Hattın yenilenmesiyle, bir dönem sadece Kürt yönetiminin petrol ihracatında kullanılan hat, merkezi hükümet tarafından aktif kullanılırken, 350 milyon varillik atıl bir ham petrol kapasitesi de pazara ulaşacak.
NASIL ULAŞIYOR?
Irak Petrol Bakanı Cebbar el Luaybi, Kerkük - Ceyhan petrol boru hattının, Kuzey Irak yönetimini baypas edecek şekilde onarılacağını belirterek petrol ihracatının yeniden başlatılması için talimat verdi.
Irak Petrol Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, "Petrol Bakanı, Kerkük petrol boru hattının Salahaddin ve Musul kentlerinden geçerek Türkiye'nin Ceyhan limanına yapılan petrol ihracatının yeniden başlatılması için söz konusu hattın yeniden tamir edilmesi talimatı verdi" denildi. Bakanlığın açıklamasında, paralel boru hattından sevkedilen günlük petrol miktarının günde 400 bin varile çıkmasının hedeflediği bildirildi.
Irak petrolleri, Kürt bölgesinden çıkan da dahil, Kerkük - Ceyhan hattından geliyor. Kerkük - Ceyhan hattı üzerinden Irak'tan Türkiye'ye gelen iki paralel boru hattı bulunuyor.
Boru hattı üzerinden son bir yıl içinde Irak'tan Türkiye'ye taşınan ham petrol miktarı 208 milyon varil. Bunun yüzde 65'i Türkiye'den dünya pazarlarına gönderiliyor. Boru hatlarının toplam kapasitesi ise 553 milyon varil. Ancak bir süredir boru hattı tam kapasitiyle kullanılamıyordu. 345 milyon varillik bir petrol potansiyeli, paralel 2. hattın tam çalışmaması nedeniyle atıl durumda bulunuyordu. Bir dönem tamamıyla Kürt yönetiminin petrol ihracatında kullanılan hat, 2016'da Erbil-Bağdat anlaşmasıyla ortak Irak devletinin denetimine geçmiş durumda.
'ZARARIN NERESİNDEN DÖNÜLÜRSE KâRDIR'
Enerji Ekonomisi Derneği Başkanı, Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu da gelişmelerle ilgili "Bir referandumla bölge ülkelerinin uyanışına sahne oluyoruz. 2003 yılından bu yana Kerkük - Yumurtalık petrol boru hattının tam kapasiteyle çalışamıyor olması hem Irak, hem de Türkiye için önemli bir kayıp oldu. Zararın neresinden dönülse kârdır noktasındayız ve bugün bölge ülkelerinin yeşeren işbirliği sayesinde kaybolan yılların telafi dönemine kapı aralanmış durumda" yorumunu yaptı.
KUZEY IRAK NE YAPACAK?
Kerkük'ün, boru hattının başlangıç noktası olması dışında, petrol yatakları konusunda da özel bir önemi bulunuyor. Irak'ın petrolünün önemli bir kısmı, Kerkük civarından çıkarılıyor. Kerkük petrolleri bir dönem ağırlıklı olarak Kürt yönetiminin kontrolündeydi. 2016'da Kuzey Irak yönetimi ve Bağdat'ın, petrol gelirlerinin anayasaya uygun şekilde bölüşümü üzerinde anlaşmasıyla günlük 150 bin varil Kuzey Irak petrolünün, Irak'ın şirketi SOMO hükümeti üzerinden ihraç edilmesine karar verildi. Bu kapsamda Irak hükümeti ile IKBY, Kerkük'ten çıkarılan petrolün de dünya pazarlarına birlikte satılması ve gelirin paylaşılması konusunda uzlaşmaya vardı. Kerkük'teki petrol sahalarından 2'si IKBY'ye, 3'ü Irak merkezi hükümetine ait Kuzey Petrol Şirketi tarafından işletiliyor. Irak'ın Türkiye'ye doğrudan petrol ihracatına başlamasına Kürt yönetiminin nasıl tepki vereceği merak konusu.
