4447 sayılı yasa ile 8 Eylül 1999 tarihine kadar emeklilik koşulu, kadınlar amacıyla 20, erkekler amacıyla ise 25 sene sigortalılık koşulu ile eş güdümlü 5 bin prim günüydü. 8 Eylül 1999 tarihinde çıkartılan yasa ile emekli olabilmek amacıyla yaş koşulu getirildi. EYT yasasının çıkıp çıkmayacağı ise büyük merak konusu. Fakat Başkan Recep Tayyip Erdoğan EYT ile ilgili kapıları kapattı. Yani, henüz TBMM gündeminde EYT ile ilgili herhangi bir yasal teklif bulunmuyor.
EYT'DE SON DURUM NE?
1998 yılında işe giren bir kişi önceki yasaya göre 2023 yılında emekli olması gerekirken, 1999'da çıkarılan yasa ile bu süre 2038'e çıktı. 15 yıl geç emekliliğe neden olan bu kanunu binlerce kişi bekliyor. Hükümetten konuyla ilgili olarak bir açıklama gelmezken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan son yaptığı açıklamada EYT kanunu ile ilgili kapıları kapadı. Erken yaşta emekliliğe olumlu bakmayan Başkan Erdoğan, konuyla ilgili olarak yeni bir açıklama getirmedi.
YARGITAY'DAN EYT'LİLER İLE İLGİLİ EMSAL KARAR
Yüksek mahkeme EYT'lileri 2021'de sevindiren bir karara imza attı. Prim gün sayısını ve diğer kriterleri karşılayan, fakat yaşa takıldığı için emekli olamayan bir vatandaşın kıdem tazminatı talebinde bulunması ile başladı. İş mahkemesine başvuran EYT'li, eski çalıştığı yerden kıdem tazminatı hakkını istedi. Yargıtay, EYT'li vatandaşın iş yerinden kıdem tazminatı ve diğer alacaklarını talep etmesini haklı bir karar olarak. Mahkemeye göre kişinin tazminat alabilmesi için sigortalılık süresini ve pirim ödeme gün sayısını tamamlanması yeterli. Böylece benzer durumda olan tüm EYT'liler Kıdem Tazminatı ücretini talep edip, emsal karar sayesinde alabilir.
EYT NASIL HESAPLANIR?
EYT'li vatandaşlar için düzenleme bugün uygulamaya girerse emeklilik yaşı hesaplanması şu şekilde olacak.
Vatandaşlar işe başladıklarında kadınlar için 20, erkekler için ise 25 yıl sigortalılık şartı ile birlikte 5000 prim şartlarını tamamladıklarında emekli olabilecekler. Ayrıca bu formül sadece 1999 tarihinden yani düzenlemenin hayata geçirilmesinden önce işe giren vatandaşları kapsıyor.
EMEKLİLİKTE YAŞA NASIL TAKILDILAR?
8 Eylül 1999 tarihinden önce kadın 20; erkek 25 yıl sigortalılık ve 5000 gün prim koşulunu yerine getirerek emekli olabiliyordu. 8 Eylül 1999 tarihinde 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile emeklilik yaşı kademeli olarak kadınlarda 58, erkeklerde 60'a çıkartıldı. 2008 yılında yapılan ikinci değişiklikle de emeklilik yaşı 2036'dan itibaren yeniden kademeli olarak artırılarak kadın ve erkeklerde 2048 yılında 65'te eşitlenecek.
ERKEKLERDE EMEKLİLİK YAŞI
08.09.1976'dan önce sigortalı olan SSK'lılardan 55 yaşını doldurmuş olma ve en az 5000 gün sigortalı olan veya 55 yaşını doldurmamış olmakla beraber 25 yıldan beri sigortalı olan ve en az 5000 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olma şartlarını yerine getirenler tam emekli aylığına hak kazanmaktadırlar.
08.09.1999 günü ve sonrası işe giren e emekli olabilmeleri için 60 yaşını doldurmaları yani 61 yaşından gün almaları ve en az 7000 gün iş gününü tamamlamış olmaları gerekmektedir.
01.05.2018 gününden sonra sigortalı çalışmaya başlayan erkeklerin emeklilik şartları 7200 iş gününü tamamladıkları tarihe göre değişmektedir. Buna göre emeklilik tablosu şu şekildedir:
1) 01.01.2036 ila 31.12.2037 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 61 yaş
2) 01.01.2038 ila 31.12.2039 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 62 yaş
3) 01.01.2040 ila 31.12.2041 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 63 yaş
4) 01.01.2042 ila 31.12.2043 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 64 yaş
5) 01.01.2044 ila 31.12.2045 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 65 yaş
6) 01.01.2046 ila 31.12.2047 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 65 yaş
