İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, "TÜİK verilerine göre, 2030'a geldiğimiz zaman nüfusumuzun 88,1 milyon olması öngörülmesine rağmen trafikte can kayıplarını 3 binin altına, yani günlük 7,5 dolaylarına indirmeyi de hedefliyoruz." dedi.
Yerlikaya, bakanlıktaki Güvenlik ve Acil Durumlar Koordinasyon Merkezi'nde (GAMER) gerçekleştirilen AA özel yayınında, trafik cezalarının artırılmasına yönelik düzenlemeleri de içeren Karayolları Trafik Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne ilişkin değerlendirmelerde bulundu, soruları yanıtladı.
Bakan Yerlikaya, TBMM gündemindeki Karayolları Trafik Kanunu'ndaki düzenlemeyle ilgili yasa tasarısındaki temel amacın ne olduğuna ilişkin soruya, İçişleri Bakanlığının trafik güvenliğiyle ilgili uzunca bir zamandır çalıştığını söyledi.
Bakanlığın, Türkiye'nin huzuru için var olduğunu belirterek, görevlerinin kara vatan, mavi vatan ve siber vatanda, başta asayiş olmak üzere terör, organize suç örgütleri, uyuşturucu, konusu suç ve suçluyla ilgili olan tüm meselelerde önleyici ve suçluları adalete teslim etmek olduğunu ifade etti.
Türkiye'de 86 milyon kişinin yaşadığını, 32 milyon araç, 37,5 milyon sürücü bulunduğunu belirten Yerlikaya, şöyle devam etti:
"Yollarımızın niteliğiyle ilgili hükümetlerimiz döneminde Sayın Cumhurbaşkanı'mızın liderliğinde fevkalade gelişmeler oldu. Otoyollar, çift yollar, bölünmüş yollar, sanat yapıları, BSK niteliğiyle ilgili tüneller, viyadükler bunların her biriyle ilgili gerçekten çok iyi durumdayız, araçlarımızın niteliği de hakeza öyle. Ama bu yollarda kurallar olmalı. Karayolları Trafik Kanunu'muz var ve eğer hepimizde yollarda kurallara riayet eden bir sistem, bir kültür oluşursa o zaman trafik güvenliği arz ettiğimiz noktada olur."
Bakan Yerlikaya, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın 3 Şubat 2021'de Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'ndeki programda, "Bizim trafik güvenliğiyle ilgili hedefimiz şu, sıfır can kaybı, sıfır yaralanma ve sıfır maddi hasar. Bunu başarmakla ilgili öyle gayret, öyle odaklanma göstermeliyiz ki bu konu her türlü siyasetin, fikri ayrılığın, her türlü rekabetin üstünde ve hep birlikte bir dayanışma, hep birlikte bu noktada gayret göstererek erişmemiz gereken bir hedeftir." sözlerini anımsatarak, "10 yıllık bir hedef belirledi Sayın Cumhurbaşkanı'mız. 10 yıllık hedefte 2030'un sonuna gelindiği zaman ilk etapta, 2030'un sonunda can kayıplarını yarı yarıya ama 2050'ye gelindiği zaman sıfır can kaybı hedefimiz var." diye konuştu.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Fotoğraf (AA)
"2030 HEDEFLERİNE ULAŞMAYLA İLGİLİ BİR SAPMA GÖRDÜK"
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın imzasıyla yayımlanan genelgeyle başta İçişleri Bakanlığı olmak üzere tüm ilgili bakanlıklara ve görevlilere talimat verildiğini anımsatan Bakan Yerlikaya, "Beşinci yılın içerisindeyiz ve göreve geldiğim ilk gün bütün arkadaşlarımızdan brifing aldığımız zaman, trafik güvenliğiyle ilgili geldiğimiz noktayı, 2021 hedefleri ve 2030 hedeflerine ulaşmayla ilgili bir sapma gördük." dedi.
Sapmaları önlemek için trafik güvenliğiyle ilgili denetim ve caydırıcı kurallara önem verdiklerini belirten Yerlikaya, grafikler üzerinden örnekler aktardı.
Trafikte can kayıpları ile ilgili 2015-2024 arasındaki grafikte, 2015'te 7 bin 530 can kaybı yaşandığını, kayıpların günlük 20,6 olduğunu söyleyen Yerlikaya, 2021'de bu rakamın günlük 14,7, yıllık 5 bin 362 olduğunu belirtti.
