmüştür. Bu yapının merkezinde daha yüksek boyda iki dikilitaş karşılıklı olarak yerleştirilmiştir.
Bu dikilitaşların çoğu üzerinde insan, el ve kol, çeşitli hayvan ve soyut semboller, kabartılarak veya oyularak betimlenmiştir. Söz konusu motifler yer yer bir süsleme olamayacak kadar yoğun olarak kullanılmıştır. Bu kompozisyonun bir öykü, bir anlatım veya bir mesaj ifade ettiği düşünülmektedir.
Hayvan motiflerinde boğa, yaban domuzu, tilki, yılan, yaban ördekleri ve akbaba en sık görülen motiflerdir. Bir yerleşim yeri değil, kült merkezi olarak tanımlanmaktadır. Buradaki kült yapılarının üretime geçiş aşamasına -tarım ve hayvancılığa- yakın olan son avcı grupları tarafından inşa edilmiş olduğu anlaşılmaktadır.
Diğer anlatımla Göbekli Tepe, çevredeki oldukça gelişmiş ve derinlik kazanmış bir inanç sistemine sahip olan avcı-toplayıcı gruplar açısından önemli bir kült merkezidir. Bu durumda bölgenin en erken kullanımının Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ'ın (PPN, Pre-Pottery Neolithic) A evresine (MÖ 9.600-7.300), yani günümüzden en azından 11.600 yıl öncesine dayandığı ileri sürülmektedir. Bununla birlikte Göbekli Tepe'deki en eski faaliyetleri tarihlendirme olanağı şimdilik yok, fakat bu anıtsal yapılara bakıldığında Paleolitik Çağ'a kadar uzanan, birkaç binyıl daha eskiye, epipaleolitike kadar giden bir geçmişi olduğu düşünülmektedir.
GÖBEKLİTEPE'NİN ÖNEMİ NEDİR?
Her geçen gün tanınırlığı artan Göbeklitepe, yaklaşık 6 yıl önce UNESCO "Dünya Mirası Geçici Listesi"ne alındı, geçen sene temmuzda ise Bahreyn'de düzenlenen 42. Dünya Miras Komitesi Toplantısı'nda Dünya Mirası Listesi'ne dahil edildi.
Yurt içi ile dışında çeşitli etkinlikler ve sergilerle ünü dünya geneline yayılan Göbeklite, konu alındığı belgesel ve animasyon filmleriyle de her yaş grubunun ilgisini topladı.
Kısa süre önce vizyona giren TRT Çocuk kanalının sevilen çizgi dizisi Rafadan Tayfa'nın sinema filmi "Rafadan Tayfa Göbeklitepe"nin tüm zamanların açılış rekorunu kırması da özellikle çocuklar arasında bölgenin bilinirliğini artırdı.
