Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan'ın Hankendi şehrinde düzenlenen Ekonomik İşbirliği Teşkilatı'nın 17. Zirvesi'ne katıldı.
Takvim.com.tr Başkan Erdoğan'ın ziyaretini dakika dakika aktarıyor...
CANLI ANLATIM
BAŞKAN ERDOĞAN YURDA DÖNDÜ
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 17. Zirvesi'ne katıldığı ve ikili görüşmelerde bulunduğu Azerbaycan'dan yurda döndü.
"TUR" uçağıyla Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi'ne gelen Erdoğan'ı, İstanbul Valisi Davut Gül, AK Parti İstanbul İl Başkanı Abdullah Özdemir ve diğer yetkililer karşıladı.
Başkan Erdoğan ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türk Devletleri Teşkilatı Aksakallar Konseyi Başkanı Binali Yıldırım, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Türk Devletleri ile İlişkiler Başkanı Kürşad Zorlu, AK Parti Genel Başkan Yardımcıları Halit Yerebakan ve Sevilay Tuncer, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ile Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç da İstanbul'a geldi.
İKİ ÜLKE ÖRNEK DAYANIŞMA
Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile yaptığı görüşmede Türkiye ile Azerbaycan arasındaki ikili ilişkiler, bölgesel ve küresel konular ele alındı.
Başkan Erdoğan görüşmede, Türkiye-Azerbaycan dayanışmasının örnek teşkil ettiğini, iki ülke arasındaki enerji, ulaştırma alanlarındaki iş birliğini artırarak sürdürmenin önemli olduğunu ifade etti.
Erdoğan Türkiye’nin, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki kapsamlı barış müzakerelerini yakından takip ettiğini, Azerbaycan’ın meşru taleplerini karşılayacak bir anlaşma imzalanmasının beklendiğini belirtti.
Erdoğan görüşmede, İran ile İsrail arasındaki ateşkesin memnuniyetle karşılandığını, bölgede kalıcı sükûnetin sağlanmasının herkesin faydasına olduğunu ifade etti.
BAŞKAN ERDOĞAN AZERBAYCAN'DAN AYRILDI
Başkan Erdoğan, Hankendi'deki temasları sonrası Fuzuli Havalimanı'na gitti.
Erdoğan'ı Türkiye'ye, Azerbaycan Bilim ve Eğitim Bakanı Emin Amrullayev, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in Agdam, Fuzuli ve Hocavend Özel Temsilcisi Emin Hüseyinov, Azerbaycan'ın Ankara Büyükelçisi Reşad Memmedov, Türkiye'nin Bakü Büyükelçisi Birol Akgün ve büyükelçilik personeli uğurladı.
Erdoğan ile Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türk Devletleri Teşkilatı Aksakallar Konseyi Başkanı Binali Yıldırım, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Türk Devletleri ile İlişkiler Başkanı Kürşad Zorlu, AK Parti Genel Başkan Yardımcıları Halit Yerebakan ve Sevilay Tuncer, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ile Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç da Azerbaycan'dan ayrıldı.
PAKİSTAN'LA İŞ BİRLİĞİNİ GELİŞTİRMEK İÇİN ÇALIŞIYORUZ
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif’i kabulünde Türkiye ile Pakistan ikili ilişkileri, bölgesel ve küresel konular ele alındı.
Başkan Erdoğan görüşmede, Türkiye ile Pakistan arasındaki ticaret, enerji başta olmak üzere birçok alanda iş birliğini geliştirmek için çalıştıklarını ifade etti.
Erdoğan, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının durdurulması, ateşkesin sağlanması ve insani yardımların kesintisiz olarak Gazze’ye erişimi için birlikte gayret göstermeye devam edeceklerini belirtti.
Kabulde Başkan Erdoğan’a Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ve Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç eşlik etti.
HATIRA FOTOĞRAFI ÇEKTİRDİ
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, zirvenin ardından Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ile hatıra fotoğrafı çektirdi.
FİİLİ ATEŞKES KALICI SÜKUNET
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile yaptığı görüşmede Türkiye ve İran ikili ilişkileri ile bölgesel meselelerin ele alındığı bildirildi.