İstatistiklerin 2023'te 17,9'a yükseldiğine işaret eden Bakan Yerlikaya, şöyle konuştu:
"Bu artışın sebebi, trafik kültürünün ve güvenliğinin oluşabilmesi için trafik denetimi ve caydırıcı kuralların bir beraber olması lazım. Biz 6 Şubat'ta asrın felaketini yaşadık, tabii ki o noktada tek bir duruşumuz vardı, yaraları sarmak. Peşinden hemen mayıs seçimleri oldu ve o 4-5 beş aylık durumdaki kaza, ölüm ve yaralanma sayıları maalesef çok arttı. Yılın son 6 ayında bu süreci toparlamak için denetimle ilgili çok gayret gösterdik. Ama asıl 2024'e hazırlandık. Bunu yaparken de emniyet ve jandarmadaki trafik görevlilerimizi artırdık. Ekip, araç, radar sayılarımızı artırdık. Plan dahilinde denetim gücümüzü artırdık. TÜİK verilerine göre, 2030'a geldiğimiz zaman nüfusumuzun 88,1 milyon olması öngörülmesine rağmen trafikte can kayıplarını 3 binin altına, yani günlük 7,5 dolaylarına indirmeyi de hedefliyoruz."
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Fotoğraf (AA)
"BEŞ İHLAL, CAN KAYIPLARININ YÜZDE 88,5'İNİ OLUŞTURUYOR"
Denetim sayılarının 2019'da 75,8 milyondan 2023'te 82,9 milyona yükseldiğini belirten Yerlikaya, 2024'te de ekip ve araç sayısının artışıyla kazaların en çok olduğu yerlerde denetim yaparak trafikte can kayıplarını azalttıklarını söyledi.
Trafik kazalarındaki kural hatalarının, can kayıpları üzerindeki dağılımına ilişkin grafiğe değinen Bakan Yerlikaya, "Hız ihlali, şerit izleme-değiştirme, geçiş önceliği ve dönüş kurallarına uymama, arkadan çarpma ve kırmızı ışık ihlali. Bu beş ihlal, can kayıplarının yüzde 88,5'ini oluşturuyor. Şimdi 2024'e baktığımızda, aslında 2024'te Türkiye'de denetimi olması gereken noktaya getirdik. Ama caydırıcı kuralla ilgili denetimi ne kadar artırırsak artıralım, kural caydırıcı olmadığı zaman eksik kalıyor." ifadelerini kullandı.
Yerlikaya, 2024'te 385 bin yaralamalı kaza olduğunu, bir günde trafikte yaralanıp da hastaneye giden vatandaş sayısının 1055 olduğunu aktararak, denetimlerle bu sayıyı 17,4'e düşürebildiklerini söyledi.
Denetimleri bir önceki yıla göre 41,4 milyon artırmalarına rağmen sadece 197 can kaybını önleyebildiklerini belirten Yerlikaya, "Biz bunu istemiyoruz. Sayın Cumhurbaşkanı'mızın belirlediği hedefimiz bu değil." dedi.
Bu konuda uzman emniyet ve jandarma trafik daire başkanlığı ekipleriyle yüzlerce toplantı yaptıklarını aktaran Yerlikaya, "Can kaybına sebebiyet verilen konularla ilgili, 'caydırıcılığı ne yapabiliriz?' dedik ve AK Parti grubumuz, bunu bir kanun teklifi haline getirdi ve şu anda da Gazi Meclisimizin takdirlerinde. Hep birlikte orada neler olacağını göreceğiz." ifadelerini kullandı.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, "Trafikte can kaybı ve yaralanmanın en büyük müsebbibi hız kuralı ihlali. Barem sistemi getirdik. Yerleşim yeri içi ve yerleşim dışı ayrımı yaptık." dedi.
Yerlikaya, bakanlıktaki Güvenlik ve Acil Durumlar Koordinasyon Merkezinde (GAMER) gerçekleştirilen AA özel yayınında, trafik cezalarının artırılmasına yönelik düzenlemeleri de içeren Karayolları Trafik Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne ilişkin değerlendirmelerde bulundu, soruları yanıtladı.
"Özellikle yaralamalı ve can kayıplı kazaların sebeplerinin büyük bölümünü zaten hız ihlalleri oluşturuyor. Yerleşim yerlerinin içinde ve dışında yapılan hız ihlalleri ile ilgili bu yeni yasanın içinde de önemli adımların atılmasını bekliyoruz. Sizce caydırıcı olacak mı?" sorusuna Yerlikaya, "Kesinlikle öyle olacağını düşünüyoruz. Dünyayı da izledik, bunu başaran ülkeleri de iyi izledik. Arkadaşlarımızla bunu Türkiye'de bir yeni caydırıcı kural modeli nasıl olur diye çalıştık ve şu anda da Gazi Meclisimizde." yanıtını verdi.
Günde ortalama 10 kişinin hız kural ihlalinden öldüğüne dikkati çeken Yerlikaya, buna razı olmadıklarını söyledi.
