Hastaneye kafasında boynuzla geldi! Böylesi ne görüldü ne de duyuldu...

Hindistan'ın, Madhya Prades eyaletindeki Rahli köyünden, 74 yaşındaki Shyam Lal Yadav'ın, kafasında çıkan yaklaşık 10 santimlik tek boynuz, yaklaşık beş yıl önce büyümeye başladı. Shyam, bu boynuzun 2014 yılında, başını çarptıktan sonra ilginç şekilde kafasında filizlendiğini söyledi. Shyam Lal Yadav, başlangıçta, herhangi bir rahatsızlığa neden olmadığını düşünüp ihmal etti. Boynuz, bu zamana kadar berberi tarafından kontrol altında tutuldu. Boynuzun sertliğinden ve büyümesine artık tahammül edemeyen Shyam, cerrahlardan yardım istemek zorunda kaldı. Bu boynuzun kanser öncüsü lezyonlardan Korn Kutanea olduğundan şüphelendiler. Vakit kaybetmeden ameliyatla almaya karar verdiler. Shyam'ın ameliyattan önce çekilen fotoğrafları, boynuzun başının üstünden nasıl yükseldiğini gösterdi. Cerrahlar, boynuzu çıkarmak için bir tıraş bıçağı kullandı, tekrarlamasını engellemek için büyümenin kök nedenini araştırmaya başladılar. Shyam, ameliyattan sonra hastanede 10 gün geçirdi ve çıkan biyopsi sonuçlarına göre boynuzun zararsız olduğu doğrulandı. Dünya üzerinde rastlanan birbirinden ilginç hastalıklara çok şaşıracaksınız! 6 SAATTE 232 DİŞİ ÇEKİLDİ Hindistan'da şiddetli ağrı şikayetiyle dişçiye giden gencin ağzından 6 saat süren operasyonla tam 232 küçük diş çıkarıldı. Mumbai'de yaşanan ve dünya dişçilik tarihine geçecek olay, Maharashtrayan eyaletinin Buldhana bölgesinde yaşayan 17 yaşındaki Ashik Gavai'nin sağ alt çenesindeki ağrı üzerine ailesi tarafından doktora götürülmesiyle başladı. Doktor Sunanda Dhivare ve operasyona katılan doktorların, dişçilik tarihi açısından önemli gördükleri bu operasyon için Guinness Rekorlar Kitabı'na başvurmayı düşündükleri belirtildi. Gencin dişindeki rahatsızlığın, bir tür kompleks diş tümörü olarak adlandırılan ''odontoma'' olduğu bildirildi.Bu hastalık kişinin yemekleri öğütmesinde ve yutkunmasında ciddi zorluklara neden oluyor. Hindistan'da sıra dışı görünümlü bebek ülkeyi adeta kasıp kavurdu. Nadir bulunan bir hastalık nedeniyle küçük kafaya ve büyük gözlere sahip bebek, ülkenin ruhani lideri Buda'ya benzetilmesiyle geniş yankı uyandırdı. Annesinin bile emzirmekte çekindiği bebeği görmek için köylüler sıraya dizildi. Doktorlar, çocuğun uzun süre yaşayamayacağını belirtiyor. Pazartesi günü doğum yapan 35 yaşındaki anne çocuğu kucağına alınca şok geçirdi. Çünkü çocuğun kafası çok küçük ve gözleri çok büyüktü. Doktorlar çocukta anne karnında iken 'genetik palyaço' hastalığının geliştiğini ve bazı organların gelişimini tamamlamadan çocuğun dünyaya geldiğini belirtti. Tanrılarının ruhunun çocuğun bedenine girdiğine inanan köylüler, annenin evine akın etti. Özellikle çocuğun Hindu inancında kutsal kabul edilen Buda'ya ve reenkarnasyon tanrısı kabul edilen Haruman'a benzemesi ülkede büyük ses getirdi.Daha önceki çocukları sağlıklı olan anne, uzaylılara benzeyen bir çocuk dünyaya getirdiğine inanamadığını ve çocuğu ilk gördüğünde doğumu yapan hemşireye, 'Çocuğu gözümün önünden al' dediği söyledi.Doktorlar çocuğun çok uzun süre yaşayamayacağını belirtti. Bangladeş'te yaşayan sekiz