Başkan Erdoğan görüşmede, İran ile İsrail arasındaki fiili ateşkesin kalıcı sükûnete dönüştürülmesinin önem arz ettiğini, meselelerin müzakereler yoluyla çözülmesi gerektiğini, Türkiye’nin kolaylaştırıcılık dahil üzerine düşeni samimiyetle yapmaya hazır olduğunu ifade etti.
Erdoğan, Türkiye ile İran’ın terörle mücadele alanında iş birliğini güçlendirmesi gerektiğini, ticaret başta olmak üzere ikili ilişkileri her alanda ilerletmenin iki ülkeye de yarar sağlayacağını belirtti.
Görüşmede Başkan Erdoğan'a Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ve Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç eşlik etti.
ALİYEV'LE BİR ARAYA GELDİ
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Azerbaycan'ın Fuzuli şehrinde, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile bir araya geldi.
ŞAHBAZ ŞERİF İLE GÖRÜŞTÜ
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 17. Zirvesi'ne katılmak üzere geldiği Azerbaycan'da, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ile bir araya geldi.
İRAN CUMHURBAŞKANI İLE GÖRÜŞTÜ
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya geldi.
Azerbaycan'ın Hankendi şehrinde düzenlenen Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 17. Zirvesi'ne katılan Başkan Erdoğan, çeşitli temaslarda bulunuyor.
Başkan Erdoğan, bu kapsamda Hankendi Kongre Merkezi'nde İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan ile görüştü.
Görüşme, basına kapalı gerçekleşti.
ÇATIŞMALAR SONRASI İLK YÜZ YÜZE TEMAS
İki liderin buluşması Tahran-Tel Aviv arasında yaşanan çatışmalar sonrası ilk yüz yüze temas olarak kayıtlara geçti.
"FİLİSTİN DAVASINI TERK EDEMEYİZ"
Başkan Recep Tayyip Erdoğan zirve kapsamında konuşma gerçekleştirdi.
İsrail'in bölgedeki huzuru tehdit ettiğine dikkat çeken Başkan Erdoğan zalimin karşısında mazlumun yanında dimdik durmaya devam edeceklerini belirtti. Erdoğan, "Biz Filistin davasını terk edemeyiz" dedi.
Erdoğan zirve üyelerine "KKTC ile ilişkileri geliştirin" çağrısı yaptı.
ZİRVE BAŞLADI
Aile fotoğrafının ardından liderlerin salona geçmesiyle zirve başladı.
AİLE FOTOĞRAFI
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in ev sahipliğinde Hankendi Kongre Merkezi'nde düzenlenen zirve öncesi liderler, aile fotoğrafı için bir araya geldi.
Erdoğan, zirvenin düzenlendiği alana gelişinde, Aliyev tarafından karşılandı.
Burada çekilen aile fotoğrafında Erdoğan ve Aliyev'in yanı sıra İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ve KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar da yer aldı.
Kazakistan Başbakanı Oljas Bektenov, Afganistan geçici hükümeti Başbakan Yardımcısı Molla Abdulgani Birader, Türkmenistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Raşid Meredov, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Endüstri ve İleri Teknoloji Bakanı Sultan el-Cabir, Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Genel Sekreteri Kubanıçbek Ömüraliyev ve EİT Genel Sekreteri Asad Majeed Khan da aile fotoğrafı çekilirken hazır bulundu.
Fotoğraf çekiminin ardından liderler, 'Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı bir Gelecek için Yeni Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Vizyonu' temalı zirvenin yapılacağı salona geçti.
ALİYEV KARŞILADI
Başkan Erdoğan Zirve'nin yapılacağı salonda Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından karşılandı.
BAŞKAN ERDOĞAN AZERBAYCAN'DA
Başkan Recep Tayyip Erdoğan, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 17. Zirvesi'ne katılmak üzere özel uçak "Tur" ile Azerbaycan'ın Fuzuli şehrine geldi.
Başkan Erdoğan'ı, Fuzuli Havalimanı'nda, Azerbaycan Bilim ve Eğitim Bakanı Emin Amrullayev, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in Agdam, Fuzuli ve Hocavend Özel Temsilcisi Emin Hüseyinov, Azerbaycan'ın Ankara Büyükelçisi Reşad Memmedov, Türkiye'nin Bakü Büyükelçisi Birol Akgün ve büyükelçilik personeli karşıladı.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Aksakallar Konseyi Başkanı Binali Yıldırım, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Türk Devletleri ile İlişkiler Başkanı Kürşad Zorlu, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Halit Yerebakan, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Sevilay Tuncer ve Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ile Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç da Fuzuli'ye geldi.
