Uzman Diyetisyen Dr. Emily Leeming, soğuk havanın tetiklediği bu kontrolsüz iştah artışının nedenlerini detaylandırarak, kış aylarında iştahınızı yönetmek ve sürekli yeme isteğini sonlandırmak için bilim destekli pratik çözümleri okuyucularla buluşturuyor.
📈 KIŞIN KİLO ALMAK KAÇINILMAZ MI?
Pek çok kişi, kış aylarında canının çektiği bu rahatlatıcı yiyecekler yüzünden kilo almaktan endişe eder. Peki bu doğru mu? Hem evet, hem hayır!
Massachusetts Üniversitesi Tıp Fakültesi'ndeki araştırmacılar, mevsimsel değişikliklerin beslenme üzerindeki etkilerini inceledi. Şaşırtıcı bir şekilde, sonbaharda ilkbahara kıyasla günde sadece yaklaşık 86 kalori daha fazla tüketildiğini buldular.
Küçük Fark: Avrupa Klinik Beslenme Dergisi'ne göre, katılımcıların kiloları yıl boyunca sadece yarım kilo kadar değişmiş, kışın zirveye ulaşıp yazın tekrar düşmüştü. Yani, bu değişim kalıcı değildi.
Kalıcı Artış Riski: Ancak, JAMA Network Open'da 2023 yılında yayınlanan daha yeni bir araştırma, yetişkinlerin en çok kilo aldığı dönemin yine kış olduğunu gösterdi. Toplam artış vücut ağırlığının sadece %0,26'sı (yaklaşık 218 g) olsa da, bu küçük artışın yıldan yıla birikme potansiyeli taşıdığı uyarısı yapıldı.
Asıl büyük değişim, ne kadar yediğimizden çok, canımızın çektiği yiyeceklerin türünde gerçekleşiyor.
🧀 SOĞUKTA YAĞLI VE YOĞUN YİYECEKLERE OLAN AŞKIMIZ
Bir araştırmada, 23 erkek farklı sıcaklıklarda (16°C, 24°C, 32°C) odalarda 24 saat geçirdi. İlginç bir şekilde, sıcaklık toplam kalori alımını değiştirmemişti. Ancak:
Soğuk Odada: Erkekler peynir, patates kızartması ve fıstık gibi daha zengin, daha yüksek yağlı yiyeceklerin görüntülerine daha fazla çekildiler.
Sıcak Odada: Daha hafif ve az yağlı yiyecekleri (haşlanmış patates, meyve salatası) tercih ettiler.
Araştırmacılar bu tercihin kökenini evrimsel geçmişimize dayandırıyor. Kış, atalarımız için yiyecek kıtlığı anlamına geliyordu. Vücudumuz, bu zorlu ayları atlatmak için enerji yoğun yiyecekler arama içgüdüsü geliştirmiş olabilir. Food Quality and Preference dergisinde yayınlanan bir çalışma, kış manzaralarının kısa kliplerini izlemenin bile insanları yüksek kalorili yiyeceklere daha fazla çektiğini kanıtladı.
🚺 NEDEN KADINLAR EN ÇOK ETKİLENİYOR?
Yukarıda bahsedilen araştırmada, kış manzaralarının yüksek kalorili yiyeceklere çekim gücü üzerindeki etkisi kadınlarda daha güçlüydü!
Araştırmacılar, bunun yine eski hayatta kalma mekanizmalarını yansıtabileceğini öne sürdüler:
"Kadınlar, hamilelik ve çocuk bakımının daha yüksek enerji gereksinimleri göz önüne alındığında, gıda kıtlığı belirtilerine karşı daha fazla duyarlılığa sahip olmuş olabilirler."
Yani, kış aylarındaki o güçlü yiyecek istekleri, bir zamanlar en zayıf zamanları atlatmamıza yardımcı olan aynı biyolojik mirasımızdan kaynaklanıyor olabilir. Bu, kadınların iştahındaki dalgalanmaların, evrimsel olarak daha derin bir kökene sahip olduğunu gösteriyor.