yaşında ki Mehendi Hassan isimli çocuk yaşadığı nadir görülen akut deri hastalığından dolayı vücudu yavaş yavaş taşa dönüyor. Bangladeş'te eşine az rastlanır bir hastalığa sahip olan sekiz yaşındaki Mehendi Hassan, görenleri şaşkına çeviriyor. Vücudu pul pul olan ve taş gibi sertleşen çocuk, bir şeye dokunduğunda acı çekiyor.Sekiz yaşındaki çocuk, kendisini görenleri korkuttuğu ve herhangi bir şeye dokunduğu zaman acı çektiği için hayatının tümünü evde geçirmek zorunda kalıyor. Kendisini taşa çeviren hastalığından dolayı toplum tarafından dışlanıyor. Yüzü normal görülen çocuğun vücudnun diğer kısımlarında pullanmalar oluyor ve çocuk bu yüzden yürümekte veya herhangi bir şeye dokunmakta güçlük çekiyor. Anne çocuğunun 12 günlük iken vucudunda bazı yaralar gördüklerini ve bu yaraların sivrisinek sokmasından dolayı oluştuğunu düşündükleri için pek umursamadıklarını söyledi. Zamanla bu yaralar çocuğun vücudunun büyük bölümünü sarmaya başlaması üzerine ebeveynleri, oğullarını doktora götürdü. Ama tüm ilaçlar denenmesine rağmen çocuğun hastalığına bir çare bulunamadı. Endonezya'da yaşayan 35 yaşındaki Sulami 10 yıldır hareketsiz duruyor.Hastalığının adı Ankylosing Spondylitis ve bu hastalık omurgadan başlayarak tüm iskelet sistemini etkiliyor ve hareketsiz bırakıyor. Sulami eğilemiyor, doğru düzgün hareket edemiyor. Sürekli düz bir durumda olması gerekiyor. Aksi halde acı çekiyor. Hastalık sağlam bir fizyoterapi ve egzersiz tedavisiyle ortadan kaldırılabiliyor. Ancak, genç kadının birlikte yaşadığı 90 yaşındaki babaannesinin bunu karşılaması imkansız. Hastalığın kendisi ölümcül olmasa da sürekli aynı pozisyonda durmak başka hastalıklara davet çıkarabiliyor. ELLERİNDE BAŞLADI TÜM VÜCUDUNA YAYILDI Brezilya'nın Rio de Janeiro kentinde yaşayan 53 yaşındaki Sandra De Santos, Nörofibromatozis (NF) hastalığından gençlik yıllarından bu yana muzdarip. Bu hastalık yüzünden vücudundaki kabarcıklıklarla yaşamayı öğrenen De Santos'un vücudu görünüşte ürkütse de mücadelesi takdire şayan. 17 yaşında, 3 çocuğunun babası Jose ile evlenen Sandra De Santos'un aşktan yana şansı gülmüş. Jose, eşine deliler gibi aşık olduğunu söylüyor. 10'lu yaşlarda 20'lerin başında ortaya çıkan duyma kaybı genlikle ilk semptomdur. NF1'in Nörofibromatozisin en sık tipi olması itibari ile bu yönergelerdeki medikal bilgi NF1'e odaklanmıştır. Tabiî ki temel fikir bu ağı genişletmek ve mümkün olduğunca NF2 ile etkilenen bireylerin takip edilmesine yönelik tavsiyeleri de bir araya getirmektir. Minik çocuk doğduğunda hiçbir şeyi yoktu. Yaklaşık 2 ay geçtikten sonra annesi tarafından yüzünde sarkmalar olduğu fark edildi. Şuan ise tam 6 yaşında Erken yaşlanma hastalığına yakalanan çocuk için doktorlar tedavi edilmesinin zor olduğunu fakat hayat kalitesini artırabileceklerini söylüyorlar. 