Bilim dünyasının yıllardır tartıştığı Maya kehanetinde belirtilen tarihe sadece bir ay kaldı. Mayalar kimdir? Ne zaman yaşamışlardır? Mayalara göre 21 Aralık kehanetleri nelerdir? İşte Mayalar hakkında bilinmeyenler...
takvim.com.tr
Bilim dünyasının yıllardır tartıştığı Maya kehanetinde belirtilen tarihe sadece bir ay kaldı. Mayalar kimdir? Ne zaman yaşamışlardır? Mayalara göre 21 Aralık kehanetleri nelerdir? İşte Mayalar hakkında bilinmeyenler...
Maya uygarlığı Maya halkları tarafından kurulan Kolomb öncesi Amerika uygarlıklardan biridir. Bir Orta Amerika uygarlığı olan Maya uygarlığı, binlerce yıl boyunca Meksika'nın güneydoğusundan, Honduras, El Salvador ve Guatemala'ya kadar uzanan bir bölgede hüküm sürmüştür.
Meksika’nın güneydoğusunda beş devlet kurmuş Mayalar (Campeche, Chiapas, Quintana Roo, Tabasco ve Yucatán), tarihleri boyunca yüzlerce lehçe üretmişlerdir
Bu uygarlık MÖ 600 dolaylarında yükselişe geçmiş, M.S. 3. yüzyılda altın çağına (klasik dönem, M.S. 250-900) adım atmış,
kent-devletlerinin siyasi kargaşalar sonucunda çöktüğü M.S. 900'e dek, geniş bir alanda varlığını sürdürmüş ve İspanyol işgaliyle de sona erme sürecine girmiştir
Maya uygarlığı birçok bakımdan sona ermişse de, yaygın inanışın aksine
Mayalar yok olmamışlardır, hâlen bu ülkelerde yaşamakta ve Maya dillerinden bazılarını konuşmaktadırlar
Mayalar astronomi, matematik, mimari ve sanat gibi birçok alanda ileri bir uygarlık düzeyinde oldukları görülmektedir.
Mayaların yurdu üç bölgeye ayrılır: Güneyin “Yukarı Topraklar”ı, güneyin (ya da ortanın) “Aşağı Topraklar”ı ve
kuzeyin “Aşağı Topraklar”ı. ”Yukarı Topraklar” Guatemala ve Chiapas’ın irtifa seviyesi yüksek topraklarını kapsar.
Klasik-öncesi dönemden itibaren olağanüstü yapılar inşa eden ve Nakbé, Mirador, San Bartolo, Cival gibi büyük kentler kurmuşlardır
Maya uygarlığının en ilgi çekici anıtları dinsel merkezlerdeki piramitlerdir.
Ayrıca yöneticilerin sarayları ve duvar resimleri ve sıvayla süslü soylu kişilerin konutları da ilgi çekici anıtlar arasında yer alırlar.
Mayalar’da temel besin maddesi mısırdı
Mısır’dan çeşitli içecekler elde ediyor ve
hamurundan tamal denilen börekler ve gözlemeye benzeyen etli küçük börekler yapıyorlardı
Bu böreklerin içine et, sebze ya da her ikisi birlikte konurdu.
Suyu saf haliyle içmeye alışkın değillerdi
suyu genellikle mısırdan, meyvelerden ve diğer hammaddelerden elde edilenlerle karıştırarak içerlerdi.
Bütün bu içecekler fincanlara konurdu ve içi boşaltılmış kabaklarda taşınırdı.
Mayalar'ın evlerde yaşama düzeninde alışılmış tek aileli evlerin
yanı sıra “çok aileli ev”ler de görülür
Evlerde inşa maddesi olarak tahta, taş ve bir tür harç kullanılmaktaydı.
Konutlar esas olarak üç kısımdan oluşurdu; yatak odası, mutfak ve ambar
Bunlara kimi zaman çalışma odası ve banyo eşlik ederdi
Halkın büyük bir kısmı zamanlarını tarım etkinliklerine ayırırdı
bu yüzden tarlada çalışma koşullarına uygun giysiler giyerlerdi.
Giyim, sosyal düzeye de bağlıydı
Çoğunluk genellikle sade giysileri tercih ederdi.
Kadınlar genellikle Orta Amerika’ya özgü, işlemeli,renkli motiflere sahip bluz
ya da bir etek ve manto, erkekler patí denilen bir kısa pantolon giyerlerdi
Buna karşılık, ayaklarında deri sandal olan, değerli taşlar ve tüylerle süslü,
desenleri zengin, ihtişamlı giysiler giyen soylular, sedefle ve
değerli taşlarla süslü ağır kemerler, kolyeler ve başlarına tüylerden yapılmış takılar takarlardı
Kadın toplumda önemli mevkilerde bulunabilmiş, hatta birkaçı yönetici olmuştu.
Aile ekonomosinde kadının rolü büyüktü
seramikleri onlar imal ediyor, yontuları onlar tasarlıyor, giysiler için pamuğu onlar dokuyordu
Mayalar’da hiyerarşik bir yönetim göze çarpar;
klasik dönem boyunca her beyliğin en üst yöneticisine çeşitli adlar verilmiştir
Din adamları hiyeraşisinde şu unvanlar bulunmaktaydı:
Halach huinic, kuchkabal ’ın (eyalet, beylik) beyi ve din adamı.
Ah k'in may ya da ahau kan mai: Din adamlarının başı.
Ah k'in: Yasal din adamı
Ah nacom: Kurbancı
Chilam: Kahin
Chá ako'ob: Yardımcı
Mayalarda Para yoktu, ticaret parayla değil,
takas (barter) sistemiyle yapılıyor, bazen para yerine kakao meyvesi kullanılıyordu.
Değerler döneme göre az çok değişmiş olsa da, bir tavşanın değeri 10 kakao meyvesiydi.
Mayalarda törensel öğeler
Kendini kurban etme.
Hayvan kurban etme.
İnsan kurban etme. (Savaşta tutsak alınanlara, kölelere veya doğumundan itibaren seçilmiş olanlara uygulanır, kurbanın kalbi çıkarılır veya kafası kesilirdi.