Uzmanlar özellikle uyarıyor! Çürüyen domates, patates, limon ve yumurtayı çöpe atmayın, çünkü...

Domates, patates, limon, yumurta, elma... Hepsi sofralarımızın, öğünlerimizin olmazsa olmazları. Onlar aracılığıyla vücudumuz girecek olan vitaminler, mineraller ve pek çok unsur sağlığımız için çok önemli. Peki pek çoğunun faydasının normalinde olduğu kadar çürümüşünde de olduğunu söylesek. Tüm çürümüş sebze ve meyvelerin öyle marifetleri var ki şaşmamak elde değil. Artık atmaya eliniz varmayacak. O halde bu atıklarla neler yapabileceğimize bakalım biraz...

Takvim.com.tr

Giriş Tarihi: 08 Haziran 2020 11:54

ÇÜRÜYEN SEBZE VE MEYVELERİ ASLA ÇÖPE ATMAYIN

Domates; kırmızı rengiyle, içerdiği su oranıyla özellikle yaz aylarının vazgeçilmez bir sebzesi. Bazen fark etmeden çürüttüğümüz domateslerin sonu, içimizi çok acıtsa da, ne yazık ki çöp kovaları olabiliyor. Ancak çürümüş halinin bile birbirinden farklı faydası var.

SALÇA

Salça yaparken çürümeye yeni başlamış domatesleri de kullanabiliriz. Zaten salça yapmak da domatesleri bir bakıma çürütmek değil mi? Domates salçasını şişe konserve yaparken hazırlarsak daha da verimli olacaktır. Konserve yapmak için soyulan domates kabukları, domateslerin tepe kısımları ve hafif çürük domatesler ile gayet lezzetli bir salça hazırlayabiliriz. Hem de mutfağımızdan hiç atık çıkmamış olur.

DOMATES KONSERVESİ

Domates, her mevsimde ulaşabilseniz de, aslında yazın yetişir. Çoğumuz mevsiminde alınan domatesleri konserve yaparak kışa hazırlamak için genellikle ezilmiş, yumuşamış domatesleri kullanırız. Bu aşamada ileri seviyede çürümüş domatesleri de, çürük yerlerini ayırarak, konserve yapmak için kullanabiliriz. Sakın çürük yerlerini çöpe atmayalım, şimdi sıra ona geliyor.

DOMATES FİDESİ

Evet, belki de domatesleri değerlendirmenin en keyifli ve heyecanlı yolu bu diyebiliriz. Bir kısmı ya da tamamı çürümüş domateslerin çürüyen yerlerini halka şeklinde keserek toprağa gömüyoruz ve düzenli olarak suluyoruz. Tabii güneş de görürse daha iyi olur. Daha sonra büyüyen fideleri uygun bir şekilde yeni yerlerine yerleştirerek verimi arttırabiliriz.

CİLT MASKESİ

Domatesin cilde faydalarını bilmeyen yoktur. Birbirinden farklı domates maskelerini hazırlarken kullanacağımız domatesleri seçerken yeni çürümeye başlamış domatesleri seçerek onları da değerlendirmiş oluruz. Yalnız domates alerjen bir sebze olduğu için dikkatli kullanmak gerekiyor. Özellikle kuru ve hassas bir cildiniz varsa tavsiye edilmediğini belirtmek isteriz.

ELEKTRİK ÜRETİMİ

Yaşadığımız çağ için elektriğin ne kadar önemli olduğu yadsınamaz bir gerçek. Bilim insanları da elektrik üretiminde farklı kaynaklar bulmak için çalışmalar yapmaya devam ediyorlar. Bu çalışmalardan birinde de 1 gram çürük domatesten 30 watt enerji üretilebileceklerini keşfettiler. Domatesin doğal yapısı, özellikle kırmızı rengini sağlayan likopen adlı bileşik, elektrik üretimini sağlıyor. Bilim insanları domateste bulunan organik bileşiklerin bağlarını kırarak, bakterilerle oksitlenmesi neticesinde mikrobik özellikte elektrokimyasal hücre ürettiler. Ürettikleri bu hücreleri kullanarak da elektrik üretmeye başladılar. Bu sistem şu an için sadece Amerika'nın Florida eyaletinde kullanılıyor ancak yaygınlaşırsa tüm dünyada kullanılabilir.