14 yaşındaki Veronica Cominguez, gelişimini olması gerektiği gibi tamamlayamayan ama bir şekilde içinde büyümeye devam eden ikiziyle dünyaya geldi. Taylandlı Veronica'nın göğsünde büyüyen parazit bir ikizi var. Genç kızın vücudu içindeki ikizinin kolları ve parmakları, göğsünden görünüyor. Bölgede yaşayanlar genç kıza yardım etmek için aralarında para toplayıp Veronica'yı ameliyat ettirmeye karar verdiler. Dr. Beda Espineda'ya göre; 'Bu tarz vak'aların çoğunda ameliyat kolay oluyor. Çünkü genellikle vücudun bu kısımları hayati önem taşımıyor. Birçoğu cilde veya kemiklere bağlı oluyor.' Vücudunda nadir bir hastalıkla doğan Bangladeşli bu çocuk 18 aylık olmasına rağmen böyle görünüyor. Doktorlar, küçük çocuğun bu hastalığa yakalanan 21.kişi olduğunu söylüyor. Çin'de Xiao Yan'ın yüzündeki ölümcül lekenin çıkartılması için sıradışı bir teknik uygulandı! Yüzüne yumurta büyüklüğünde dört tane balon implant takılarak, cildi genişletildi ve leke alındı. 23 yaşındaki Xiao Yan'ın yüzündeki dokuyu büyütmek için farklı bir tedavi şekli uygulandı. Doğumsal bu leke, 500 binden bir kişide görülüyor. Xiao Yan'ın annesi, kızının yüzündeki lekeler yüzünden dalga konusu olduğunu, bu yüzden de dalga geçmemeleri için köylülere yalvardığını söyledi.Genç kızın tedavisinin ilk aşaması için 100.000 yuan (58 bin 60 TL) ödendi. Zimbabwe 'nin devekuşu halkı, sadece iki ayak parmakları var. Zambezi Nehri Vadisi'nde yaşayan Vadoma kabilesi olarak biliniyorlar. Ayakların üzerinde sadece iki ayak parmağı var. Orta ayak parmakları yok ve ikisi de çarpık. Vadoma kabilesi 'ektrodactyly' olarak adlandırılan nadir bir rahatsızlıktan muzdarip ve bu durumun popülasyonun dörtte birini etkilediği biliniyor. Vadomalar arasında genetik havuz küçük olması nedeniyle bu genetik hastalık Vadoma'da yaygın olarak kalmaktadır. Bir başka deyişle üyelerin grup dışında evlenmesi kabile yasalarına aykırıdır. Yüzündeki doku büyümesi sebebiyle yıllar içerisinde yüzü giderek büyüyen 53 yaşındaki Xia Yuanhai'ye 'uzaylı' lakabı takılmış. Dailymail'de yer alan habere göre; Durdurulamayan doku büyümesi, Yuanhai'nin dişlerinin ezilmesine ve sağır olmasına neden oldu. Hayatının seyrini değiştirecek ameliyatı bekleyen Yuanhai için bağış toplanıyor. Çin'de yaşayan Xia Yuanhai'nin 66 yaşındaki abisi Xia Yuanchang, kardeşi Xia Yuanhai'nin hastalığının yetişkinlik döneminde ortaya çıktığını ve tedavi için yüklü miktarda para gerektiğini açıkladı. Maddi imkansızlık nedeniyle Xia Yuanhai daha gençken tıbbi yardım alamadı. Geçen yılların ardından ise yüz deformitesi iyice ağırlaştı.Kardeşinin zor durumda olduğunu söyleyen abi Xia Yuanchang, tedavi masraflarını karşılayabilmek için bağış topluyor. Çin'de yaşayan Zhang Ruifang isimli bu kadın geçtiğimiz bundan 5 yıl önce doktorları hayrete düşüren bu boynuzu yüzünden gündeme gelmişti. 100 yaşını geçen bu yaşlı kadının 6 santimetrelik boynuzu görenleri hayrete düşürmüştü. En son 2011 yılında görüntülenen yaşlı kadının son hali şaşırttı... Zhang Ruifang'ın o son görüntüsü. Hypertrichosis aka 'Werewolf Syndrome' Aşırı kıllanma şeklinde ortaya çıkmaktadır. Bu hastalığa yakalanan çocukların yüzlerinde ve diğer bölgelerinde uzun siyah kıllar çıkmaktadır. Hastalar kurtlara benzediklerinden, söz konusu hastalık, kurt adam sendromu olarak adlandırılmıştır. NomaDişeti veya yanakta siyaha yakın renkte bir ülser yani yara şeklinde başlar. Kısa zamanda etrafa yayılır. MacrodactylyEl ve Ayak parmaklarının aşırı iri oluşu Progeria Epidermodysplasia Verruciformis Maggot Infestation Polymelia Diprosopus Haemangioma İşte hafızalardan silinmeyen en ilginç sağlık vakaları. YÜRÜYEN ÖLÜLER GERÇEKMİŞ... Her şey motosiklet kazasından sonra meydana geldi. 