Emeklilik, birçok çalışan için hayatının dönüm noktalarından biridir ve doğru hesaplamalarla mali geleceği şekillendirmek büyük önem taşır. Çalışma yaşamınız boyunca alınacak kararlar, emeklilik yaşınızı ve şartlarınızı direkt olarak etkiler.
Emeklilik yaşı, işe başlama tarihinize ve cinsiyetinize göre değişiklik gösterir. Türkiye'de, 1999 öncesi, 1999-2008 arası ve 2008 sonrası işe giriş yapanlar için farklı kurallar uygulanmaktadır. Erkeklerde askerlik, kadınlarda ise doğum borçlanması bu hesaplamalarda önemli bir yer tutar.
Erken emeklilik, birçok çalışanın hedefidir. 3600, 4500 ve 5400 gün primle emeklilik, işe giriş tarihlerine göre değişkenlik gösterir. Ayrıca, askerlik ve doğum borçlanması gibi yöntemlerle prim gününüzü artırarak, emeklilik yaşınızı öne çekebilirsiniz.
Emeklilik hesaplamalarında işe giriş tarihinin doğru belirlenmesi, emeklilik haklarınızın genişletilmesinde büyük bir rol oynar. Kadınlar için doğum borçlanması, erkekler için ise askerlik borçlanması ile işe başlangıç tarihleri öne çekilebilir.
SGK, özel durumlar için 10 yılda erken emeklilik imkanı da sunmaktadır. Bu, çalışanın belirli bir iş gücü kaybı yaşaması ve en az 1800 gün prim ödemiş olması şartına bağlıdır.
Sağlık problemleri nedeniyle çalışamayacak durumda olan kişiler için malulen emeklilik hakkı bulunmaktadır. Bu durum, SGK'nın belirlediği sağlık kriterlerine göre değerlendirilir ve kişinin erken emeklilik hakkı kazanmasını sağlar.
Malülen emeklilik, sağlık sebepleri nedeniyle çalışamayacak durumda olan kişilerin, belirli koşullar altında emekli olmalarını sağlayan bir sosyal güvenlik hakkıdır. Genellikle iş göremezlik durumu, meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60'ını kaybetme şeklinde tanımlanır ve bu durum, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yapılan sağlık kurulu değerlendirmesi ile belirlenir.
Malülen emeklilik için gereken şartlar şunlardır:
Malülen emekli maaşı, kişinin çalışma hayatı boyunca ödediği primlere ve kazançlarına göre hesaplanır. Genellikle, emekli maaşının hesaplanmasında kişinin son yıllardaki ortalama kazançları dikkate alınır. Maaş hesaplaması, kişinin sağlık durumu ve prim ödeme süresine göre farklılık gösterebilir.
Malülen emeklilik için yaş sınırı yoktur. Önemli olan, sağlık durumunun çalışmayı engelleyecek düzeyde olmasıdır.
Malülen emekli olan bir kişi, sağlık durumu iyileşirse ve bu durum resmi sağlık kurulu tarafından onaylanırsa, tekrar çalışmaya başlayabilir. Ancak bu durum, emekli maaşının kesilmesine veya düzeltilmesine neden olabilir.