LİMON

Tavsiyemiz limonlarınızı kullandıktan sonra blenderdan geçirip tane tane hale getirdikten sonra buzdolabı poşetlerine doldurup dondurucuda saklamanız olacak. Daha sonra bunları keklerde, kurabiyelerde, zeytinyağlılarınızda rahatlıkla kullanabilirsiniz. Bu arada poşette olsalar bile buzdolabınıza inanılmaz güzellikte bir koku yaymakta oldukça becerikli bu limonlar!

Ya da kullandığınız limonlara hiç elleşmeden bulaşık makinenize yerleştirirseniz, hem bardaklarınız pırıl pırıl olacak hem de makinenin içinde kötü koku oluşmasını engelleyecek.

YUMURTA

Özellikle eğer domates yetiştiriyorsanız, domateslerinizin bolca kalsiyuma ihtiyacı olacağını bilmelisiniz. Bolca kalsiyum merkezi olarak bilinen yumurta kabuklarını blenderdan geçirip toz haline getirin. Daha sonra bu tozu domateslerinizin toprağına ekleyin. Faydasını kısa sürede göreceksiniz.

Hazırladığınız o tozdan siz de bir kaşık yiyebilirsiniz, vücudunuz için inanılmaz besin deposu. Çiğ yemekten iğrenirseniz de salatanıza ya da yemeklerinize ekleyebilirsiniz bu tozu.

MUZ

Muz kabuğunu yatmadan önce güzelce bir cildinize yedirerek sürün ve o şekilde uyuyun. Sabah kalkar kalkmaz da ılık suyla yüzünüzü durulayın. Bunu düzenli yaptığınızda aknelerinizde iyileşmeler gözlemleyeceksiniz.

KARPUZ

Karpuz kabuğundan turşu mu olurmuş demeyin hiç! Yeniliklere açık olanlar özellikle tavsiyemiz. Hem çok leziz hem de bundan güzel geri dönüşüm mü olur? Yaz boyunca tükettiğiniz karpuzların kabuklarıyla turşunuzu kurup kışın da o bastıran karpuz isteğinizi turşunuzla gidermiş olursunuz...

Domates, kabak, havuç, patates, muz ne var ne yoksa tüm sebze ve meyve atıklarını bir yerde toplayıp sonra onları gübreye dönüştürün.

Tek tek onla bunla uğraşamam derseniz, en azından sebze ve meyve atıklarını diğer atıklarınızdan ayrı tutun ve en sonunda hepsini birden blenderden geçirip çamur haline getirin. Buyurun size en doğalından gübre işte! Evinizde çiçek bakıyorsanız kendi saksılarınız için kullanabilir, isterseniz de bağı bahçesi olan birine götürebilirsiniz.

PATATES KABUĞU

Patates haşladıysanız haşlama suyunu dökmeyin ya da patates kabuklarını bir miktar suda haşlayın ve bu suyla saçlarınızı yıkayın. Kepek sorunlarınıza, kırıklara, dökülmelere iyi gelecektir. Aynı zamanda saçlarınızın doğal rengine kavuşmasını sağlayacağı için saç beyazlamasının da bir miktar önüne geçecektir.

PORTAKAL

Kabukları bir tencerede yaklaşık 15 dakika kaynatın, dilerseniz bir miktar tarçın da ekleyebilirsiniz. İster toz ister çubuk. O kaynarken halihazırda evinize kokusunu yayacak fakat daha sonrası için de bir sprey şişesine doldurup istediğiniz zaman kullanabilirsiniz.

MEYVE ÇEKİRDEKLERİNİ ASLA ÇÖPE ATMAYIN

TEMA Vakfı gibi pek çok çevre örgütlerinin de yaptığı açıklamalara göre doğaya yapabileceğimiz en büyük kötülük meyve çekirdeklerini çöp poşetlerine hapsetmek imiş. Meyve çekirdeklerini mutlaka ve mutlaka toprak alanlara dağıtın, mümkünse belki toprağın 10 cm altına da gömebilirsiniz. Bu çekirdeklerin neredeyse büyük bir kısmının ağaçlara ve bitkilere dönüştüğü kanıtlanmış.

ELMA KABUKLARINI DEMLEYİN

Fincanınıza bir de çubuk tarçın eklerseniz. Mis kokulu bir bitki çayı hazırlamış olursunuz kendinize.

Hem zayıflamak hem de sağlığınız için kiraz saplarını da demlenip çay olarak içebilirsiniz.