Başkan Erdoğan, beraberindeki heyetle Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 17. Zirvesi'nin gerçekleştirileceği Hankendi şehrine hareket etti.
Erdoğan'ın, ziyaret kapsamında "Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı bir Gelecek için Yeni Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Vizyonu" temasıyla Azerbaycan'ın ev sahipliğinde yapılacak zirvenin oturumunda hitap etmesi ve devlet liderleriyle ikili görüşmeler yapması bekleniyor.
BAŞKAN AZERBAYCAN YOLUNDA
Başkan Erdoğan, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı 17. Zirvesi'ne katılmak üzere özel uçak "TUR" ile Azerbaycan'ın Hankendi şehrine gitti.
Erdoğan'ı, Atatürk Havalimanı Devlet Konukevi'nden İstanbul Valisi Davut Gül ve AK Parti İstanbul İl Başkanı Abdullah Özdemir uğurladı.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) Aksakallar Konseyi Başkanı Binali Yıldırım, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Türk Devletleri ile İlişkiler Başkanı Kürşad Zorlu, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Halit Yerebakan, AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Sevilay Tuncer ve Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun ile Cumhurbaşkanı Dış Politika ve Güvenlik Başdanışmanı Akif Çağatay Kılıç da Hankendi'ye gitti.
Erdoğan'ın ziyaret kapsamında, "Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı bir Gelecek için Yeni Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Vizyonu" temasıyla, Azerbaycan'ın ev sahipliğinde yapılacak zirvenin oturumunda hitap etmesi bekleniyor.
HANKENDİ'DE MASA KURULUYOR
"Sürdürülebilir ve İklim Değişikliğine Dayanıklı bir Gelecek için Yeni Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Vizyonu" temasıyla tertiplenecek zirvede; iklim değişikliği, ticaret, ulaştırma ağları ve Teşkilat reformu konuları esas olmak üzere, üye ülkeler arasında iş birliğine dair fikir teatisinde bulunulacak.
BAŞKAN ERDOĞAN LİDERLERLE GÖRÜŞECEK
Başkan Erdoğan, zirve oturumuna hitap edecek olup liderlerle görüşmeler gerçekleştirecek.
KKTC GÖZLEMCİ OLARAK KATILACAK
Zirveye, üye ülkelerin Devlet ve Hükümet Başkanlarına ilave olarak, aralarında KKTC'nin de olduğu gözlemciler ile uluslararası kuruluşların temsilcileri katılacak.
ZİRVEDE KİMLER OLACAK?
Zirveye, üye ülkeler Özbekistan, İran, Pakistan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Pakistan'dan devlet başkanları ve bakanlar katılacak. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Ersin Tatar da zirvede yer alacak.
Ülkeler arasındaki ticaret, ekonomi, yatırım, ulaştırma, transit ve iklim değişikliği alanlarındaki işbirliğinin geliştirilmesi konularının ele alınacağı zirvede, EİT kapsamındaki çalışmalar gözden geçirilecek. Liderler, zirve kapsamında ikili görüşmeler de gerçekleştirecek.
Zirvenin Karabağ'da bir dönem işgalci rejimin başkent olarak kullandığı Hankendi'de yapılması, Azerbaycan için sembolik önem taşıyor.
Türkiye, Pakistan, İran, Afganistan, Azerbaycan, Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan ve Türkmenistan'ın üye, KKTC'nin ise gözlemci üye olduğu ve 1985'te kurulan EİT'in devlet başkanları zirvesi 2 yılda bir düzenleniyor.
TEŞKİLATIN KURULUŞU
Türkiye, İran, Pakistan devlet ve hükümet başkanlarının bölgesel ekonomik işbirliğini geliştirmek amacıyla 1964'te İstanbul'da bir araya gelerek yayımladıkları bildiriyle kurulan Kalkınma için Bölgesel İşbirliği (RCD) platformunun devamı niteliğinde olan EİT, 1979'da İran'da gerçekleşen devrim sonrasında faaliyetlerini askıya almak durumunda kalmıştı.
Üç ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin 1980'li yılların başında yeniden gelişmeye başlamasıyla işbirliğinin RCD'nin hukuki zemini üzerinde ama farklı bir isim altında sürdürülmesi kararı alınmıştı. EİT'in temeli böylece 1985'te atılmıştı.