35 yaşındaki Warren McKinlay, o kazadan sonra kendisini, öldüğüne inandırdı. Cennete gitmiş olabileceğini düşünmedi ve yeryüzünde yürüyen bir ceset olduğuna inanmaya başladı. Daily Mail'de yer alan habere göre; İngiltere Braintree, Essex'de yaşayan eski bir asker olan iki çocuk babası Warren McKinlay, tamamen bir hayalet olduğu fikrinin esiri oldu. 'Kazada öldüğüme tamamen inandım ama ruhum bazı nedenlerden dolayı hareket etmiyordu. Yemek yemeyi reddediyordum çünkü bir anlamı yoktu. İnsanlarla konuşmayı reddederek, saatlerce bir odada oturuyordum' dedi. Kazada beli ve leğen kemiği kırılan McKinlay, araçla ağaca çarptığında beyninin hasar aldığı belirtiliyor. Cotard sendromu adı da verilen yürüyen ceset sendromu teşhisi konulan McKinlay, tam 18 ay boyunca bu rahatsızlıkla yaşadı. Cotard sendromunda kişi, kendisinin ölü olduğuna inanır ve kendileri ile dünyanın varlığından şüphe duyarlar. Bu hayali fikir, kişinin ölmediğine dair kanıtlar olmasına rağmen, buna inanmamasıyla ilgilidir. Uzmanlar, cotard sendromu vakalarının tamamının akıl hastası olmadığının, bunun yaralanma veya hastalık sonucu meydana geldiğini açıklıyor. 9 YILDIR AĞZINA BİR LOKMA BİLE KOYMADI! ONA 'AĞAÇ ADAM' DİYORLAR... 'Ağaç Adam' olarak bilinen Bangladeşli Bajander, geçirdiği cerrahi operasyonun ardından çok uzun bir aranın ardından ilk defa elini kullanarak yemek yiyebildi. Çok nadir görülen bu hastalık 'Epidermodysplasia Verruciformis' ile 16 yaşından beri savaşan Bajander'ın tırnaklarındaki keratin maddesinin artması, vücudunun pek çok yerinde yayılan tümörlere ve siğillere neden oldu. Hastalığı yüzünden kişisel ihtiyaçlarını dahi kendi kendine karşılayamayan Abul Bajander'ın bu hastalığının sebebi ise; HPV'nin (Human Papilloma Virüs) şekil değiştirmesi. Ameliyattan önce yapılan testler tamamlandıktan sonra el ve ayaklarında büyüyen parçaların 5 kilogramlık kısmının alınması planlanmıştı. Rikşa (bisikletle çekilen taksi) kullanarak geçimini sağlayan Bajandar son dört yılda iyiden iyiye artan hastalığı yüzünden işini yapamaz hale gelmiş. Geçen Şubat ayında da ameliyat olmuştu. BAŞKASININ YARDIMI OLMADAN YEMEK BİLE YİYEMİYOR! 7 yaşındaki Ripon Sarker'ın vücudu, çok nadir görülen 'Epidermodysplasia Verruciformis' hastalığı nedeniyle siğillerle kaplanmaya başlanmış durumda. Mirror'un haberine göre; Bangladeş'in Thakurgaon şehrinde yaşayan 7 yaşındaki Ripon Sarker, ne ellerini ne de ayaklarını kullanabiliyor. Yemeğini bir başkasının yardımı olmadan yiyemiyor, yürüyemiyor. 'Epidermodysplasia Verruciformis' hastalığı yüzünden adeta ağaç adama dönüşüyor. Ancak ağaç hastalığı olan Ripon Sarker'ın ailesi, küçük oğullarının tedavi masraflarını karşılayacak güçleri olmadığı için onu ilk kez bu ay hastaneye götürdü. 