Dünyanın en büyük sağlık sorunları arasında gösterilen yüksek tansiyon (hipertansiyon), kan basıncının yükselmesi olarak tanımlanıyor. Hastalık, dünya genelinde her 7 kişiden birinde görülüyor ve her yıl yaklaşık 7.5 milyon kişi yüksek tansiyondan hayatını kaybediyor. Hastalık kontrol altına alınmadığı takdirde böbrek yetmezliğinden felce, kalp yetmezliğinden kalp krizine kadar çok sayıda tehlikeye zemin hazırlıyor. Tansiyonu dengede tutmanın yolu ise doğru beslenmeden geçiyor. Baş dönmesi, baş ağrısı, kulak çınlaması, nefes darlığı, bulanık görme, burun kanamaları ve düzensiz kalp atışları, yüksek tansiyonun en sık rastlanan belirtileri arasında yer alıyor. Obezite, sigara ve alkol kullanımının yanı sıra aşırı tuzlu ve yağlı beslenme de tansiyon riskini arttırıyor.
TURŞUDAN UZAK DURUN
Yüksek tansiyon hastalarının aşırı tuzdan kaçınmaları hayati önem taşıyor. Hastaların tedbir olarak günlük tuz tüketiminin 1.5 mg'dan fazla olmamasına özen göstermeleri gerekiyor. Tansiyon şikayeti olanların ayrıca turşulardan, salamuralardan, peynirlerden, şarküteri ürünlerinden ve soslardan uzak durmaları tavsiye ediliyor. Meyve, sebze ve süt ürünleri yerine çok fazla çay, kahve, sodalı içecekler tüketmenin de tansiyonu yükselttiği biliniyor. Bu nedenle uzmanlar kalp ritmini bozan kahve, çay ve alkol gibi içeceklerden hastaların uzak durması konusunda uyarıyor.
FAYDALI GIDALAR
Uzmanlar, tansiyonu dengeleyen besinleri şu şekilde sıralıyor.
Lifli tahıllar, bakliyat ve az miktarda doymamış yağ oranı yüksek olan fındık, ceviz, badem, zeytin ve zeytinyağı, kan basıncını düzenliyor.
Limon, greyfurt gibi kan sulandırıcı meyveler ile maydonoz, biberiye gibi idrar söktürücü sebzeler de tansiyon hastalarına iyi geliyor.
Yağsız süt ürünleri ve balık, tansiyonu dengeliyor.
Acı biber, içeriğindeki "kapsaisin" maddesi sayesinde kan sulandırıcı etkiler yaparak, hastaları rahatlatıyor.
HASTALIĞA KARŞILEZZETLİ TARİFLER
Tansiyon hastaları için doğru beslenme hayat kurtarıyor. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayça Kaya, hastaların tansiyonunu düşüren ve dengeleyen yemek tariflerini şu şekilde özetliyor:
SEBZELİ KEBAP
Tansiyon hastaları, doktor tavsiyesine bağlı olarak haftada bir defa yağsız kırmızı et yiyebilir. Ancak hastaların kızartma ve kavurma gibi yağlı pişirme yöntemlerinden kaçınmaları gerekir. Buharda pişirilen sebze ve etler ise yiyeceklerin vitamin değerini koruyarak tansiyon hastalarına şifa verir.
YAPILIŞI
Tencerenin dibine yarım parmak su koyun. Üzerine tel süzgeci yerleştirin. Su kaynadıktan sonra süzgece dilimlenmiş havuç, kereviz ve patatesi eşit seviyede olacak şekilde yerleştirin. Sonra ocağı kısıp kapağı örtün. Sebzeleri 10 dakika kaynattıktan sonra bezelyeyi ilave edin. 10 dakika daha pişirin. Bu sırada yağsız kıymanın içine ezilmiş sarımsak, kimyon, kırmızıbiber ilave edin. Biraz yoğurduktan sonra şekil verdiğiniz köfteleri, fırında veya yağsız tavada ağır ateşte pişirin. Sebzelerin yanında servis edin.
MALZEMELER:
300 gr yağsız kıyma
2 diş sarımsak
Kırmızıbiber ve kimyon
Yarım kilo bezelye
1 tane havuç
1 tane patates
1 tane kereviz - limon
1-2 dal taze soğan
1 kaşık fındıkyağı
YOĞURTLU KABAK
Lif ve kalsiyum oranı yüksek olan kabak, sindirim sistemini düzenlerken, tansiyon hastalığına karşı da kalkan görevi yapıyor. Yoğurt ise kan akışını düzenliyor. Bu nedenle, hastalara yoğurtlu kabak öneriliyor.
YAPILIŞI:
Kabakları bir kaseye rendeleyin. Teflon tavaya koyup, bir kaşık yağ ilave edin. Orta ateşte suyunu bırakıp çekene kadar karıştırarak pişirin. Çiğ sarımsak tüketmek istemiyorsanız onu da kabağa ilave ederek pişmesini sağlayın. Ateşten alıp, biraz soğuması için tezgaha bırakın. Maydanoz ve semizotunu yıkayıp doğrayın. Bir kase içinde yoğurtla ılıklaşmış kabağı karıştırın. Doğranmış yeşillikleri, kırmızı biberi ve tuzu ilave edin. Üzerine zeytinyağını gezdirin. Servise hazır.
MALZEMELER:
1 kase kaymaksız yoğurt
1-2 adet kabak
Yarım demet maydanoz
Yarım demet semizotu
Halis zeytinyağı
1 diş sarımsak
Bir fiske tuz
İstenirse kırmızı biber
MUZLU TATLI
Bu tarif, canı tatlı çeken hastaların imdadına yetişir. Hafif ve şekersiz olduğundan tansiyonunu dengede tutar.
YAPILIŞI
Pirinç unu ve süt, muhallebi kıvamında pişirilir. Piştikten sonra muz ve pekmez ilave edilir. Blendırla karıştırılır. Üzerine bademler eklenerek servis yapılır
MALZEMELER
1 litre süt
4 tane muz
1 poşet pirinç unu
1 bardak pekmez
Ufalanmış badem
ŞİFA SALATASI
Sebzelerle yapılan bu salata, kanı sulandırır. Tansiyon hastaları için lezzetli ve doyurucu bir özellik taşır.
YAPILIŞI
Pancarlar az yağ ile tavada hafif pişirilir. Ardından aynı tavaya patates rendesi ve tüm malzemeler koyularak karıştırılır. Tava ocaktan alınarak soğumaya bırakılır. Daha sonra servis yapılır.
2 tane kırmızı pancar rendesi
2 tane haşlanmış ve rendelenmiş patates
10 gram dil peyniri
Yarım bağ ince doğranmış maydanoz
Yarım bağ ince doğranmış roka
2-3 tane ceviz
1 yemek kaşığı zeytinyağı
1 limon