Türkiye, İran ve Pakistan'ın kurucuları olduğu teşkilata 1992'de Afganistan, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Tacikistan ve Türkmenistan katılmıştı. Faaliyet alanı daha da genişleyen EİT, toplam 7 milyon kilometrekare alana yayılan ve yaklaşık 450 milyon nüfusa sahip ekonomik ağırlıklı bölgesel bir güç halini aldı.
Teşkilat, zirve ve dışişleri bakanları düzeyindeki dönemsel toplantıların yanı sıra ticaret, ulaştırma, tarım, enerji, çevre, sağlık, sanayi, maliye ve ekonomi bakanlarıyla düzenli toplantılar yaparak sektörel bazda alınan kararlar ve işbirliği projelerinin hayata geçirilmesine imkan sağlıyor.
TEŞKİLATIN KURUMSAL YAPISI
Devlet ve hükümet başkanları düzeyinde 2 yılda bir yapılan EİT zirvesi, şimdiye kadar 16 kez düzenlendi, son zirve Kasım 2023'te Özbekistan'da gerçekleştirildi.
Örgütün en üst düzey karar alma organı olan Dışişleri Bakanları Konseyi'nin toplantısı her yıl düzenleniyor. Teşkilat kapsamında sektörel bakanlar toplantıları da yapılıyor. Ayrıca, Bölgesel Planlama Konseyi (BPK), Daimi Temsilciler Konseyi (DTK) toplantıları da düzenli yapılıyor.
Tahran'da yerleşik EİT Sekretaryası bulunurken, teşkilat, Genel Sekreter tarafından yönetiliyor. Genel Sekreterlik bünyesinde ayrıca "sanayi ve tarım", "ticaret ve yatırım", "enerji, madenler ve çevre", "ulaştırma ve iletişim", "ekonomik araştırma ve istatistik" ile "proje araştırma" direktörlükleri de bulunuyor.
Teşkilat bünyesindeki bölgesel kuruluşlar arasında EİT Ticaret ve Sanayi Odası, EİT Ticaret ve Kalkınma Bankası, EİT Sigortacılık Koleji ile EİT Mühendislik ve Müşavirlik Şirketi yer alırken, uzmanlık kuruluşları arasında Tahran'da EİT Kültür Enstitüsü, İslamabad'da EİT Bilim Vakfı ve Ankara'da da EİT Eğitim Enstitüsü mevcut.
Üye ülkeler arasında ticaret, yatırım, ulaştırma, haberleşme, enerji, madenler ve çevre, tarım, sanayi ve turizm, proje, ekonomik araştırma ve istatistik, insan kaynakları ve sürdürülebilir kalkınma gibi alanlarda işbirliği çalışmaları yürütülüyor.
Teşkilat, üye ülkeler arasında sürdürülebilir ekonomik kalkınmayı, bölgesel ticaretin geliştirilmesini, üye ülkelerin dünya ticaretinde daha fazla rol almasını, üye ülkelerin birbirleriyle ve diğer ülkelerle bağlantısını sağlayacak ulaştırma ve haberleşme altyapısının geliştirilmesini, tarım ve sanayi potansiyelinin etkin kullanılmasını ve bölgesindeki halklar arasında tarihi ve kültürel bağların güçlendirilmesini amaçlıyor.
TÜRKİYE-EİT İLİŞKİLERİ
Türkiye, Pakistan ve İran'la EİT'in üç kurucu üyesi statüsünde. Genel olarak ticari ve ekonomik temelli bir organizasyon olarak tanımlanabilecek EİT, Türkiye'yi Orta Asya devletleri ve Güney Asya ülkeleriyle bir araya getiren önemli platform niteliği de taşıyor.
Türkiye, önemli rol üstlendiği EİT'in 1993'te 2'nci, 2002'de 7'nci ve 2010'da 10'uncu zirvesine ev sahipliği yaptı. 2021'de Türkiye'nin dönem başkanlığı sırasında düzenlenen zirve ise Kovid-19 salgını nedeniyle çevrim içi olarak gerçekleştirildi.
Sekretaryası İran'da, ekonomik bürosu Türkiye'de, bilimsel bürosu ise Pakistan'da bulunan EİT'in genel sekreterliğini Asad Majeed Khan yürütüyor.