20 Ağustos'ta hastaneye kabul edilen minik Ripon'un tedavisi konusunda doktorlar oldukça umutlu. Ellerinin ve ayaklarının operasyonla düzeltilebileceğini çünkü el ve ayak parmaklarının hala ayırt edilebildiğini ifade ettiler. Yanık ve Plastik Cerrahi Ünitesi Koordinatörü Doktor Samanta Lal Sen, Ripon'un vücudundaki siğillerin henüz ileri safhaya ulaşmamış olduğunu bu sayede de Ripon'un parmaklarının farkında olduğunu söyledi. Ripon'un birkaç operasyon geçirmesi gerekebileceğini açıklayan Doktor Samanta Lal Sen, operasyonlara başlamadan önce Ripon'un beslenme düzeninin sağlanması gerektiğini sözlerine ekledi. ÖMRÜNÜ BİR KOVADA GEÇİRMİŞTİ ARTIK MELEK OLDU! Rahma'nın kardeşinin sosyal medyada paylaştığı fotoğraf ile tanıdığımız Rahma Haruna'nın ölüm haberini ise foto muhabiri Sani Maikatanga, sosyal medya hesabından paylaştığı bir fotoğraf ile duyurdu. Rahma; 'Ailem bana her zaman yardımcı oluyor. Bunu nasıl mı yapıyorlar, ihtiyacım olan her şeyi bana sağlıyorlar' demişti. Hayallerini gerçekleştiremeden yaşamını yitiren genç kızın en büyük arzusu; bir gün kendi ihtiyaçlarını alabilmek için tek başına alışverişe çıkabilmekti... O EVDE AYNA TAMAMEN YASAK! Ölümcül ve genetik bir hastalık olan erken yaşlanma hastalığı, minik Muhammed'in hayatını alt üst etmiş. Anne Sherine Abdelmajeed, Muhammed'in hastalığın ilk belirtisiyle 7 aylıkken karşılaştığını belirterek, doktorların ona 'erken yaşlanma' teşhisi koyduklarını ve çocuk büyüdükçe hastalığın belirtilerinin de artacağını söylediklerini açıkladı. 'Diğer çocuklar gibi yakışıklı olmak isterdim ve öğrenebilmek için okula gitmek isterdim' diyen minik Muhammed şunları söyledi: 'Sokağa her çıktığımda insanlar bana garip bir şekilde bakıyor. Bana her baktıklarında gülüyorlar, ben ise eve geri dönüp ağlıyorum' Muhammed'in ailesi, evdeki bütün aynaları kaldırmış çünkü Muhammed, yansımasını her gördüğünde sinirleniyor ve öfke patlaması yaşıyor. Minik Muhammed'in kalbi, yaşlı bir insanın kalbi gibi... Bu da demek oluyor ki; Muhammed oyun bile oynayamıyor. Biraz oyun oynamaya kalkarsa hemen tükeniyor. Suriye'deki savaş nedeniyle 2016'nın mayıs ayında Türkiye'ye sığınan ailenin minik oğulları Muhammed, şunları söyledi: 'Okula gitmek istiyorum ama diğer çocuklar beni rahat bırakmazlar. Ayrıca doktorlardan da bana yardım etmelerini, okula gidebilmem için yüzümü tedavi etmelerini istiyorum. Yüzümün tedavisi için Almanya'ya gitmek istiyorum. Ve bir doktor olmak istiyorum.' Trinidad ve Tobago'da yaşayan 38 yaşındaki Charmaine Sahadeo isimli kadının vücudu doğum yaptıktan sonra baloncuk benzeri tümörlerle kaplandı. Aşırı bir nörofibromatozis vakasından muzdarip olan kadının tüm yüzünü kaplayan yumrular büyük ağrılara sebep oluyor. Genç kadın hep böyle bir hastalığa sahipti ancak ikinci çocuğunu doğurduktan sonra tümörleri hızlı bir biçimde büyüyüp çoğalmaya başladı. Geçirdiği iki ameliyat da kadının tümörlerinin büyümesini durduramadı. Yardım edecek birilerini arıyor Okulda zorbalığa uğrayacaklarından korktuğu için çocuklarını okula dahi gönderemeyen kadın, umutsuzca tıbbi bir çözüm arıyor. Özellikle bacağındaki tümörlerin büyük bir acıya yol açtığını söyleyen kadın, birinin kendisine yardım etmesini umduğunu söylüyor. Sadace kafasında 3 binden fazla tümör Daily Mail'in haberine göre, sadece yüzünden ve kafasında 3 binden fazla tümörü olduğunu anlatan Charmaine, en korktuğu şeyin gözlerini kaybetmek olduğunu söylüyor. 