Zekat, İslam için önemli bir farz ibadet olup belirli bir mal birikimine sahip olan Müslümanların ihtiyaç sahiplerine verdiği maddi yardımdır. Zekat, sadece bir yardım değil aynı zamanda zenginleşen kişinin malında bir temizlik işlevi görür. Zekat vermek hem toplumsal dayanışmayı artırır hem de Allah'a karşı sorumluluk bilinci oluşturur. Peki zekat nasıl verilir ve kimlere farzdır? İşte bu soruların cevabı.
Zekat Nedir ve Kimlere Farzdır?
Zekat, belirli bir mal varlığına sahip olan Müslümanlara farz olan bir ibadettir. Dinen zenginlik ölçüsü kabul edilen nisap miktarına sahip olan kişilerin, sahip oldukları malın belirli bir oranını ihtiyaç sahiplerine vermeleri gerekir. Nisap miktarına sahip olmak için, bir yıl boyunca bu malın üzerinden geçmesi gerekmektedir.
Zekat yalnızca Müslüman, hür, akıllı ve ergenlik çağına ulaşmış kişilere farz olup ayrıca borç ve temel ihtiyaçları çıkarıldıktan sonra kalan mal varlığı belirli bir seviyeye ulaşmalıdır.
ZEKAT NE KADAR OLMALI?
Zekat yıl içerisinde ödenecek olan borçlar çıkıldıktan sonra kira gelirleri, diğer gelirlerle beraber nisap miktarına ulaşır ve üzerinden bir yıl geçerse kırkta bir (% 2,5) oranında zekatı verilmeli.
ZEKAT NE ZAMAN VERİLİR?
Zekât vermenin belli bir zamanı yoktur ve farz olduğu andan itibaren verilmelidir. Bunun için belli bir ayı veya Ramazanı beklemeye gerek yoktur.
Zekat hesaplanırken hangi borçlar düşülür?
Diyanet'e göre zekat vermekle yükümlü olan kişi elindeki zekata tâbi olan malından kul haklarına müteallik borçlarını düşer. Hanefî mezhebinin genel görüşüne göre, ödeme günü gelmiş veya gelmemiş olan borçlar bu konuda aynı hükme tâbidir. Ancak Hanefîlerden bir kısım ilimlerin görüşüne göre, sadece vadesi gelmiş olarak birikmiş ve alacaklısı tarafından talep edilen borçlar düşülür; henüz ödeme günü gelmemiş olan borçlar düşülmez. Zira bu tür veresiye borçlar genellikle alacaklıları tarafından istenmez; ödeme günü gelmiş olan borçlar istenir (Kâsânî, Bedâî', 2/6).
Şafii mezhebinin meşhur olan görüşüne göre ise hiçbir borç, zekata tabi olan malların hiçbirisinden düşülmez, dolayısıyla borçluluk hâli zekât vermeye engel değildir (Nevevî, el-Mecmû', 5/344).
