Türkiye Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını ve milli mücadelesini anlatan İstiklal Marşı, 12 Mart 1921'de Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından kabul edildi. Mehmet Akif Ersoy'un kaleme aldığı bu marş, öncelikle Ali Rıfat Çağatay'ın bestesiyle icra edilirken 1930 yılından itibaren Osman Zeki Üngör'ün bestesiyle okunmaya başlandı. İşte İstiklal Marşı'nın kabul süreci ve perde arkası.
Milli Marş İçin Yarışma Düzenlendi
TBMM, 1920'de milli marş ihtiyacını karşılamak amacıyla bir yarışma düzenledi. Maarif Vekaleti (Milli Eğitim Bakanlığı), kazanan güfte için 500 lira ödül koydu. Aynı zamanda, seçilecek bestenin sahibi için de ayrıca 500 liralık bir ödül tahsis edildi. Halkın geniş katılımını sağlamak için yarışma ilanı, dönemin gazetelerinde yayımlandı ve ülkenin dört bir yanına duyuruldu.
Yarışmaya 724 şiir gönderildi. Maarif Vekaleti'nin oluşturduğu seçici kurul, gelen şiirleri tek tek inceledi ve 6 tanesini finale bıraktı. Ancak yarışmaya para ödülü konulduğu için Mehmet Akif Ersoy yarışmaya katılmadı.
Mehmet Akif Ersoy Nasıl İkna Edildi?
Maarif Vekili Hamdullah Suphi Tanrıöver, Mehmet Akif'in milli duygularına hitap ederek, yarışmaya katılması için ısrar etti. Hamdullah Suphi'nin yazdığı mektupta, "Memleketi bu müessir telkin ve tehyiç vasıtasından mahrum bırakmamanızı rica ederim." ifadeleri yer aldı.
Bu ısrarlar üzerine Mehmet Akif, Taceddin Dergahı'nda kaleme aldığı şiiri yarışmaya sundu. Türk Ordusu'na ithaf ettiği bu eser, 12 Mart 1921'de Meclis'te coşkulu alkışlarla kabul edildi.
İSTİKLAL MARŞI HANGİ SAVAŞTAN SONRA KABUL EDİLDİ?
İstiklal Marşı I. İnönü Savaşı'nın kazanılmasından sonra kabul edilmiştir. 6 ocak 1921 tarihinde yapılan muharebe sonucunda 12 Mart 1921'de İstiklal Marşı kabul edilmiştir.
500 Liralık Ödülü Bağışladı
Mehmet Akif, yarışma ödülü olan 500 lirayı almayı reddetti ve bu parayı kadın ve çocuklara mesleki eğitim veren Darül Mesai Vakfı'na bağışladı.
Şiiriyle ilgili olarak, "Bu şiir benim değil, Türk milletinindir." diyerek, Safahat adlı eserine de İstiklal Marşı'nı dahil etmedi.
İki Farklı Beste Kullanıldı
İstiklal Marşı için düzenlenen beste yarışmasına 24 besteci katıldı. Seçici kurul, 1924 yılında Ali Rıfat Çağatay'ın bestesini uygun buldu. Ancak bu beste 1930 yılında değiştirilerek, Osman Zeki Üngör'ün 1922'de hazırladığı beste yürürlüğe girdi.
Üngör'ün bestesi aslında başka bir güfte için hazırlanmıştı. Bu yüzden, sözlerle müzik arasında bazı uyum eksiklikleri bulunuyordu. Örneğin, "Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak" dizesinde "şafaklarda" kelimesi iki müzikal cümle arasında bölünmektedir.
Osman Zeki Üngör'ün bestesi, Edgar Manas tarafından armonize edildi ve bando düzenlemesi İhsan Servet Künçer tarafından yapıldı. Günümüzde de İstiklal Marşı, bu besteyle okunmaya devam etmektedir.