3 yıl önce kocasından ayrılan kadın çalışamadığı için çocuklarına bakmakta güçlük çekse de 'Ben mutlu bir insanım, asla intiharı düşünmedim' diyor. Durdurulamayan doku büyümesi, Yuanhai'nin dişlerinin ezilmesine ve sağır olmasına neden oldu. Hayatının seyrini değiştirecek ameliyatı bekleyen Yuanhai için bağış toplanıyor. YÜZÜNDEKİ 200 GRAMLIK ET PARÇASI YÜZÜNDEN... Doğumun ardından bir şeylerin yolunda gitmediğini anlayan Anne Cypres Salon, kızının yüzünü ilk defa gördüğünde dehşete düştüğünü açıkladı. Beyin anomalisiyle doğan minik kızın burnu sürekli büyümeye başlamıştı. Büyümeye bağlı olarak Angel, son zamanlarda görmekte zorluk yaşıyordu. The Age'de yer alan habere göre; Angel, uzun süre hapis hayatı yaşadı. Sebebi ise; insanların minik Angel ile dalga geçmeleriydi. Ameliyat olması gereken Angel için ailenin 8 bin dolara ihtiyacı vardı ama sadece 5,500 dolar biriktirebilmişlerdi. 'Önce Çocuklar' isimli uluslararası yardım kurumu devreye girdi ve Angel'ın ameliyat masraflarını karşıladı. Eylül 2016'da Angel ve babası, kurum yetkilileriyle Avustralya'ya gittiler. Angel'ın suratındaki 200 gramlık et parçası dört saatlik bir operasyonun ardından alındı. Alınan parçanın ardından, yüzde meydana gelen boşluk, Angel'ın kalça kemiğinden alınan bir dokuyla kapatıldı. Angel'ın suratındaki 200 gramlık et parçası dört saatlik bir operasyonun ardından alındı. Alınan parçanın ardından, yüzde meydana gelen boşluk, Angel'ın kalça kemiğinden alınan bir dokuyla kapatıldı. HER ŞEY BİR ASYALIYA BENZEMEK İÇİNDİ... Xiahn Nishi, 'Bu şekilde çok daha yakışıklı olduğumu düşünüyorum. Başkaları bu şekilde düşünmese bile...' diyor. Defalarca bıçak altına yatan Nishi, son durumundan gayet memnun olduğunu söylüyor. HAMİLEYKEN 10 GÜN SONRA TEKRAR HAMİLE KALDI Süperfetasyon denen 'hamileyken hamile kalma durumu'nu yaşayan Kate Hill, hamile kaldı ardından 10 gün sonra tekrar hamile kaldı. Kate Hill hamile kaldıktan 10 gün sonra yeniden hamile kaldı. Süperfetasyon adı verilen bu olayı daha da nadir kılan şey ise; çiftin sadece bir kez cinsel ilişkiye girmiş olması. Canlı kalan sperm, ikinci bir yumurtayı daha dölledi. Bu, Kate'nin eşi Peter'ın sperminin 10 gün daha canlı kaldığını gösteriyor. HAYATINI BİR HAYRANININ DİKKATİNE BORÇLU! Sebebi ise, hayranının, olimpik şampiyon Horton'ın yıllar içerisinde büyüyen benini fark etmesi... Horton'u televizyonda izleyen fanı, Mack Horton'ın göğsündeki büyük ve koyu renkli beni fark etti ve yüzme ekibinin doktoruna email attı. Beni kontrol edilen Mack Horton'ın gerçekten de kanser olduğu tespit edildi. Kötü huylu bir kanser türü olan melanom teşhisi konulan Mack Horton'ın beni ameliyatla alındı. Horton, keskin gözlü hayranına iyi niyetinden dolayı teşekkür etti.

Hastaneye kafasında boynuzla geldi! Böylesi ne görüldü ne de duyuldu...

Birazdan göreceklerinize inanmakta güçlük çekebilirsiniz... Hindistanlı Shyam Lal Yadav'ın, kafasını çarptıktan sonra başında oluşan yara, 5 sene sonra yaklaşık 10 santimlik boynuza dönüştü. Bir ağaç parçasını andıran o boynuz tüm dünyayı hayrete düşürdü.