Hedeflerinin trafikte ceza yazmak olmadığını vurgulayan Yerlikaya, şunları kaydetti:
"Ceza, insanı anlık durdurur. Ama kalıcı olan bunun bir vicdan sorumluluğu haline gelmesi. 37,5 milyon sürücü var. Bu yollarda ya sürücüsünüz ya yolcusunuz ya yayasınız. Yani kendiniz kurala uyduğunuz zaman başkasının yaşam hakkını da korumuş oluyorsunuz. Bu çok büyük bir kul hakkı. Hani biraz daha böyle manevi olarak ifade etmemiz gerekir. Siz kendinizi düşünmediğiniz, kurala uymadığınız zaman başkasının da hayatını riske ediyorsunuz. Bunlarla ilgili medyamızda, sosyal medyada milyonlarca enstantane var. Bakın Dünya Sağlık Örgütü diyor ki, 'Bu, önlenebilir halk sağlığı sorunu.' Ne demek bu? Önlenebilir. Aslında şu demek, 'Olmayacaktı ki.' Hız kuralına uysaydı, arkadan gidip de yolunda, gayet trafiğin kurallarına uyarak seyahat eden, yaz tatili gelmiş çocuklarıyla beraber büyük bir heyecanla bir aydan beri hazırlık yapmış bir aile yok olmayacaktı. Buna hakkı var mıydı bunun? Yoktu. Veya engelli kalmayacaktı. Hakkı var mıydı? Yoktu. Bu kuralların her birinin dünya tarihinde bir hikayesi var. Yani 'yollarda herkes istediği hızla gidebilir, gitmelidir' diyebilir miyiz? O zaman trafik terörü olur. Dolayısıyla, şu anda trafikte can kaybı ve yaralanmanın en büyük müsebbibi hız kural ihlali."
Fotoğraf, (takvim.com.tr)
BAREM SİSTEMİ GETİRDİK
"Kanun teklifi bu noktada nasıl bir değişiklik öngörüyor?" sorusu üzerine Yerlikaya, şunları ifade etti:
"Biz öncekinden farklı bir sistem ve dünyanın bunu başaran ülkelerinin geldiği sisteme benzer bir sistem yaptık. 'Barem' sistemi getirdik. Bir ayrım yaptık, yerleşim yeri içi ve yerleşim yeri dışı. Daha önce böyle bir ayrım yoktu. TÜİK bize diyor ki, 'Türkiye'deki can kaybı ve yaralanmalı trafik kazalarının yüzde 79'u yerleşim yeri içinde, yüzde 21'i yerleşim yeri dışında olur.' Biz de dedik ki yerleşim yeri içindeki can kayıplarını inceledik. 30 limit olan yerde, 50 limit olan yerde, 80 olan yerlerde, bunların hepsine baktık. Ölümlere baktık. Yerleşim yeri içi, okul önlerinde ve hastane önlerinde hız tahdidi 30 kilometre/saat. Dünya bunu 20'ye indireceğim diye uğraşıyor da, 30 bizde. 30 kilometre hız olan bir yerde son 6 sene içerisinde 15 yaşın altında 169 öğrenci vefat etmiş. Hastane önlerinde. Şimdi 30. Biz de buna göre dizayn ettik. İlk 5 ve daha sonra 6, 9 barem yapmış arkadaşlarımız. 74 ve üstü hızlarda vücut bütünlüğünü koruma zor ve ölümle sonuçlanma ihtimali en yüksek. 30 kilometre limit olan, yani okul önleri ve hastane önlerinde eğer 36 ile yakalanırsa para cezası var. Ama eğer 30 kilometre limitli olan yerde, bakın bu yeni, 76 ile yakalanırsanız biz onun aynı gün 30 gün mühletle sürücü belgesini geri alıyoruz. Diyoruz ki 'Bir dakika, sen 30 gün bir düşün.' Para cezalarından bahsetmiyorum."
Bakan Yerlikaya, yeni düzenlemeye ilişkin "76 kilometre hızdan itibaren 30 gün. Eğer 86 oluyorsa 60 gün. 30'la gitmesi gereken yerde 96 ile birisi geçerse, Allah'a şükür hiç kimseye çarpmadı ama biz yakaladık onu, 90 gün ehliyetini alıyoruz. Geriye doğru bir yıl içerisinde bunu 5 kere yaparsa diyoruz ki 'Bir psikiyatri uzmanına görünmen lazım. Lütfen kardeşim, bir git, bir bak. Çünkü bu direksiyonun başına geçtiğimiz zaman yolun kuralı var ama kralı olmaz.'" diye konuştu.