Dolaşım ve sindirim sistemine inanılmaz faydaları olan kiraz sapı hem zayıflamaya büyük yardımcıdır hem de sağlığınız için bin bir faydası vardır. Kiraz mevsimindeyken sapları tazeyken de demleyip içebilirsiniz ama kiraz bulamayacağınız dönemler için sapları biriktirip kurutun ve cam bir kavanozda saklayın, istediğiniz zaman çıkarıp demleyebilmeniz mümkün. Özellikle regl dönemlerindeki ödemlere ve idrar yollarındaki iltihaplara da iyi gelmektedir.

Sebze atıklarınızla nefis sebzeli köfteler hazırlayarak geri dönüşüm sağlayabilirsiniz.

Havuç, domates, kabak vs. gibi sebzelerin artıklarını bayat ekmeklerinize katıp lezzetli köfteler elde edebilirsiniz.

Kahve içmeden güne başlayamayanlar kahve telvelerini kötü koku giderici olarak kullanabilirler.

Toprağa gömük gübre olarak kullanabileceğiniz gibi kötü koku giderici olarak da kullanabilirsiniz. Lavabonuza kahve atığını atın ve üzerine kaynamış suyu dökün. Lavabodaki kötü kokular gidecektir. Kireçli çaydanlıklarınızı da kahve telvesiyle ovup temizleyebilirsiniz.

Kahve, mükemmel bir peeling için aradığınız çözüm.

KABUKLARININ DA MARİFETLERİ VAR

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) açıkladığı bir rapora göre, dünyada üretilen yiyeceklerin yaklaşık yüzde 14'ü daha tüketiciye bile ulaşamadan çöpe atılıyor. Özellikle Orta ve Güney Asya ile Kuzey Amerika ve Avrupa gıda israfında en önde gidiyor. 5 Haziran Çevre Günü de sürekli artan gıda israfına dikkat çekmek için en doğru zamanlardan biri.

Gıda israfını önlemek için sebzeleri ve meyveleri doğru koşullarda saklamanın yanı sıra yapabileceğiniz bir şey de atığı azaltmak. Bunun en önemli yolu da sebze ve meyveleri soyarken fazla derine girmemek ve hatta kabuklarını da değerlendirmekten geçiyor. Hangi kabuk ne işe yarar diye merak edenler için de ufak bir araştırma yaptık. İşte tüm bilmeniz gerekenler…

Marketten ya da pazardan alıp evinize getirdiğiniz taze ürünler kısa süre içinde bozuluyorsa bunun en önemli sebebi saklama koşulları. Örneğin sebzelerle meyveleri buzdolabında aynı çekmeceye ya da rafa yerleştirmek büyük bir hata. Çünkü birçok meyve etilen gazı salgılıyor ve gaz da sebzeler üzerinde olgunlaşma hormonu etkisi yaratarak tazeliklerini daha kısa sürede yitirmelerine neden oluyor.

Özellikle sebzelerin nefes almaya ihtiyaçları var. O nedenle içine sebze koyduğunuz plastik torbalarda delikler açmalı ya da sebzeleri file torbalarda saklamalısınız. Hepsini dar bir alanda sıkışık bir biçimde saklamak da sebzelerin hızlı bozulmasına yol açıyor.

Son olarak sebzeleri ve meyveleri yıkayıp saklamak çok büyük bir hata. Uzmanlar bu ürünleri yiyeceğiniz zamana kadar yıkamamanız gerektiğini vurguluyor. Çünkü nem bakteri üremesini hızlandırıyor. Peki saklarken en fazla hata yapılan ürünler neler? İşte cevabı…

KURU SOĞAN
Temiz bir kadın çorabı bulun. Soğanları çorabın bacaklarına tane tane doldurun. Her bir soğanın arasına düğümler atın ve oda sıcaklığında bir yere asın. Eğer bu görüntüden hoşlanmıyorsanız soğanlarınızı tezgahın üzerinde ağzı açık bir kapta da saklayabilirsiniz. Ancak ne yaparsanız yapın soğanlarınızı patateslerden uzak tutun ve buzdolabına koymayın. Nem ve soğuk hava soğanların yumuşamasına neden olur. Karanlık bir yerde saklamak da soğanın acılaşmasını önler.

SARIMSAK
Sarımsağı hava sirkülasyonunu sağlamak için ağzı açık bir kapta oda sıcaklığında saklamalısınız. Hemen kullanmayacaksanız sarımsağın dişlerini baştan ayırıp kabuğun dışında bırakmayın. Soğanla birlikte saklamanızda ise bir sakınca yoktur.