Nükleer masa yine Türkiye’de! İran ve Avrupa heyetleri İstanbul'da bir araya geldi | Tahran'a yaptırımlar kalkacak mı?

GÖRÜŞME SONA ERDİ

İran ile İngiltere, Fransa ve Almanya arasında, nükleer faaliyetlerine ilişkin İstanbul'da yürütülen görüşmelerin ikinci turu sona erdi.

 

 

İran'ın İstanbul Başkonsolosluğu'nda saat 10.00 civarında başlayan görüşme 13.30'da sona erdi.

Dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde yapılan görüşmeler, basına kapalı gerçekleştirildi. Görüşmelere yerli ve yabancı basın mensupları yoğun ilgi gösterdi.

Görüşmelere İran'ı temsilen dışişleri bakan yardımcıları Mecid Tahtrevançi ile Kazım Garibabadi katıldı.

GÖRÜŞMELER DEVAM EDECEK

İran ile 2015'teki nükleer anlaşmanın tarafları İngiltere, Fransa ve Almanya arasında İstanbul'da yapılan görüşme sona ererken tarafların meselenin çözümü için yeniden bir araya gelinmesi konusunda mutabakata vardığı bildirildi.

İran ile E3 olarak adlandırılan nükleer anlaşmanın Avrupalı tarafları arasında İstanbul'daki nükleer görüşmede İran'ı temsil eden Dışişleri Bakan Yardımcısı Kazım Garibabadi, görüşmenin sonucuna ilişkin X hesabından açıklama yaptı.

İstanbul'da Avrupalı temsilcilerle ciddi, açık ve detaylı görüşme gerçekleştirdiklerini aktaran Garibabadi, "Yaptırımların kaldırılması ve nükleer meseleyle ilgili son gelişmeler ele alındı ve incelendi." ifadelerini kullandı.

Garibabadi, bazı Avrupa ülkelerinin İsrail'in İran'a saldırılarında Tel Aviv'i destekleyen tutumlarını da görüşmede gündeme getirdiklerini ve bu tutumu eleştirdiklerini belirtti.

Garibabadi, şunları kaydetti:

Sözde snapback mekanizması dahil olmak üzere ilkesel duruşlarımızı açıkladık. Her iki taraf da toplantıya belirli fikirlerle geldi ve bu fikirlerin çeşitli yönleri incelendi. Bu konudaki istişarelerin devam etmesi konusunda mutabakata varıldı.

 

İSRAİL'İN SALDIRILARIYLA MÜZAKERELER DURMUŞTU

İran ile ABD müzakere süreci devam ederken İsrail, 13 Haziran'da İran'a saldırı başlatmış ve hem ABD hem de Avrupa ile müzakere süreci kesilmişti.

İran, 2015'te imzalanan nükleer anlaşmayla kaldırılan Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarının geri getirilmesini sağlayabilecek "tetik mekanizması (snapback)" adı verilen maddenin, Avrupa ülkeleri tarafından işletilmesinden endişe ediyor. Söz konusu mekanizmanın süresi 18 Ekim'de sona eriyor. İran'ın nükleer programıyla ilgili çözüm üretilemezse Avrupa ülkelerinin bu tarihten önce mekanizmayı işletebileceği öngörülüyor.

2015'TEKİ NÜKLEER ANLAŞMA

İran ile BM Güvenlik Konseyinin 5 daimi üyesi ve Almanya arasında 14 Temmuz 2015'te yaptırımların kaldırılması karşılığında İran'ın nükleer faaliyetlerinin sınırlandırıldığı bir anlaşma imzalanmıştı. ABD, 2018'de anlaşmadan tek taraflı çekilmiş ve İran'a yaptırımları geri getirmişti. İran, Avrupa ülkelerinden ABD'nin yaptırımlarını telafi edecek önlemler almasını istemiş ancak Avrupalılar, ABD'nin eylemine karşı çıksa da bu konuda adım atamamıştı.

İran, bunun üzerine bir yıl sonra anlaşmadaki taahhütlerini kademeli olarak durdurmaya başlamış ve daha sonraki süreçte yüksek düzeyli uranyum zenginleştirme faaliyetlerine yönelmişti.

İngiltere, Fransa ve Almanya ise ABD'nin tek taraflı çekilmesinden sonra uygulanmayan nükleer anlaşmada yer verilen ve "snapback" olarak adlandırılan, İran'a anlaşmayı ihlal ettiği gerekçesiyle BM yaptırımlarını yeniden getirme imkanına sahip maddeyi işletme tehdidinde bulunuyor.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Erakçi ise Avrupalı tarafların, "anlaşmanın temellerini ihlal ettikleri" ve "anlaşmadaki katılımcı rollerini kaybettikleri" için mekanizmayı harekete geçirebilecek hukuki dayanağa sahip olmadığını ifade etmişti.

BASINA KAPALI GÖRÜŞME BAŞLADI

İran ile İngiltere, Fransa ve Almanya arasındaki nükleer faaliyetlere ilişkin görüşmeler için heyetler, İran'ın İstanbul Başkonsolosluğu'nda ikinci kez bir araya geldi.

Heyetleri taşıyan araçlar, İran’ın İstanbul Başkonsolosluğu'na giriş yaptı. Görüşmeler, basına kapalı gerçekleştiriliyor.

Dışişleri bakan yardımcıları düzeyindeki görüşmelere İran'ı temsilen dışişleri bakan yardımcıları Mecid Tahtrevançi ile Kazım Garibabadi katılıyor.

FINANCIAL TIMES: AVRUPA YAPTIRIMLARI KALDIRMAYA HAZIR

İngiliz Financial Times’ın bildirdiğine göre, İran nükleer krizinin çözümünde yer alan Avrupa ülkeleri İngiltere, Almanya ve Fransa  Tahran’a ABD ve IAEA ile diyaloğu yeniden başlatmayı kabul etmesi halinde yaptırımların ertelenmesini teklif etmeye hazır.

Kaynaklara göre, önerilen erteleme birkaç ay sürecek ve ilgili bir BM Güvenlik Konseyi kararının kabulüne bağlı olacak. Yaptırımların herhangi bir şekilde hafifletilmesi, İran’ın Washington ile müzakerelere katılımı ve IAEA müfettişleriyle işbirliğine bağlı olacak. 

NÜKLEER MASADA KİMLER VAR?

İran'ı Dışişleri Bakan Yardımcıları Majid Takht-Ravanchi ve Kazem Gharibabadi temsil ediyor. İran, 2015 nükleer anlaşmasına taraf olan Avrupa ülkelerinin talebi üzerine yeni bir görüşme turu düzenlemeyi kabul etti

İngiltere, Fransa ve Almanya'dan oluşan E3 grubu, 16 Mayıs'ta İstanbul'da dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde bir araya gelmişti.